سهم اندک آموزش عالی از بودجه/ تغییر در آیین‌نامه ارتقای اساتید راهکار جلوگیری از رانت پژوهشی

به گزارش سرویس اساتید خبرگزاری بسیج، وحید آرایی با بیان اینکه ایران در تولید علم رتبه قابل توجهی در دنیا دارد، گفت: پژوهشگران کشورمان رتبه 16 تولید علم در دنیا و رتبه اول در منطقه و رتبه 71 در حوزه علم و فناوری را در اختیار دارند. در نتیجه فعالیت پژوهشی از نظر کمی در کشور جایگاه مناسبی دارد. 

وی با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها نتوانستند در مسیر تجاری سازی علم و نتایج فعالیت‌های پژوهشی حرکت کنند، گفت: دانشگاه باید نقش کنش‌گر در راستای حل مسائل کشور داشته باشد. به عبارتی دیگر آموزش، پژوهش و کارآفرین محور بودن برای دانشگاه کافی نیست.

معاون پژوهش و فناوری سازمان بسیج اساتید کشور با بیان اینکه دانشگاه باید مسئولیت اجتماعی برعهده بگیرد، گفت: مراکز آموزشی یا دستگاه‌های پژوهشی باید ارتباط نزدیک با یکدیگر داشته باشند تا نظام دانش و پژوهش به نظام توانایی و تولید ثروت تبدیل شود.

وی با اشاره به اینکه دانشگاه‌ها باید در حوزه پژوهشی و فناوری سیاستگذاری کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت داشته باشند، گفت: زمانیکه زنجیره اتصال بین صنعت و جامعه و دانشگاه برقرار شود، دانشگاه کارکرد اجتماعی خود را می‌تواند به دست بیاورد. این موضوع نیز در نتیجه سیاست‌گذاری به دست خواهد آمد. همچنین فعالیت علمی مسئله محور باید یکی از ماموریت‌های پژوهشی جدی  دانشگاه‌ها باشد. 

آرایی با بیان اینکه در حال حاضر ارتباط بین دانشگاه، صنعت و دستگاه‌های اجرایی ضعیف است، گفت: به این معنا که  دانشگاه‌ها و صنایع مختلف ماموریت‌های متفاوت و مجزایی از یکدیگر دارند. در حالی که آنها باید در یک راستا و به صورت هم افزا فعالیت کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی نوع نگاه در حوزه پژوهشی را تقاضا محور و  نه عرضه محور دانست و گفت: فعالیت پژوهشی دانشگاه‌ها  باید به سوی رصد و مطالعه و حل نیازهای جامعه باشد. موضوعی که سال ها است توسط کارشناسان مطرح شده ولی تاکنون راهکاری برای آن  ارائه نشده است.

سهم ناچیز آموزش عالی از بودجه

وی با اشاره به تنظیم لایحه بودجه توسط دولت و ارائه آن به مجلس شورای اسلامی مطرح کرد: حدود 7 دهم درصد از  بودجه کل کشور به حوزه آموزش عالی تخصیص یافته است. این رقم نشان دهنده این است که دانشگاه‌ها باید درآمد زایی انجام دهند و فعالیت‌های پژوهشی را به سمت کاربردی ، درآمدزایی و خلق ثروت سوق دهند.

آرایی با بیان اینکه ایران در تولید مقالات و کمی محوری جایگاه خوبی دارد؛ اما در حوزه فناوری ضعیف است، گفت: کشور به حدود تاسیس 400 هزار شرکت دانش بنیان نیاز دارد اما متاسفانه در حال حاضر تعداد این شرکت به 6 هزار نمی‌رسد. به این معنا که این شرکت‌ها به لحاظ کمی نیز نتواسته‌اند هم راستا  با حل مسائل و مشکلات کشور تقویت شوند.

معاون پژوهش و فناوری سازمان بسیج اساتید کشور با اشاره به بیکاری حدود 40 درصد فارغ التحصیلان دانشگاهی عنوان کرد: دانشگاه باید بین افراد تحصیلکرده و بیکار با شرکت‌های دانش بنیان، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد ارتباط برقرار کند تا به پژوهش و خلق نواوری در کشور کمک شود.

وی با اشاره به کاربردی نبودن نتایج فعالیت‌های پژوهشی در کشور اضافه کرد: قرار بود تا پایان برنامه ششم توسعه  سهم پژوهش در تولید ناخالص داخلی به 4 درصد برسد؛ اما اکنون این عدد کمتر از یک درصد است. 

آرایی با اشاره به تاسیس سامانه نظام ایده ها و نیازها «نان» که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری  طراحی شده است، مطرح کرد: در این سامانه دستگاه‌های اجرایی نیازهای خود را ثبت می‌کنند، دانشگاه‌ها نیز  پژوهش‌های خود را  متناسب با این نیازها انجام داده و سرمایه گذاران نیز از این پژوهش ها حمایت لازم را انجام می‌دهند.

بازنگری در آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی عامل جلوگیری از رانت پژوهشی 

این استاد دانشگاه درباره ایجاد رانت‌های پژوهشی توسط برخی از استادان مطرح کرد: شاید به کار بردن رانت مناسب نباشد چرا که پر واضح است، استادی که فعالیت‌های پژوهشی و کاربردی انجام می‌دهد، منابع فردی و دانشگاهی را توامان در نظر خواهد گرفت. 

وی اضافه کرد: زمانی این پژوهش ها محلی برای رانت می‌شود که استاد منافع شخصی را به صورت کامل در نظر بگیرد و منابع دانشگاه، دانشجو یا جامعه را مد نظر نداشته باشد.

آرایی با بیان اینکه جامعه نیازمند اصلاح ساختار نظام آموزش عالی کشور است، گفت: ارتباط استاد با صنعت و انجام پژوهش یکی از بندهای آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی دانشگاه ها است، در حالی که باید ارتباط دانشگاه با صنعت مد نظر باشد و در نتیجه این آیین نامه باید تغییر کند.

معاون پژوهش و فناوری سازمان بسیج اساتید کشور در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر  دانشگاه نظارت دقیقی بر قراردادهای استادان با صنایع یا فعالیت‌های پژوهشی آنها دارد یا خیر، گفت: هر دانشگاه برای اعطای گرنت‌های پژوهشی به استادان ساز و کارهای خاص خود را دارد و به گونه‌ای نیست که نظارتی بر فعالیت استادان وجود نداشته باشد. استادان به صورت مستقل و بدون توجه به مقررات و ضوابط دانشگاه ها نمی‌توانند وارد مذاکره با صنایع شوند.

انتهای پیام/