بررسی نقش و جایگاه « جهاد تبیین» در تربیت معنوی و ارزشی دانش آموزان و دانشجویان

به گزارش سرویس خبری بسیج جامعه زنان خبرگزاری بسیج،- دکتر معصومه کیانی، عضو هیأت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا : «جهاد تبیین» از منظر تربیتی یکی از الزامات حیات آگاهانه و مؤمنانه، و از ارکان اساسی تحقق آرمانهای انقلاب اسلامی به شمار می‌رود.

یکی از موضوعات و دستورات مؤکد رهبر انقلاب در ماه‌های اخیر «جهاد تبیین» است. ایشان می‌فرمایند: «شما جوانان عزیز و دانشجویان عزیز که به معنای واقعی کلمه میوه‌ی دل ملّت و امید آینده‌ی این کشورید، به مسئله‌ی «تبیین» اهمّیّت بدهید. خیلی از حقایق هست که باید تبیین بشود. در قبال این حرکت گمراه‌کننده‌ای که از صد طرف به سمت ملّت ایران سرازیر است و تأثیرگذاری بر افکار عمومی که یکی از هدفهای بزرگ دشمنان ایران و اسلام و انقلاب اسلامی است و دچار ابهام نگه داشتنِ افکار و رها کردن اذهان مردم و بخصوص جوانها، «حرکت تبیین» خنثی‌کننده‌ی این توطئه‌ی دشمن و این حرکت دشمن است. هر کدام از شما به عنوان یک وظیفه، مثل یک چراغی، مثل یک نوری پیرامون خودتان را روشن کنید.» ۱۴۰۰/۷/۵؛ «در این جهادی که وجود دارد، در این جنگ بی‌امانی که وجود دارد بین اسلام و کفر، بین حق و باطل، بین روایت دروغ و حقیقت -این جنگی است بین اینها- ما در کجای این جبهه قرار داریم و حضور داریم؟» ۱۴۰۰/۱۱/۳؛ ««جهاد تبیین» یک فریضه است. «جهاد تبیین» یک فریضه‌ی قطعی و یک فریضه‌ی فوری است و هر کسی که میتواند[باید اقدام کند].» ۱۴۰۰/۱۱/۱۹
می‌توان اظهار نمود که از نقطه نظر تربیتی، «جهاد تبیین» یکی از عناصر اساسی تربیت معنوی و ارزشی دانش آموزان و دانشجویان ماست؛ امروزه کودکان و جوانان ما در معرض تهاجم خصمانه معنوی و ارزشی قرار دارند چراکه، دشمنان اسلام حقیقی، ایران مستقل و توانمند، و انقلاب اسلامی با استفاده از انواع رسانه‌، قابلیت های مختلف فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی گوناگون، و تبلیغات فریبنده، پنهان کردن حقایق و آگاهی‌‌های راستین از سویی و ترویج آگاهی‌های کاذب از سوی دیگر، فضای فکری و فرهنگی کودکان و جوانان را به بازار مدلها، ســبکها و گرایشهایی مبدل ساخته‌اند که خود را نماینده معنا، ارزش، هدف و حقیقت غایی زندگی معرفی می‌کنند. اینجاست که کودکان و جوانان ما با خطر عدم تشخیص سره از ناسره در رابطه با ارزش‌ها، آرمانها، اهداف و حقیقت مواجه شده، فلذا در معرض بحران هویت قرار می‌گیرند. علاوه بر این، وقوع جنگ‌ها و جنایاتی در منطقه و جهان نظیر؛ کودک‌کشیها، شکنجه‌ها و کشــتن انسانهای بیگناه از سوی داعش و متحدان آنها، از بین بردن محیط زیست، تشویق و ترویج روحیه مصرف گرایی، بی تفاوتی نسبت به آلودگی ها، و... کودکان و جوانان را در سراسر جهان نسبت به معانی و ارزش های اصیل و