خبرگزاری بسیح - بهرام قربانپور/ مشکلات رسانه‌ها و خبرنگاران اگر چه در نگاه ملی و کلان قابل بررسی و پیگیری است اما استان گیلان با داشتن بیش از ۱۵۰۰ خبرنگار و فعال رسانه‌ای و ۵۰۰ رسانه مکتوب و مجازی یکی از استان‌های برتر در حوزه رسانه تلقی می‌شود اما اگر دقایقی در کنار خبرنگاران و اصحاب رسانه این استان بنشینید خواهید دید که دنیایی از دغدغه و درد دارند که کسی برای شنیدنش مشتاق نبوده و قدمی برای رفع آن برنداشته است.
متولیان فرهنگی و مطبوعاتی گیلان در سال‌های اخیر چندان نتوانسته‌اند نمره رضایتمندی را از اصحاب رسانه اخذ کنند و عملکرد قابل قبولی برای مطالبات به حق اصحاب رسانه ارائه نشده است. حال با تغییر دولت و به تبع آن تغییر مدیریت در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان باید دید که تا چه اندازه به دغدغه‌های مغفول مانده خبرنگاران و اصحاب رسانه پرداخته می‌شود.
پایگاه‌های خبری وضعیت مطلوبی ندارند
سمانه عادلی خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی لیجار در گفتگو با مهر با بیان اینکه مشکل عمده خبرنگاران استان نداشتن حقوق ثابت است، گفت: خبرنگارانی که در دفاتر روزنامه‌های محلی و سراسری فعالیت می‌کنند اغلب به صورت حق التحریر و جذب رپرتاژ و تبلیغات هستند.
وی افزود: تولید خبر در روزنامه‌ها اگر به صورت رپرتاژ نباشد هیچ منبع درآمدی برای خبرنگار نیست و در خبرگزاری‌ها هم مبلغ کمی بابت پرداخت خبر پرداخت می‌شود که حتی گاهی تأمین کننده مخارج ایاب و ذهاب خبرنگار نیست.
این فعال رسانه‌ای تأمین مالی را از مهم‌ترین دغدغه‌های خبرنگاران برشمرد و بیان کرد: خبرنگاری که دغدغه تأمین هزینه‌های زندگی را داشته باشد نمی‌تواند بر روی مسائل و مشکلات جامعه تمرکز کند و انعکاس دهد
خبرنگاری که دغدغه تأمین هزینه‌های زندگی را داشته باشد نمی‌تواند بر روی مسائل و مشکلات جامعه تمرکز کند و انعکاس دهد
عادلی با بیان اینکه پایگاه‌های خبری وضعیت مطلوبی ندارند، گفت: پایگاه‌های خبری که به صورت خصوصی اداره می‌شوند هیچ منبع درآمدی ندارند برای تولید خبر اگر خبرنگار جذب کنند باید از جیب خود بپردازند.
وی بیمه را از دیگر دغدغه‌های مهم اصحاب رسانه برشمرد و اضافه کرد: خبرنگاران برای پرداخت هزینه‌های بیمه با توجه به دریافتی‌ها با مشکل مواجه هستند و این موضوع برای بیمه اجباری کارفرمایی و اعضای صندوق اعتباری هنر نیز صدق می‌کند.
این خبرنگار گیلانی با تاکید بر لزوم حمایت از خبرنگارانی که تنها شغل و درآمد آنها از راه همین خبرنگاری تأمین می‌شود، ادامه داد: نگاه‌ها به این افراد باید با کسانی که حقوق از ارگان‌های دولتی دریافت می‌کنند و در کنار آن به این فعالیت می‌پردازند تفاوت داشته باشد.
عادلی در ادامه با اشاره به تغییر مدیریت در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان، تأکید کرد: رسیدگی به مطالبات و مشکلات رسانه و خبرنگاران باید از اولویت‌های مدیرکل جدید باشد.
وی ایجاد تشکل صنفی ویژه اصحاب رسانه را ضروری عنوان کرد و افزود: طرح مشکلات رسانه‌ها با مجمع نمایندگان و پیشنهاد راه حل مناسب برای رفع مشکلات خبرنگاران اولویت قرار گیرد.
شرایط عضویت در خانه مطبوعات منصفانه نیست
هما اکبری سردبیر پایگاه خبری گیل فام در گفتگو با مهر با اشاره به بخشی از مشکلات و چالش‌های بانوان خبرنگار در استان، اظهار کرد: بخش عمده‌ای از خبرنگاران استان را بانوان تشکیل می‌دهند و باید به این قشر توجه ویژه ای شود.
وی با انتقاد از برخی شرایط عضویت در خانه مطبوعات، خواستار حذف تأیید مدیران مسئول برای عضویت خبرنگاران به این نهاد شد و افزود: برای عضویت خبرنگاران در خانه مطبوعات، بهتر است سوابق و بیمه خبرنگار مد نظر قرار گیرد چرا که بعضی از خبرنگاران با سابقه متأسفانه هنوز عضو خانه مطبوعات نیستند و از مزایای این نهاد بی بهره هستند.
