عضویت در «کمیسیون زن سازمان ملل» برای ما هیچ فایده‌ای نداشت/به «عدالت جنسیتی» باور داریم نه «برابری جنسیتی»
به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج، لغو عضویت ایران از «کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد»، بهانه‌ای شد تا به سراغ «زهره احدی‌یار» کارشناس حقوقی شورای فرهنگی-اجتماعی زنان و خانواده شورایعالی انقلاب فرهنگی برویم و نظراتش درباره این رخداد و فعالیت‌های شورایعالی در حوزه زنان را جویا شویم.
احدی‌یار بر این باور است که حضور ایران در کمیسیون مزبور، هیچ عائدی برای ایران نداشت و سازمان ملل با این اقدام، از حضور کشورمان و قرائت مترقی اسلام درباره جایگاه زن، محروم ماند. او در اثنای گفت‌وگو با ما، جایگاه نازل زن در غرب به ویژه در آمریکا را با اعدام و ارقام دقیق، به تصویر کشید و در مقابل، اقدامات بی‌شمار جمهوری اسلامی ایران برای ارتقای منزلت زن را توضیح داد. در ادامه، مشروح گفت‌وگوی خبرگزاری بسیج با این کنشگر حوزه زنان را از نظر خواهید گذراند.
ضمن تشکر از حضور شما در خبرگزاری بسیج؛ لطفا نسبت به حوزه کاری خودتان یعنی شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده توضیح دهید و اینکه مهمترین مصوبات و فعالیت‌های این شورا در حوزه بانوان تاکنون چه بوده است؟
زهره احدی یار هستم، کارشناس حقوقی شورای زنان عضو بسیج حقوقدانان که بیش از ۱۵ سال در حوزه زنان فعالیت دارم. شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، از شورا‌های تخصصی وابسته به شورایعالی انقلاب فرهنگی است.
این شورا، نهادی سیاستگذار در حوزه مسائل زنان و خانواده درعرصه‌های فرهنگی و اجتماعی است که نمایندگان همه دستگاه‌ها در این نهاد، عضویت دارند. این شورا، مسائل و مشکلات روز زنان و خانواده را بررسی و در خصوص آنها، سیاست گذاری می‌کند. مصوبات این شورا به صحن شورایعالی انقلاب فرهنگی ارسال می‌شود و پس از بررسی و تصویب نهایی توسط اعضای شورایعالی، به امضای رئیس جمهوری می‌رسد. مهمترین مصوبه ما، منشور حقوق و مسئولیت‌های زنان در نظام جمهوری اسلامی است؛ سندی که سال ۱۳۸۳ در شورایعالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و سال ۸۶ در مجلس به صورت قانون مصوب شد. در این سند، کلیه حقوق زنان در همه عرصه‌های فردی، خانوادگی، اجتماعی، حقوقی و قضایی، اشتغال و ... لحاظ شده و به جرات می‌توان گفت حقوقی برای یک زن متصور نیست که در این منشور لحاظ نشده باشد.
نکته حائز اهمیت اینکه نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در هر نشست یا کنفرانس بین المللی که شرکت کردند و این سند را به عنوان سند مرجع جمهوری اسلامی درخصوص حقوق زنان ارائه دادند، با استقبال بی نظیر نمایندگان سایر کشورها مواجه شدند.
از دیگر مصوبات ما، مربوط به عفاف و حجاب است که آخرین سند هم مصوبه ۸۲۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی است که در این سند، برای تمامی دستگاه‌های دست اندرکار امر حجاب، شرح وظایف مشخص را تعیین کردیم و آنها را ملزم کردیم در عرصه عفاف و حجاب، فعالیت داشته و گزارش سالانه به شورایعالی انقلاب فرهنگی و شورای اجتماعی کشور ارائه دهند.
مهمترین مصوبه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، در حوزه خانواده چه بوده است؟
مصوبه «تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده» از کامل‌ترین اسنادی است که شورای زنان در حیطه خانواده مصوب کرده است. موضوعی که بار‌ها مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده و قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت که در مجلس تصویب شد، اساس آن در شورایعالی انقلاب فرهنگی و در سند مهندسی فرهنگی تصویب شده است.
