به گزارش خبرگزاری بسیج از رشت، سجاد ستوده”، کارشناس رسانه و مسئول سازمان فضای مجازی سپاه قدس گیلان در برنامه تکاپوی شبکه باران با اشاره به تفاوت اغتشاشات اخیر با فتنه ۸۸ و آشوب‌های سال‌های ۹۶ و ۹۸ اظهار داشت: اتفاقات سال‌های قبل به لحاظ گسترده خیابانی و از نظر تعداد، حضور و آسیب‌هایی که به کشور وارد شد دارای وسعت بیشتری بود. یعنی اغتشاشات اخیر گستره خیابانی سال‌های گذشته را نداشته است؛ اما فضای دیگر بر این اغتشاشات حاکم است و خیلی‌ها را درگیر کرده است و همه فکر می‌کنند که اتفاقی در حال رقم خوردن است.
وی افزود: اولین تفاوت بارز حوادث اخیر با حوادث سال‌های قبل این است که اتفاق اخیر به شدت زنانه گرا، زنانه حضور و زنانه محور است و مطالبات اصلی زنانه است. در اتفاقات گذشته هم زنان حضور داشتند؛ اما مطالبات زنانه نبود و زنان هم محور نبودند. تفاوت دیگر در سکولارتر بودن آن است. در اغتشاشات اخیر به‌هیچ‌وجه نگاه دینی و حتی نگاه فردایی دینی و مطالبات دینی وجود ندارد. تفاوت دیگر در جنس اتفاقات است. در سال ۸۸، جنس اتفاقات کاملاً سیاسی بود و زمان آن طولانی‌تر است، گسترش آن بیشتر و آدم‌های درگیر آن هم خیلی بیشتر است. در اتفاقات سال ۹۶ و ۹۸ هم جنس مطالبات معیشتی است و وجه عدالت در آن پر رنگ است و حتی جریانات عدالت‌خواه در آن درگیر هستند؛ اما در جریان اخیر حتی جریانات تندرو عدالت‌خواه هم پای خودشان را کنار می‌کشند. نگاه و شروع کار در اغتشاشات اخیر کاملاً اجتماعی و کاملاً مبتنی بر زندگی روزمره است.
این کارشناس رسانه با بیان اینکه وجه اصلی و مهم تمایز اتفاقات اخیر با وقایع گذشته بحث رسانه محور بودن آن است، گفت: در اغتشاشات چند روز اخیر، استفاده از فضای مجازی، استفاده از رسانه و تبدیل شدن خبر اتفاقات ایران در رسانه‌های دنیا را طوری می‌بینید که حجم اتفاقات امسال بیش از اتفاقات سال‌های گذشته نشان داده می‌شود. در سال ۸۸، تنها ۴ میلیون ایرانی از اینترنت استفاده می‌کردند؛ اما اکنون بیش از ۶۰ میلیون ایرانی از اینترنت استفاده می‌کنند. در سال ۸۸ یک بی‌بی‌سی فارسی وجود دارد که تنها چند ماه است که ایجاد شده است و در کنار آن چند تلویزیون سرگرمی فعال است. اما در اتفاقات ۹۶ به این طرف، وجه حضور رسانه کاملاً جدی می‌شود.
ستوده ادامه داد: در اغتشاشات اخیر یک اتفاق خیلی کوچک بازتاب چند ۱۰ برابری در رسانه دارد؛ اما می‌بینیم که در سال ۸۸ اتفاقات خیلی بزرگ‌تر، آن‌چنان بازتاب رسانه‌ای نداشته است. رسانه در اینجا نقش اصلی را بازی می‌کند. امروز شما وقتی وارد فضای مجازی می‌شود انگار نظام در حال فروپاشی است اما همان آدم وقتی به کف خیابان می‌آید می‌بیند خیلی متفاوت است. یک سری اعتراضات و درگیری وجود دارد؛ اما حجمی که در رسانه‌ها دیده می‌شود قابل مقایسه با واقعیت میدانی نیست.
وی تصریح کرد: از سال ۲۰۰۰ به این طرف و با گسترش فضای سایبر، دوره حیات جدیدی برای بشر شروع شده است و به شدت سریع و تأمل در آن بسیار کم و حیات جدید اجتماعی ایجاد شده است که کرونا عامل تشدید آن بوده است. این حیات جدید اجتماعی، فاکتورها و مؤلفه‌هایی را بر زندگی بشر مستولی کرده است که در اتفاقات اجتماعی اگر این فاکتورها را در نظر نگیریم در تحلیل‌ها اشتباه خواهیم کرد.