حقیقت غایی زندگی دچار سردرگمی و گاه، بی‌تفاوتی کرده است. این درحالی است که، نظام‌های آموزشی – اعم از نظام آموزش و پرورش و آموزش عالی- بیشتر بر پرورش بعد ذهنی متربیان و موفقیت‌های تحصیلی ایشان تمرکز کرده و از بذل توجه لازم به بعد معنوی و ارزشی ایشان بازمانده اند. نظر به وجود چنین شرایطی، «جهاد تبیین» از حلقه های مفقوده تربیت معنوی و ازعناصر کلیدی هدایت کودکان و جوانان نسبت به جهت‌گیری صحیح معنوی و ارزشی، و بنابراین، نجات از بحران هویت است. توجه به سخنی از علامه محمدتقی جعفری در این خصوص سودمند است. ایشان اظهار می‌کنند که،«هیچ انسانی نمی‌تواند ادعای برخورداری از «حیات معقول» نماید مگر اینکه از هویت، اصول و ارزش‌های حیات خویش آگاه بوده باشد. پس این حیات معقول بدون آگاهی قابل تحقق نمی‌باشد و مسلم است که این آگاهی محصول تکاپوهای فکری و عقلانی در شناخت هویت، اصول و ارزش‌های حیات انسانی است. این ویژگی (لزوم آگاهی به حیات) «آنچنانکه هست» و «آنچنانکه باید باشد» مفاد آن آیه قرآنی است که می‌گوید: «لیهلک من هلک عن بینه و یحیی من حی عن بینه» ( تا کسی که هلاک می‌شود و زندگی او تباه می‌گردد مستند به دلیل روشن باشد و کسی که زندگی می‌کند، زندگی‌اش مستند به دلیل روشن باشد). مطابق این آیه شریفه، آن انسان که نتواند آگاهی به حیات داشته باشد و نتواند شایستگی حیات خود را در هر موقعیتی که قرار می‌گیرد با دلیل روشن اثبات نماید، زندگی او حیات معقول نبوده بلکه پدیده‌ای ناآگاه و در مجرای قوانین طبیعت و زورگوئی‌ها و زورآزمائی‌های همنوعان ناآگاه خود و تسلیم محض است» (محمدتقی جعفری، ۱۳۶۰، ص ۴۰- ۳۹ ).
بواسطه «جهاد تبیین» کودکان و جوانان نسبت به معانی، ارزش های اصیل، باورها و عقاید دینی، حقیقت غایی زندگی در چارچوب دین اسلام و آرمانهای انقلاب اسلامی شناخت صحیحی را کسب می‌کنند؛ نیز قادر به شناسایی و تشخیص انواع معانی فرهنگی، ارزش‌ها [اعم از اصیل و غیراصیل] و حقایق در حال رقابت در فضای فکری و فرهنگی موجود شده، و به تدریج قدرت نقد و ارزیابی آنها را بدست می‌آورند. بر همین اساس، ضروری است که مدارس و دانشگاه ها «جهاد تبیین» و توانمندســازی دانش آموزان و دانشجویان را به منظور مواجهه‌ای آگاهانه و خردمندانه نسبت به جهتگیری ارزشی و معنوی خود و هدایت آنان به سوی حیاتی معقول و مؤمنانه، گرایش و عمل متناسب با آن در کانون توجه قرار دهند. در این صورت، بذرهای کاشته شده در گام نخست انقلاب اسلامی، در گام دوم به بار می‌نشیند. بدین سان، «جهاد تبیین» حربه ای اساسی در مقابل توطئه‌ها و جنگ نرم دشمنان خواهد بود.
مطابق با انچه که در خصوص اهمیت و ضرورت «جهاد تبیین» و نقش آن در شکل گیری هویت ارزشی و معنوی متربیان اظهار شد، عرصه تعلیم و تربیت از عرصه های مهم و کم نظیر جهت ارائه این نوع سواد و توانمندسازی است.
انتهای پیام/ *