این فعال رسانه‌ای گیلان با بیان اینکه نگاه سلیقه‌ای برخی مدیران مسئول نسبت به خبرنگاران آزاردهنده است، گفت: بانوان با تمام شرایط و محدودیت‌ها خالق بهترین آثار هستند اما هنگام مادر شدن به آنها مرخصی زایمان تعلق نمی‌گیرد و این یک دغدغه برای خبرنگاران بانو تلقی می‌شود.
خبرنگاران در محاصره مشکلات و چالش‌ها
حمیدرضا دنیادیده از فعالان رسانه‌ای گیلان در گفتگو با مهر با بیان اینکه خبرنگاران در محاصره مشکلات و چالش‌ها هستند، اظهار کرد: یکی از عمده‌ترین مشکلات خبرنگاران و فعالان رسانه، بیرون بودن از چتر حمایتی بیمه، نداشتن امنیت شغلی و محروم بودن از تسهیلات حمایتی دولت است.
وی اضافه کرد: طبیعی است که اگر معیشت و درآمد خبرنگار اصلاح نشود، تهدید، تطمیع و تزویر اسباب کار همکاران ما می‌شود.
این فعال رسانه‌ای گیلان با اشاره وضعیت نابسامان اقتصادی خبرنگاران، بیان کرد: خبرنگاران حرفه‌ای استان بااینکه به کار خود عشق می‌ورزد اما به‌هیچ‌وجه از درآمدشان رضایت ندارند و هرروز که می‌گذرد نسبت به دوره‌های گذشته مستأصل تر می‌شوند.
دنیا دیده با بیان اینکه امنیت و تعلق به خانواده و جامعه از اساس بالندگی بشر است، اضافه کرد: اما این مبنای اولیه در قشر خبرنگاران که قشر اولویت و نخبه جامعه به‌حساب می‌آیند زیاد دیده نمی‌شود.
وی با بیان اینکه امروزه جزیره‌ای عمل کردن رسانه‌ها و بی‌توجهی به منافع ملی، دغدغه‌های مشترک ملی و منطقه‌ای یک ضعف آشکار است، افزود: خبرنگاران تشکل و خانه‌ای که به‌صورت منسجم ساماندهی شوند و برنامه‌های کلان ملی، منطقه‌ای و حتی صنفی و تخصصی را دنبال کنند را در حقیقت ندارند.
قانون نظام مندی برای درجه بندی خبرنگاران وجود ندارد
این فعال رسانه‌ای با اشاره به اینکه دسترسی سخت به اطلاعات و مقاومت دستگاه‌های مسئول از دیگر مشکلات خبرنگاران هست، اضافه کرد: اکثر اوقات مسئولان و مدیران به جای اینکه خبرنگار را در قامت یک خبرنگار ببیند، آنها را همچون یک بازجو و بازپرس نگاه می‌کنند در حالی که این قشر پرتلاش از ارکان دموکراسی، پیش برنده اهداف عالیه نظام و موجب پویایی جامعه هستند.
دنیا دیده با بیان اینکه نبود نظام کارآمد پایش خبرنگاران و درجه‌بندی آنها از دیگر ضعف‌های در حوزه خبرنگاری و رسانه است
نبود نظام کارآمد پایش خبرنگاران و درجه‌بندی آنها از دیگر ضعف‌های در حوزه خبرنگاری و رسانه است، گفت: گرفتن مجوز از ارشاد برای رسانه‌ها بسیار سهل‌انگارانه اما نظارت بر فعالیت خبرنگاران اثر بخش و هدفمند نیست؛ در واقع هیچ نظام کارآمدی نیست که عملاً رسانه‌ها و خبرنگاران را نظام‌مند و درجه‌بندی و تعرفه حقوق و مزایای پرداختی به آنها را مشخص و تبیین کند.
وی همچنین افزود: در استان گیلان رویدادهای رسانه محور که در آن رسانه‌ها با تولیدات و فراورده‌های خبری عیارشان مشخص باشد چندان پررنگ نیست و اگر هم باشد بسیار محدود است و نمی‌تواند معیاری برای سنجش اثربخشی رسانه‌ها باشد.
انحصار رسانه‌ای در بخش دریافت آگهی‌های ثبتی باید شکسته شود
علی اصغر لطیفی یکی دیگر از فعالان رسانه‌ای گیلان با بیان اینکه اکثر مسئولان و متولیان فرهنگی با مشکلات خبرنگاران و اصحاب رسانه واقف هستند، گفت: اهالی رسانه و خبرنگاران از حقوق و مزایای پایدار محروم هستند.
این فعال رسانه‌ای گیلان با بیان اینکه پرداختن به مشکلات خبرنگاران تکرار مکررات است، گفت: مطالبات و مشکلات رسانه‌ای مشخص است و بارها گفته شده و مسئولان هم به خوبی از آن آگاهند اما می‌بایست نسبت به حل آن اقدام کنند.