با یک جنگ ترکیبی همه‌جانبه مواجه هستیم
کارشناس رسانه و فضای مجازی با بیان اینکه امروز با یک جنگ ترکیبی همه‌جانبه مواجه هستیم اظهار کرد: تنها حدود ۱۸ درصد از جامعه ما دوران قبل از انقلاب را درک کرده است و یک جامعه جوان داریم که در دوران بعد از انقلاب رشد کرده است. از آن طرف در جنگ ترکیبی، ۸ وجه مختلف به صورت هم‌زمان درگیر می‌شود. در این جنگ، دشمن به دنبال ریختن خون از شما نیست بلکه به دنبال این است که در نظام تصمیم‌گیری شما اختلال ایجاد کند. شما می‌بینید در کُشتی برنده می‌شویم اِن قُلت می‌آورند و اگر بازنده هم شویم باز هم ان‌قلت می‌آورند. شما در محاسبات مردم اختلال ایجاد می‌کنید و دودو تا ۴ را تبدیل به دو دوتا ۵ تا می‌کنید. مبانی اصلی را تغییر می‌دهید و جای ارزش‌های اصلی، ارزش‌های دیگری قرار می‌دهید. از سال ۲۰۰۲ به این طرف، آمریکا به هیچ کشوری حمله نمی‌کند. آمریکا تغییر نکرده است؛ بلکه از این سال به بعد، نوع منازعه تغییر کرده است.
وی بیان کرد: در اینجا با نمودهای فرهنگی مثل سینما، سریال و رسانه مواجه می‌شوید. یکی از جوانان بازداشت شده اغتشاشات اخیر یک کار خاصی را انجام داده بود و وقتی در مصاحبه به او گفتیم چرا این کار را انجام دادید دقیقاً اسم یکی از سریال‌هایی را آورد که اکنون در جامعه ما به شدت دیده و پخش می‌شود و گفت من از این سریال الگو گرفتم. در حوزه موسیقی، در طول ۱۰ سال اخیر اثرگذاری موسیقی بر نسل جدید را ببینید.
این فعال حوزه رسانه ادامه داد: نسلی که اکنون ما با آن درگیر (نه به معنای اغتشاش) هستیم و باید آینده کشور را بسازد تعبیر به نسل Z می‌کنیم. نسلی که تقریباً از سال ۷۴ تا ۸۶ متولد شده‌اند. این نسل ویژگی‌های عجیب‌وغریبی دارد. جالب است که در منازعات فرهنگی و اجتماعی دنیا این نسل تعیین‌کننده است. اگر بایدن در انتخابات آمریکا می‌تواند موفق شود می‌بینید که این نسل تعیین‌کننده بوده است. اگر در برزیل می‌بینید در انتخابات، غرب‌گراها پیروز می‌شوند این نسل تعیین‌کننده بوده است. در اتفاقات اجتماعی این نسل مؤثرند. این نسل ویژگی‌هایی دارد که دقیقاً با موارد فرهنگی و ضد فرهنگی همکاری می‌کند، به شدت غرب‌گراست، عجول است، مال دنیای صفر و یک است و مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی زندگی می‌کند و مبانی فکری و ارزشی خود را از شبکه‌های اجتماعی می‌گیرد. وقتی این‌ها را کنار هم قرار می‌دهید با اتفاقاتی در سطح جامعه مواجه می‌شوید. نوع نگاه این افراد در سطح جامعه و به مسائل سیاسی جامعه و سبک زندگی از کجا نشئت می‌گیرد. این تفاوت نگاه‌ها از جنگ روایت‌ها و جنگ ترکیبی شکل گرفته شده است.
ستوده با تأکید بر اینکه یک وجه اصلی این موضوع وجه سبک زندگی است، اظهار کرد: ما در منازعه سبک زندگی دینی در مقابله با تمدن غرب تا حدودی باخته‌ایم. ما نتوانسته‌ایم اِلِمان های سبک زندگی را مبتنی بر فرهنگ خودمان در حوزه معماری، سبک پوشش و نوع گفتار ارائه کنیم. ما در مدرسه با بچه‌هایی مواجه هستیم که نوع حرف زدن آن‌ها مبتنی بر بازی و شبکه‌های اجتماعی است. حتی یک گام جلوتر برویم. حتی نگارش این‌ها مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی است. ما منازعه سبک زندگی را به هر طریق باخته‌ایم.
ستوده افزود: تعارف نکنیم. در زندگی جامعه ایرانی، وجه عظیمی از زندگی ما در منازعات ازدواج، دوستی و ارتباط و رفت‌وآمدها مبتنی بر مبانی دینی و حتی ملی ما نیست؛ بلکه کاملاً سکولار است. به هر حال جامعه ایرانی از دهه ۴۰ به این طرف، با مدرنیته دست و پنجه نرم می‌کند و به هر حال باید بپذیریم مدرنیته خودش را غالب کرده است و وقتی خودش را غالب می‌کند در حوزه رسانه، فکر، فلسفه سبک زندگی و حوزه تعاملات روزمره ما اثر خودش را می‌گذارد.