آیا مصوبات شما در شورای زنان، شکل اجرایی و قانونی هم دارد؟
همانطور که می‌دانیم در شورایعالی انقلاب فرهنگی، سران سه قوه حضور دارند. رئیس جمهوری هم رئیس شورایعالی است. حضور سران، ضمانت اجرای مصوبات شورای زنان است.
یکی از رویداد‌های مهم اخیر، خروج ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل بود. تحلیل شما نسبت به خروج کشورمان از این کمیسیون چیست؟
درابتدا باید به این موضوع اشاره کنم که واژه خروج یا اخراج، صحیح نیست، زیرا خروج به این معناست که ما خودمان خواسته باشیم عضو کمیسیون نباشیم که اینگونه نبود. حتی اخراج هم واژه صحیحی نیست. به کار بردن واژه اخراج ایران، شیطنتی بود که آمریکا با متحدانش انجام دادند و رسانه‌های خارجی اینگونه انعکاس دادند تا به خیال خام خودشان، هیمنه ایران را بشکنند. «لغو حق عضویت» ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل، عنوان صحیحی است که باید استفاده شود.
مساله ظلم به هر انسان و به خصوص زن درهمه جای دنیا مذموم است. این موضوع در ایران با توجه به مبانی قرآنی و اسلامی و آموزه‌های دینی ما مبنی بر ضرورت تکریم و حفظ جایگاه زنان، اهمیت بیشتری دارد. ما شاهد تکریم مقام زن و حفظ شان و جایگاه وی را در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی در متون، سیاست ها، مقررات، برنامه‌ها و اقدامات مختلف بوده‌ایم. نه تنها در اسناد و مکتوبات، بلکه در عرصه عمل هم اینگونه بوده است و ثمره جایگاهی که برای زنان قائل بودیم، توفیقاتی است که زنان ما در طول ۴۴ سال اخیر در موضوعاتی همچون آموزش، پژوهش، بهداشت، سلامت، اشتغال، مشارکت اجتماعی، ورزش و دیگر عرصه‌ها به دست آوردند. توفیقاتی که روز به روز در حال افزایش است. این در حالی است که کشورهای مدعی حقوق زنان تا همین چند ده سال پیش، برای زنان کمترین حقوق اجتماعی قائل نبودند.
کشور‌هایی که در کمیسیون بانوان سازمان ملل حق عضویت ایران را لغو کردند، آیا خودشان، استانداردهای لازم برای تحقق حقوق مساوی میان زن و مرد را دارند؟
همانطور مستحضرید، عضو ناظر کمیسیون مقام زن در سازمان ملل عربستان سعودی است که حتی برای زنان خودش، حق رای قائل نیست. عربستان مشکلات دیرینه با ایران دارد و دستورات آمریکا علیه ایران را دیکته می‌کند. زنان در عربستان، تا همین چند سال پیش نمی‌توانستند گواهی‌نامه رانندگی بگیرند و تا به امروز، حق رای ندارند.
این را بگویم که ما به «عدالت جنسیتی» باور داریم نه «برابری جنسیتی». ما باور نداریم که زن و مرد باید در موقعیت‌های مساوی باشند یعنی معتقدیم که یک زن و یک مرد را باید با شرایط خودش، سنجید. در کشور آمریکا نیز با شعار «برابری جنسیتی»، از زنان استفاده ابزاری می‌شود و به نوعی «بردگی نوین» صورت می‌گیرد. آمریکا درحالی داعیه‌دار دفاع از حقوق زنان ایرانی شده که بر اساس آمار‌های منتشرشده، در آمریکا از هر ۵ زن، حداقل یک نفر در طول زندگی خود مورد تجاوز قرار گرفته است. ۴۳.۶ درصد از زنان آمریکایی، برخی از انواع خشونت جنسی را در طول زندگی خود تجربه کرده‌اند. مطابق تحقیقات انجام شده در مؤسسه «تامسون رویترز»، آمریکا در بین ۱۰ کشور نخست ناامن برای زنان قرار دارد؛ رتبه‌ای که در حداقل یک دهه بدون تغییر باقی مانده است. نکته حائز اهمیت، آمار قابل‌توجه این کشور در میزان زندانیان زن نسبت به جمعیت‌اش در جهان است. به‌طوری که ایالات متحده حدود ۵ درصد از کل جمعیت زنان جهان را در بردارد، اما حدود ۳۳ درصد جمعیت کل زنان زندانی در دنیا، مربوط به این کشور است.
