وی در ادامه ضمن اشاره به سالروز شهادت شهید مفتح افزود: امروز سالروز شهادتِ شهید ِ مجاهد و نستوه، شهید مفتح و روز وحدت حوزه و دانشگاه نیز هست. روزی که پیش از هرچیز یادآورِ رشادت‌های دانشگاهیانی است، که ثمره‌ی خون سرخشان، سبزی ِ درختِ تنومند علم و پژوهش در کشور ماست و به راستی اگر نبود پایمردی ِ اسلاف شهیدی چون شهید مفتح، شهید مطهری، شهید آیت، شهید دیالمه و سایرین، چه بسا خدعه‌های ضد انقلاب برای استحاله‌ی محیط‌های دانشگاهی از آرمانخواهیِ انقلابی به آن زودی و در همان اوائل انقلاب نقش برآب نمی‌شد.
مردانی سپس ضمن ترسیمِ نقش محوری معاونین پژوهش بسیج اساتید کشور به‌عنوان پیش قرآولان جبهه‌ی جهاد علمیِ کشور در عمل به شعار امسال "تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها" در حوزه ی تولید علم و پژوهش بر لزومِ دقت در مسائل و موانع موجود بر سر راهِ تولید علم و پژوهش در کشور و تدوین، ساز و کارهای پیشنهادی در راستای رفع آنها در التزام به دغدغه‌مندی مقام معظم رهبری در بحث تولید علم و پژوهشِ نافع تأکید کرد.
رئیس سازمان بسیج اساتید کشور با اشاره به لزوم تبیین اختلافِ دیدگاه اصیلِ اسلامی به علم و پژوهش در قیاس با دیدگاهِ بسیاری از مکاتب غربی عنوان کرد: اختلاف بر سر اصالت علم (ساینتیسم) و یا اصالت عمل (پراگماتیسم) از نقاط تلاقیِ پر چالش فلسفه‌ی علم در مطالعات اندیشمندان لائیکِ شرق و غرب است بدان معنا که گروهی علم را بی هیچ تبصره‌ای، اصیل دانسته و ان را اولویت می‌دانند و گروهی تجربه و عمل را محور و معیار می‌دانند، خواه آنکه مستند به علم باشد یا نباشد. اما در در دیدگاه اسلام ناب محمدی (ص) امتزاجِ این هر دو، که در کلام معصومین از آن به عنوان "علم نافع" یاد می‌شود، راه حل برون رفت از مشکلاتِ مبتلا بهِ جوامع بشری دانسته می شود. به تعبیر دیگر از دیدگاه اندیشه‌ی ِ متعالیِ اسلامی، علم آنگاه که در عمل و در میدان، رآفعِ مسئله‌ای از مسائل و دغدغه‌هایِ امّتِ مسلمان باشد مقدّس و مؤکد است. اینکه رسول خدا (ص) که مُشرف به همه‌ی علومِ اولین و آخرین بودند میفرمایند: اللهم اعوذُ بک من علم لاینفع و اینکه امیرالمومنین حضرت علی (ع) میفرمایند: «خیری نیست در دانشی که سودی ندارد» ، مبرهناً گواهِ دغدغه مندیِ اولیا خدا نسبت به لزوم نافع بودن علم برای دین و دنیایِ مردم است. این تأکید از گذاره‌هایِ محوری تأکیدات مقام معظم رهبری مدظله العالی نیز هست که در مواقع مختلف در بیانات ایشان متجلّی و منعکس گشته است. به عنوان مثال ایشان در جایی در تعریف علم نافع ، ناظر به مسائل کشور میفرمایند: "«علم نافع» یعنی علمی که مسائل کشور را حل می‌کند؛ حلّ مسائل کشور، وظیفه‌ی علمِ نافع است. یعنی با مسائل گوناگونی که در کشور وجود دارد، مواجهه‌ی علمی بشود".
این استاد دانشگاه ضمن تأکید بر لزوم رجوع و التزام به منویات ِمقام معظم رهبری در سیاست‌گذاری‌ها و وجوه مختلف مدیریتی ِکشور من‌جمله بیانات ایشان در مورد مختصات و ملزوماتِ علم و علم پژوهی در کشور را بیان کرده.