لطیفی خواستار واگذاری تبلیغات و آگهی‌های ثبتی یک شهرستان به رسانه‌های بومی همان شهرستان شد و بیان کرد: انحصار رسانه‌ای در بخش دریافت آگهی‌های ثبتی باید شکسته شود.
وی افزود: رسانه‌های بومی شهرستان‌ها نباید از دریافت آگهی‌های ثبتی سازمان‌ها محروم باشند و این امتیاز فقط به یک یا دو رسانه استانی داده شود.
تقویت روحیه نقدپذیری در مسئولان
سمیرا محمدی شیرکده سردبیر دیده بان گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به بی مهری‌های فراوان نسبت به اصحاب رسانه در بخش‌های مختلف، بیان کرد: برخی مسئولان نگاه نقادانه و مطالبه گر خبرنگاران را بر نمی‌تابند و خیلی سریع نسبت به آن واکنش منفی نشان می‌دهند.
وی با تاکید بر تقویت روحیه نقدپذیری مسئولان نسبت به مطالبه گری به حق رسانه‌ها، افزود: اگر دامنه نقد در بین مسئولان کمرنگ و ضعیف باشد دستیابی آن جامعه به توسعه دشوار خواهد بود.
این فعال رسانه‌ای عدم نقدپذیری برخی مسئولان را یکی از چالش‌های خبرنگاران برشمرد و اظهار کرد: خبرنگاران تا انتقادی از یک مسئول و یا ناکارآمدی یک سازمانی می‌کنند می‌بایست وقت شأن را در راهروهای دادگاه‌ها سپری کنند.
بیش از سه دهه از مشکلات مبتدی رسانه‌ها می‌گذرد
رئیس بسیج رسانه گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه بیش از سه دهه از ابتدایی‌ترین مشکلات رسانه‌ها می‌گذرد، اظهار کرد: تاکنون حرکت مثبت و اثربخشی برای حل آن صورت نگرفته است.
مهدی پارسا بیمه، اشتغال و معیشت را دغدغه‌های اصلی خبرنگاران عنوان کرد و افزود: با گذشت سال‌ها همچنان خبرنگاران و اصحاب رسانه درگیر همین موضوعات بوده و این قشر فرهیخته جامعه از داشتن رفاه بی‌بهره هستند.
وی تأکید کرد: مسئولان باید قدردان زحمات فعالان قلم در جامعه باشند چرا که خبرنگاران به عنوان افسران جبهه فرهنگی و جنگ روایت‌ها فعال بوده و در این راستا بدون چشم داشتی فعالیت‌های اثرگذاری انجام می‌دهند.
رئیس سازمان بسیج رسانه گیلان با تاکید بر خبرنگاران بارها پیگیر مشکلات مردم و مسئولان شده‌اند، تصریح کرد: بسیاری از مشکلات به واسطه حضور خبرنگاران مرتفع شده اما کسی پیگیر مطالبات آنها نیست.
پارسا خواستار تصویب طرحی مناسب برای حل مشکلات صنفی خبرنگاران از سوی مجلس شد و بیان کرد: مجمع نمایندگان گیلان می‌توانند به صورت الگو و نمونه با وضع قانون یا قوانین لازم برای رفع مشکلات خبرنگاران و طرح و تصویب آنها در مجلس پایه‌گذار و مبتکر ایده اثرگذاری برای مرتفع کردن مشکلات خبرنگاران باشند.
وی با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت راه و شهرسازی در خصوص ساخت مسکن خبرنگاران، ادامه داد: خبرنگاران گیلانی باید از این مزیت بهره مند شوند.
رئیس بسیج رسانه گیلان تأکید کرد: سازمان بسیج رسانه گیلان از هر فرصتی برای مطرح کردن مشکلات خبرنگاران و اصحاب رسانه استان و طرح آنها در جلسات کاربردی و اثرگذار استفاده می‌کند.
انتظار معجزه از مدیرکل جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان
اما اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هر استان نیز متولی دیگر در حوزه رسانه و خبرنگاران است که این اداره کل در استان گیلان در سال‌های اخیر به جز اهدای کارت هدیه چند هزاری و مراسم فرمالیته به مناسبت روز خبرنگار در ۱۷ مرداد اقدام قابل عرضی صورت نداد. نگاه مطالبه گرانه رسانه‌ها و خبرنگاران به ساختمان چند طبقه ارشاد اسلامی چندان سودمند نبود و گاهاً به در بسته می‌خورد.
حال با آمدن «رضا ثقتی» به عنوان مدیر انقلابی، کارآمد و رسانه‌ای باید دید که آیا مشکلات صنفی خبرنگاران و اصحاب رسانه این استان حل می‌شود!؟ خبرنگاران گیلانی به عنوان مطالبه گرانی که همیشه مطالبات صنفی خود را فراموش کرده‌اند این بار از مدیرکل جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان انتظار معجزه دارند.