این درحالی است که ثمره نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، ارتقاء جایگاه زنان در عرصه‌های مختلف و پیشتازی آنها به عنوان نیمی از جمعیت اجتماعی کشور در بسیاری از عرصه‌ها بوده است. از سال ۵۷ تا پایان سال ۱۴۰۰ در حوزه آموزشی، سهم زنان در عضویت هیئت علمی دانشگاه‌ها ۳۳.۳ درصد و در دانشگاه‌های علوم پزشکی، ۳۴ درصد افزایش داشته است. همچنین تعداد دانشجویان دختر در دانشگاه‌های کشور، ۵۶ درصد رشد داشته است. در حوزه بهداشت، کسب رتبه دهم در جهان از نظر کمترین میزان مرگ هنگام تولد، کاهش نرخ مرگ‌ومیر کودکان زیر ۵ سال به ۱۴.۲ درصد در هر ۱۰۰ هزار تولد، و کاهش نرخ مرگ‌ومیر نوزادان به ۸.۲ درصد در هر ۱۰۰ هزار تولد، از دستاورد‌ها و پیشرفت‌های زنان پس از انقلاب اسلامی تا سال ۱۴۰۰ است. کاهش نرخ بیکاری زنان به ۱۳.۷ درصد، از دیگر دستاورد‌های زنان پس از انقلاب در حوزه اشتغال و کارآفرینی است. در حوزه ورزش ۱۶ هزار و ۱۱۱ باشگاه ورزشی برای زنان در کشور فعالیت دارند. همچنین سه هزار و ۳۰۲ مدال در رویداد‌های اخیر جهانی، توسط ورزشکاران زن کسب شده است.
در حوزه رسانه، نرخ مشارکت زنان فعال در عرصه فناوری اطلاعات، به ۳۱.۵ درصد رسیده است. در عرصه قدرت و تصمیم‌گیری، ۲۵.۲ درصد از مدیران دولتی کشور در همه سطوح عالی، میانی و پایه مدیریت اجرایی، فعالیت هزار و ۱۲۱ زن قاضی در کشور، رشد ۲۲۷ درصدی زنان داوطلب نمایندگی مجلس در دوره یازدهم، کسب ۱۱۱ کرسی مجلس شورای اسلامی توسط زنان در ۱۱ دوره، ارتقای میزان مشارکت زنان در مجلس به ۵.۵۹ درصد و حضور ۱۶.۵ برابری زنان نماینده مجلس شورای اسلامی از دور اول، از دستاورد‌های زنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال ۱۴۰۰ است.
ثمره حکومت‌های لیبرالی همچون آمریکا و متحدانش برای زنان و خانواده، تهدید نهاد مقدس و ارزشمند خانواده، رواج انواع ناهنجاری‌ها و ظلم و بهره‌کشی جنسی از زنان در پوستین آزادی و به نام ازدواج آزاد، همجنسگرایی، ازدواج سفید و... دستمزد‌های نابرابر در شرایط کاری برابر فارغ از در نظرگرفتن توان جسمی و روحی زن، محیط‌های ناامن شغلی و تحصیلی، آمار بالای سوءاستفاده و تجاوز به زنان و آزار‌های جنسی در محل کار و تحصیل، تبعیض‌های نژادی، آمار بالای زندانیان زن و حتی زنان زندانی باردار و دارای نوزاد، درصد بالای سقط جنین، فقر، رواج روسپیگری و قاچاق زنان، تجاوز به زنان در زندان‌ها، تقلیل شأن و جایگاه والای زن به یک ابزار و کالا به خصوص در تبلیغات و صنعت پورنوگرافی، نقض حقوق مادری از جمله مرخصی‌های بدون حقوق، ارزش‌گذاری ارزان زنان سیاه، کشتن هزاران زن و کودک بی‌گناه و... بوده است.
آیا لغو عضویت یک کشور از کمیسیون‌های مختلف سازمان ملل به‌خصوص کمیسیون مقام زن، مسبوق به سابقه است؟
لغو عضویت یک کشور، امری نیست که در عرف بین‌الملل مسبوق به سابقه باشد. این اتفاق فقط به دلیل اقدامات مداخله‌جویانه آمریکا در امور داخلی کشور ما صورت گرفت. ناآرامی‌های اخیر در کشورمان، بهانه‌ای به آمریکایی‌ها داد تا این گستاخی را انجام دهند.