کارشناس رسانه و فضای مجازی با بیان اینکه نباید در این مسائل تعارف کنیم ادامه داد: حضرت آقا ۱۵ سال قبل یک سخنرانی در جمع طلاب حوزه علمیه دارند که به تکنولوژی جدید اشاره می‌کنند و می‌فرمایند اگر از همین حالا بر این موضوع فکری نکنیم دشمن تا ۲۰ سال دیگر، مدیریت آموزش بچه‌های ما را در خانه‌های ما هم به دست می‌گیرد. ۱۵ سال قبل، آقا این مطالبه را از حوزه علمیه داشته است. ما با این مطالبه چکار کردیم. اغتشاشات اخیر ورای مسائل امینی، ناشی از خلأ فرهنگی و آموزشی است. ما برای دهه هشتادی‌ها چکار کرده‌ایم که این روزها این‌طور می‌آیند و جلوی ما قرار می‌گیرند. این ناشی از خلأ نهادهای آموزشی است. آموزش‌وپرورش باید بیاید و ما از او در این خصوص مطالبه کنیم و نباید به راحتی از آن گذشت.
منازعه امروز انقلاب اسلامی با تمدن غرب در حوزه سبک زندگی است
وی با گلایه از برخی مسئولان اهمال‌کار در حوزه فرهنگی اظهار کرد: ما همیشه ما برخی قهرمانان شنبه مواجه هستیم! کار که تمام می‌شود و فضا آرام می‌شود سروکله این مسئولان پیدا می‌شود. مسئولی که وظیفه دارد این روزها سکوت می‌کند. من مصداق‌های عجیب‌وغریب از برخی مدیران استانی دارم. ما باید بپذیریم برخی رویه‌های ما اشتباه بوده است و باید اصلاح شود. برخی اشتباهات باید اصلاح شود. ساختارهای فرهنگی و آموزشی ما باید تغییر کند. منازعه امروز انقلاب اسلامی با تمدن غرب در حوزه سبک زندگی است. ما منازعه نظامی و سیاسی هم سال‌های سال با دشمن داشته‌ایم؛ اما امروز منازعه اصلی ما منازعه سبک زندگی است و بستر این منازعه فضای مجازی است. ما مردم را در فضای مجازی رها کرده‌ایم و سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری درستی در این فضا نداریم. ما در کشوری هستیم که برای فضای مجازی قانون نداریم. ما نمی‌گوییم برویم قانون بگذاریم. بروید همین قانونی که آمریکا، استرالیا، ژاپن و یا کره جنوبی دارد را بیاورید اینجا اجرا کنید. کشورهایی که خودشان جز هژمونی غرب هستند. این حرف درستی است. ما مردم را در این فضا رها کرده‌ایم و بعد آمارهای طلاق و موضوعات اجتماعی را ببینید و بعد بررسی کنید که عامل چقدر از این مسائل ناشی از فضای مجازی ولنگار کشور است. بالاخره باید از یک جایی شروع کنیم. این حرف من به معنی بستن و محروم کردن مردم از این بستر نیست. به معنای گذاشتن قانون است. قانونی که بتوان از این بستر درست استفاده کرد.
وی تصریح کرد: در منازعه ما با تمدن غرب هر کس بتواند منازعه سبک زندگی و منازعه رسانه را ببرد او پیروز است. راهکار غلبه بر رسانه مدرن به‌عنوان یکی از ابزارهای جنگی مدرن تمدن غرب سواد رسانه است. من الان یک پوستر جعلی درباره یک شخصیت درست می‌کنم و مردم بدون تحقیق آن را پخش می‌کنیم. یکی از موضوعاتی که با آن دچار هستیم همین سواد رسانه است. ما باید آموزش بدهیم. چند سال است یک کتاب با عنوان تفکر و سواد رسانه برای پایه دهم آورده‌ایم. یعنی دانش‌آموز ما ۱۵ساله شده است. این کتاب هم معلم ندارد و نگاه می‌کنیم کدام معلم وقت خالی دارد به او می‌دهیم آموزش بدهد. آیا این کتاب می‌تواند سؤال امروز جامعه ما را پاسخ‌گو باشد؟ خیر. در کشور ژاپن، آموزش سواد رسانه را از دوره کودکستان شروع می‌کند و اگر پدر و مادر در دوره‌های آن شرکت نکنند به پلیس معرفی می‌شوند. بستر فضای مجازی ما آزاد و رهاست و از طرف دیگر بین پدر و فرزند یک شکاف دیجیتال وجود دارد و فرزند می‌تواند از این بستر استفاده کند؛ اما پدر نمی‌تواند.
وی با بیان اینکه موضوع سواد رسانه و قانون‌گذاری برای فضای مجازی باید وجه همت ما باشد، گفت: رسانه و نخبگان و نمایندگان مجلس که امروز سکوت کرده‌اند و الان معلوم نیست کجا هستند باید در این جهت همت کنند. برای این کار ایده، طرح و آموزش و توان وجود دارد. چهار سال است که به این دوستان می‌گوییم معلمانی که می‌خواهند سواد رسانه آموزش بدهند باید خودشان آموزش ببینند متأسفانه سنگ از ما شنید؛ اما مسئولان امر این را نشنیدند.
انتهای پیام/