وی گفت: مقام معظم رهبری میفرمایند علم نافع باید منطبق بر اسناد علمیِ بالا دستی من جمله سندِ با ارزش نقشه‌ی جامع علمی کشور باشد. نباید با رفت و آمدِ دولت‌ها و مدیران، و در تحکّمِ سیاست‌های ترجیحیِ حاکم بر فضای دولت‌ها و من‌جمله وزارت‌های دخیل و متولّی در بحث علم و آموزش، سیاست‌های کلی نظام در حوزه‌ی علم و پژوهش مغفول مانده و به مُحاق برود. مقام معظم رهبری با تأکید بر رُجحانِ اسناد بالا دستیِ علمی در مقام تدوینِ سیاست‌های اجرائی کشور حجت را در باب تأویل و تفسیرِ "علم نافع" بر مسئولین و ناظرین تمام کرده است و از بسط یا قبضِ سلیقه‌ای تعریف این علوم و ترسیم حدود آن در دولت‌های مختلف پیشگیری کرده است.
مردانی همچنین در ادامه بیان فرمایشات رهبر انقلاب عنوان کرد: علم نافع نباید با اصول اخلاقی و انسانی تعارض و تزاحمی داشته باشد. ما علم و استفاده از علم را صرفا در چهارچوب اخلاق می‌پذیریم و هیچگاه منافع ما نمی‌تواند منجر بدان شود که ما استفاده‌ی ابزاری و غیر اخلاقی از علم را مجاز بدانیم. به‌عنوان مثال معظم‌له در جایی میفرمایند: "علمِ بسیار مهم و بسیار نافعِ هسته‌ای وقتی با فرهنگ غلط قدرت‌طلبی همراه شد، به تولید بمب هسته‌ای انجامید و به تهدید بزرگ دنیا و بشریت تبدیل شد".
این استاد دانشگاه همچنین در بیان بخش دیگری از فرمایشات رهبر انقلاب افزود: علم نافع باید در خدمت یکی از متعالی‌ترین اهدف حکومت اسلامی یعنی گسترش عدالت باشد. اینکه خداوند در قرآن آورده است «لقد ارسلنا رسلنا بالبينات و انزلنا معهم الكتاب و الميزان ليقوم الناس بالقسط»، در حقیقت یکی از اهدف بعثت انبیا را برپائی عدالت اجتماعی معرفی می‌کند، باید در تمام شئونِ حکومت اسلامی که داعیه‌ی حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی را دارند مشهود و متبلور باشد، قطعا حوزه‌ی تولید علمِ نافع یکی از نقاط اتکای لازم بعنوان نرم افزارِ این جنبشِ تاریخیِ الهی است. در این باره مقام معظم رهبری (حفظه الله) ضمن بیان کلام نورانی حضرت امیرالمومنین می فرمایند: "و ما اخذ اللَّه علی العلماء ان لایقارّوا علی کظّة ظالم و لا سغب مظلوم»، خدای متعال بر عالمان، بر دانایان عالم، تکلیف معین کرده است که بر سیری ظالم و تهیدستی و گرسنگی مظلوم صبر نکنند، تحمل نکنند ".
مردانی گفت: علم نافع نباید منحصر به تقلید از دیگران باشد، باید ناظر به اولویت‌های ملّی و مقتضیات اجتماعی، اقتصادی و حتی جغرافیایی ما باشد. مقام عظمای ولایت در این باب میفرمایند: تقلید از دیگران، نوزایی و نشاط حقیقی علمی را هم از بین می‌برد. علم نافع باید با معنویت، تقیّد و اراده همراه باشد و الا عالمی که دغدغه‌اش فقط انتفاعِ خودش باشد و دغدغه‌ی کشور و مردمش را نداشته باشد، عالمی نافع به حال مملکتش نیست. حضرت آقا در جایی می فرمایند: "گیرم که رفتیم دانش را از اروپایی‌ها یاد گرفتیم و برگشتیم؛ اما وقتى شدیم یک آدم شهوتران، یک آدم بى‌وجدان، یک آدم بى‌اراده و یک آدم بى‌دین؛ این علم چه فایده‌اى به حال مردم ما خواهد داشت؟ کما اینکه دیدیم آن کسانى که علم هم تحصیل کردند و برگشتند - خارج رفته‌ها - به حال کشورشان نافع نشدند؛ کارى براى این مملکت نکردند و مملکت همین‌طور عقب ماند. این سیئه‌ى آنهاست؛ سیئه‌ى سلاطینى که حداقل در این دو قرن اخیر - قبلش را نمى‌دانیم - هیچ نمى‌فهمیدند و هیچ سرشان نمى‌شد جز منافع خودشان. از زمان فتحعلى‌شاه، محمدشاه و ناصرالدین شاه بگیرید تا زمان محمدرضا و پدرش؛ این دو جنایتکار بزرگ".