صرف نظر از تمام قطعنامه‌هایی که در طول ۴۴ سال پس از پیروزی انقلاب با دخالت مستقیم آمریکا و رژیم غاصب صهیونیستی علیه ایران در نهاد‌ها و مجامع بین‌المللی صادر شده، تعدد و تکثر قطعنامه‌هایی که در همین یک سال اخیر علیه ایران صادر شده نشان می‌دهد، آمریکا که در طول این ۴۴ سال از هر حربه‌ای استفاده کرده تا ایران را به زانو درآورد و اکنون، برای رسیدن به اهداف شوم سیاسی خود به ابزار‌های حقوق بشری متوسل شده واز این طریق درصدد است هژمونی در حال افول خود در دنیا را بازسازی کند و به خیال خام خود، قدرت خود را به رخ ایران یا دیگر کشورها بکشاند.
شورای زنان، چه برنامه آفندی برای مقابله با هجمه‌های ضد انقلاب در موضوع حجاب داشته و دارد؟
شورای زنان، نهادی صرفا سیاستگذار و ناظر است و مطابق با شرح وظایفش نمیتواند در حوزه اجرا، ورود پیدا کند. چنانکه توضیح دادم، مصوبه ۸۲۰ شورایعالی انقلاب فرهنگی، دستگاه‌های متولی امر حجاب را درخصوص اجرای برخی اقدامات مکلف کرده و طبق این مصوبه، دستگاه‌ها ملزم به ارائه گزارش سالانه هستند که متاسفانه این گزارش را ارائه نمی‌دهند. اما با پیگیری‌های مستمر کارشناسان ما در شورا، موفق شدیم گزارش سالانه دستگاه‌ها را دریافت کرده و نتیجه را به مراجع ذیربط ارائه دهیم.
حضرت امام خمینی و حضرت آقا در سخنرانی‌هاشان بار‌ها فرمودند که مصوبات شورایعالی انقلاب فرهنگی، در حکم قانون است. بار‌ها عنوان شده موضوعاتی که شورایعالی فرهنگی در آنها ورود می‌کند، مجلس دیگر نمیتواند ورود کند. حضور سران قوا در شورایعالی انقلاب فرهنگی، ضمانت اجرای مصوبات است.
حضور در کمیسیون زن سازمان ملل، آیا اصلا آورده مثبت برای ما داشت؟
در کمیسیون مقام زن، برنامه‌های سند توسعه پایدار و سند ۲۰۳۰ ارائه و به نمایندگان کشورها، برنامه‌های ویژه‌ای جهت اجرای این اسناد توصیه می‌شود. برای مثال یکی از برنامه‌های این کمیسیون، آزادی سقط جنین است. ما بر اساس تعالیم شرعی با این برنامه‌ها موافق نیستیم و سقط جنین یا اقداماتی که در سند توسعه پایدار است را با مبانی خود در تضاد می‌بینیم. حضور در کمیسیون زن سازمان ملل، از این جهت مفید بود که فرصتی را برای جمهوری اسلامی فراهم می‌کرد که مبانی و آموزه‌های اسلام در خصوص زنان را به سراسر دنیا مخابره کند، اما برنامه‌های این کمیسیون برای ما فایده و عایدی خاصی نداشت.
حق عضویت‌ها در کمیسیون مقام زن سازمان ملل، هر چهار سال یکبار است و برای عضویت‌گیری در آن، رای‌گیری می‌کنند. لغو عضویت ما از این کمیسیون، برای دوره ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۶ بود. در زمان برخی دولت‌ها، تلاش بر این بود تا برنامه‌های کمیسیون مثل سند ۲۰۳۰ یا سند پایدار در داخل کشورمان اجرایی شود که چون با شرع ما مغایرت داشت، با واکنش مسئولین ذیربط از جمله مقام معظم رهبری مواجه شد. در دولت جدید، اجرای این برنامه‌ها به طور کامل متوقف شد.
گفت‌وگو از روح‌الله فرقانی
ت-۵۳۷۹
انتهای پیام/
