افزایش 20 درصدی صادرات محصولات کشاورزی از آذربایجان شرقی
به گزارش خبرگزاری بسیج از آذربایجان شرقی، اکبر فتحی در گفتگو با خبرنگاران با بیان اینکه صادرات محصولات کشاورزی و غذا، براساس زیربخش‌های کشاورزی و همچنین براساس مقررات صادرات و واردات در قالب 7 گروه کالایی شامل زیربخش های کشاورزی زراعت، باغبانی، دام و طیور، شیلات، جنگل و مرتع، صنایع غذایی و تبدیلی و دامپزشکی تعریف شده است گفت: گروه کالای کشاورزی و غذا شامل میوه و تره بار، خشکبار، محصولات حیوانی و صنایع وابسته، گل و گیاه دارویی، خوراکی، زینتی، صنایع تبدیلی، محصولات لبنی و شیرینی و شکلات است.
وی با بیان اینکه میزان صادرات بخش کشاورزی و غذا استان در 10 ماهه اول سال 1402، 270 هزار و 292 تن به ارزش 280 میلیون و 308 هزار دلار بوده است ادامه داد: میزان صادرات خشکبار 68 هزار تن به ارزش 122 میلیون و 700 هزار دلار بوده که سهم آن از کل صادرات بخش 43.77 درصد است همچنین میزان صادرات شیرینی‌جات، شکلات و فرآورده‌های غلات 62 هزار تن به ارزش 58 میلیون دلار بوده که سهم آن از کل صادرات بخش 20.69 درصد است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی میزان صادرات صنایع تبدیلی را 64 هزار و 500 تن به ارزش 50 میلیون و 900 هزار دلار عنوان کرد و افزود: سهم صنایع تبدیلی از کل صادرات بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی 18.16 درصد است.
وی میزان صادرات گل و گیاه، دارویی، خوراکی، زینتی و صنعتی را 5 هزار و 500 تن به ارزش 15 میلیون دلار با سهم 5.35 درصدی از صادرات کل بخش دانست و ادامه داد: میزان صادرات محصولات حیوانی و صنایع وابسته 692 تن به ارزش یک میلیون و 90 هزار دلار بوده که سهم آن از کل بخش 0.39 درصد است همچنین میزان صادرات محصولات لبنی 12 هزار تن به ارزش 10 میلیون و 638 هزار دلار بوده که سهم آن از کل بخش 3.80 درصد است و میزان صادرات میوه و تره بار 57 هزار و 600 تن به ارزش 21 میلیون و 980 هزار دلار بوده که سهم آن از کل صادرات بخش 7.84 درصد است.
فتحی با بیان اینکه میزان صادرات کالاهای کشاورزی کشور طی 10 ماهه نخست سال جاری 4.83 میلیارد دلار است که نسبت به مدت مشابه در سال قبل از افزایش 20 درصدی برخوردار است ادامه داد: میزان صادرات کالاهای کشاورزی استان آذربایجان شرقی نیز طی 10 ماهه نخست سال جاری از لحاظ ارزشی 280 میلیون و 308 هزار دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 20 درصد افزایش نشان می دهد. میزان صادرات کالاهای کشاورزی استان طی10 ماهه نخست سال جاری از لحاظ وزنی نیز نسبت به مدت مشابه آن 18درصد افزایش نشان می‌دهد.
رئیس سازمان جهادکشاورزی استان متوسط ارزآوری هر کیلو محصول صادراتی بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی را یک دلار و متوسط ارزآوری هر کیلو محصول صادراتی بخش کشاورزی کشور را 0.7 دلار دانست و ادامه داد: بهبود تراز تجاری کشور در بخش کشاورزی در 10 ماهه نخست سال جاری به ارزش 1.130 میلیارد دلار است.
وی با بیان اینکه در سالجاری در مجموع صادرات محصولات کشاورزی، افزایش در مورد محصولات لبنی، سیب‌زمینی، رب گوجه فرنگی، پیاز، نخود، تخم مرغ و ... اتفاق افتاده است ادامه داد: کاهش واردات نیز در مورد محصولات اساسی نظیر شکر و برنج بوده است.
فتحی سهم صادرات کالاهای کشاورزی استان از کشور را از نظر وزنی 4 درصد و سهم صادرات کالاهای کشاورزی استان از کشور از نظر ارزشی، 5.8 درصد اعلام نمود و افزود: میانگین ارزآوری هرکیلو میوه خشک استان 1.7 دلار بوده است.