رئیس سازمان بسیج اساتید کشور همچنین عنوان کرد: علم نافع باید بتواند نقاط کور (معضلات و راه حل‌هایی را که از دید مدیران و سیاستمداران مغفول واقع گشته‌اند) را شناسایی کند. حضرت آقا در جایی میفرمایند: "علمِ نافع باید نیازهای کشور و نقاط کور بخش‌های مختلف، چه صنعتی، چه اقتصادی، چه کشاورزی، چه بخش‌های گوناگون مدیریتی و امثال اینها، به وسیله‌ی تحقیقات دانشگاهی و مقالات دانشگاهی را روشن کند؛ این کمک می‌کند. این، علم نافع و کاربردی است". علم نافع باید مسئله محور باشد. مقام معظم رهبری در تشریح ِ لزومِ مسئله محور بودنِ علم و پژوهش می فرمایند: "یکی از هدف‌های جامعه‌ی علمی کشور -نه فقط نخبگان، [بلکه] همه‌ی جوامع علمی؛ البتّه در مورد نخبگان این بیشتر مورد نیاز است- این است که باید به مسائل کشور فکر کنند، مسئله‌محور کار کنند؛ مسئله‌محوری مهم است. کشور مسائل اساسی‌ای دارد؛ باید به اینها توجّه کرد، اینها بایستی از طرق علمی و با روش علمی حل بشوند".
همچنین مردانی بیان کرد: علم نافع باید در اقتصاد و معیشت مردم موثر باشد یعنی در تأمین بازار داخلی و بازار صادرات موثر باشد. معظم‌له در باب لزوم وقعِ به معضلات اقتصادی در بسط علم نافع میفرمایند "همین مسئله‌ی وابستگی اقتصاد ما به نفت و نفتی بودنِ اقتصاد، دولتی بودنِ اقتصاد، مشکلات نظام مالیاتی، مشکلات نظام بودجه‌ریزی، همه‌ی اینها مشکلات است؛ و در همه‌ی اینها ارتباط بین دستگاه‌های دولتی و دانشگاه یک امر لازمی است. [مثلاً] طرح‌های شکستن تحریم. ما اوّلین کشوری در دنیا نیستیم که تحریم می‌شویم؛ کشورهای زیادی [بوده‌اند]؛ تحریم راه حل دارد؛ طرح‌هایی وجود دارد؛ در مواجهه‌ی با تحریم راه حلّ علمی وجود دارد".
رئیس سازمان بسیج اساتید کشور در ادامه سخنان خود افزود: در عین التزام به مبحث علم نافع نباید از آینده نگری و از پرداختن به علومی که دغدغه‌هایِ آینده را حل خواهند کرد غافل شد. حضرت آقا در این باره میفرمایند "بایستی به تحقیقات عمیق و بلندمدّت هم توجّه کرد. کارهای مهمّی وجود دارد که سود نقد ندارد، دستاورد نزدیک ندارد، امّا جادّه و بستر پیشرفت علمی کشور است؛ یعنی بایستی به دانشمند این فرصت را داد، این اجازه را داد که بلندپروازی کند؛ در مسائل علمی، تحقیقات عمیق و بنیانی برایش مطرح باشد و آنها را دنبال" .
مردانی ضمن تاکید بر اهمیت علوم انسانی و جایگاه آن عنوان کرد: در عین عنایت به علوم انسانی که سازنده‌ی شالوده‌ی فکری و اجتماعیِ جامعه هستند نباید از پرداختن به علوم پایه نیز غافل شویم.
وی نخبگان بسیج اساتید را به حرکت جهادی به سمت قلّه‌ها و لبه‌های علوم من جمله علوم و فناوری‌های استراتژیک فراخواند و با ذکر مصادیقی در حوزه‌ی فناوری و علومِ در حال گسترشِ جدید چون هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء، بیگ دیتاها، تکنولوژی ِ برق بی‌سیم، نانوکربن و نانو سیلورها، بیوتکنولوژی و علوم مرتبط با ژنتیک و سایر علوم استراتژیک؛ اساتید دغدغه‌مند و مجموعه‌های علمیِ کشور از جمله نهضت استادی بسیج را مکلّف به جهاد بی وقفه‌ی علمی برای بازپس‌گیری همه‌ی ارتفاعات مهّم در علوم مختلف دانست.
انتهای پیام/