وی بیان کرد: کشورهای هدف صادراتی بخش کشاورزی عمدتاً شامل عراق ( با سهم 41درصدی)، امارات متحده عربی (16درصد)، پاکستان (8 درصد)، روسیه (7 درصد)، افغانستان (6 درصد)، ترکیه (4 درصد)، ترکمنستان(1.9 درصد)، آذربایجان ( 1.3درصد)، قزاقستان (1.2درصد) است.
فتحی با اشاره به اینکه در مورد محصولات کشاورزی اصولاً تمرکز بر صادرات مواد خام اشتباه است، چون ضمن ارزش افزوده پائین، شاخصی از نظر پیشرفت محسوب نمی‌شود ادامه داد: هدف اصلی بایستی برای صادرات محصولات فراوری شده و بسته بندی مناسب باشد، لذا باتوجه به اینکه در سالهای اخیر اندکی به ایجاد و گسترش صنایع توجه شده است از این رو سهم صنایع از صادرات در سالهای اخیر افزایش یافته است. به نظر می‌رسد که اهرم حمایتی جوایز و مشوق های صادراتی در مسیر رقابت پذیری کردن می‌تواند کمک بزرگی در بهبود عملکرد صادرات داشته باشد.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی که ورود ارزهای حاصل از فروش نفت کاهش یافته و قرار است در شرایط جدید در رویکرد کلان صادراتی کشور از صادرات نفتی به سمت صادرات غیرنفتی حرکت کند بخش کشاورزی و صنایع غذایی پتانسیل های فراوانی برای کمک به این تغییر دارد و این صادرات است که به تولید نظم می‌دهد و این رویکرد باعث منتفع شدن تولیدکننده و صادرکننده می‌شود. در واقع رابطه بین تولیدکننده و صادرکننده یک نوع رابطه برد – برد محسوب می‌شود. البته باید ملاحظاتی از جمله مسئله آب‌بری محصولات کشاورزی در صادرات نیز توجه شود بطوریکه باید توجه شود که یک محصول از کدام منطقه کشور و با چه حجمی از آب بری صادر می‌شود. به عنوان مثال برای تولید یک کیلوگرم گوشت قرمز بیش از 15 تن آب مصرف می‌شود بنابراین صادرات گوشت قرمز نمی تواند به صرفه باشد و لازمه توفیق برنامه‌های صادراتی محصولات کشاورزی نیازمند اتخاذ رویکرد‌های همه جانبه و فرایندی است که در نتیجه تلاش کلیه بخشهای کشور و نظام بانکی، گمرک، صندوق ضمانت، تشکلهای صادراتی و .... محقق می‌شود و در صورت هماهنگی بخشهای مختلف کشور در قالب یک راه می‌توان به پایداری و رشد چشمگیر صادرات محصولات کشاورزی دسترسی پیدا کرد.
وی به ارگان های مرتبط با توسعه صادرات کشاورزی اشاره کرد و گفت: وظیفه وزارت جهاد کشاورزی ارائه سیاستهای تولید و بازرگانی محصولات کشاورزی، وظیفه وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه سیاست های تجاری کشور، وظیفه سازمان توسعه تجارت ایران، شناسائی بازارهای هدف، وظیفه نظام بانکی فراهم سازی امکان مبادلات مالی و پرداخت تسهیلات مناسب صادراتی، وظیفه گمرک، تسهیل وتسریع خروج محصولات، وظیفه صندوق ضمانت صادرات، کاهش ریسک انتقال، وظیفه وزارت راه و شهر‌سازی، فراهم‌سازی امکانات انتقال سریع و به هنگام محصولات به بازارهای هدف، وظیفه وزارت امور خارجه ایجاد بستر‌های سیاسی لازم برای قانونمند‌سازی روابط اقتصادی، وظیفه تشکلهای صادراتی، مدیریت انتقال کالا‌ها و وظیفه موسسه استاندارد، تدوین و تصویب معیار‌های کنترل کیفی محصولات است.
فتحی به مهمترین مشکلات و موانع پیشروی صادرات بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: اهم مشکلات در سطح کشور بوده و مختص این استان نیست، از جمله به دلیل اهمیت امنیت غذایی کشور در زمان های لازم محدودیت هایی از قبیل تعرفه ای، عوارضی و ممنوعیت صادراتی در مورد برخی از کالاهای صادراتی اعمال می شود. در کشورهای هدف صادراتی از قبیل عراق به دلیل تولیدات داخلی در زمانهای خاصی واردات برخی از محصولات را از دیگر کشورها ممنوع اعلام می‌کنند. رقابت منفی بین صادرکنندگان، عدم تشکل های توانمند صادراتی و پیمان سپاری ارزی از دیگر موانع است.
