اصلاح الگوي کشت در بيش از ۸۱۹ هزار هکتار اراضي آبي و ديم آذربايجان شرقي

به گزارش خبرگزاری بسیج از آذربایجان شرقی،  شهرام شفيعي در گفتگو با خبرنگاران اظهار کرد: سال زراعي (۱۴۰۰-۱۴۰۱) به عنوان سال مبدا ۲۰۴ هزار هکتار اراضي آبي و ۵۲۵ هزار هکتار اراضي ديم آذربايجان شرقي در فهرست اجراي طرح اصلاح الگوي کشت قرار گرفت و در سال هاي بعدي بر سطح اراضي ديم افزوده و از سطح اراضي آبي کاسته شد.

وي افزود: سال زراعي (۱۴۰۳-۱۴۰۲) ۱۹۱ هزار و ۷۱۷ هکتار اراضي آبي و ۶۲۴ هزار و ۸۷۵ هکتار اراضي ديم به زير پوشش اجراي اين طرح رفت و امسال نيز ۱۹۰ هزار و ۶۶۹ هکتار اراضي آبي و ۶۲۸ هزار و ۸۸۷ هکتار اراضي ديم استان براي اجراي طرح اصلاح الگوي کشت ابلاغ شده است.

رئيس سازمان جهادکشاورزي آذربايجان شرقي به وضعيت اقليمي استان اشاره کرد و افزود: آذربايجان شرقي به دليل وسعت بالا، داراي آب و هواي متنوع بوده و دماي آن از ۴۵.۲ درجه سانتيگراد بالاي صفر در تابستان تا ۳۳.۵ درجه سانتيگراد زير صفر در زمستان متغير است و متوسط دماي سالانه استان ۱۲ درجه سانتيگراد بالاي صفر و متوسط بارندگي ساليانه آن نيز حدود ۲۲۴ ميلي متر (در سال زراعي ۱۴۰۲- ۱۴۰۱) بوده است.

وي با بيان اينکه افزايش جمعيت و نياز به مواد غذايي، افزايش توليد محصولات کشاورزي را طلب مي کند، افزود: سرانه منابع آب تجديدشونده در ايران و آذربايجان شرقي از سرانه جهاني پايين تر بوده و پديده تغييرات اقليمي و گرم شدن کره زمين نيز رو به گسترش است که ما را با چالش‌هاي اساسي تامين مواد غذايي مواجه مي کند.

وي ادامه داد: نتيجه تغييرات اقليمي در کشور، کاهش متوسط بارندگي سالانه و محدوديت بيشتر منابع آب قابل استفاده در بخش هاي مختلف اقتصادي و زيست محيطي را به دنبال داشته و رقابت کنوني مصارف آب در بخش هاي شرب شهري و روستايي، کشاورزي، صنعت و محيط زيست روبه افزايش خواهد بود.

شفيعي با اشاره به اهميت اجراي الگوي کشت در کشور و به خصوص آذربايجان شرقي با توجه به وضعيت بحراني آب، گفت: طراحي و پيشنهاد الگوي کشت يکي از مهمترين مباحث در برنامه ريزي کشاورزي محسوب شده و عوامل مؤثر بر الگوي کشت محصولات زراعي و باغي را مي توان عوامل و منابع طبيعي مانند اقليم، منابع آب و خاک، عوامل زيست محيطي، عوامل اجتماعي، سياست گذاري هاي دولت و عوامل اقتصادي دانست.

وي ادامه داد: تعيين مناسب ترين مناطق توليد هر محصول، مهمترين مؤلفه مؤثر و زيربناي تدوين برنامه الگوي کشت بوده و زمينه اي براي تدوين و برقراري نظام کشت و تحقق آموزش، ترويج و خدمات متمرکز برحسب نوع محصول و هدايت محصولات کشاورزي به مناسب ترين جايگاه توليدي آن ها است که نتيجه آن افزايش کمي و کيفي توليد و توان فني کشاورزان و صرفه جويي در منابع و امکانات محدود کشور خواهد بود.

وي، تعيين الگوي کشت مناسب مناطق برنامه ريزي با لحاظ بيشينه کردن درآمد ناخالص و بهره وري مصرف آب، ايجاد بانک اطلاعاتي جامع و مکان دار الگوي کشت در اين مناطق، تعيين مناطقي با قابليت اصلاح الگوي کشت و تعيين مناطق موردنياز اصلاح سامانه کشت با فناوري نوين را از جمله اهداف و دستاوردهاي تدوين برنامه الگوي کشت در راستاي بهره برداري پايدار از منابع پايه و تأمين امنيت غذايي عنوان کرد.

رئيس سازمان جهادکشاورزي آذربايجان شرقي خاطرنشان کرد: طرح اصلاح الگوي کشت در آبان ماه سال ۱۴۰۱ رونمايي و رياست کميته ملي الگوي کشت به معاون اول رئيس جمهور و در استان ها به استانداران واگذار شد.

وي يکي از مهمترين الزامات اجراي الگوي کشت را همکاري تمامي دستگاه ها، ارگان ها و سازمان ها با سازمان جهاد کشاورزي عنوان کرد و گفت: ارگان هايي چون فرمانداري، صداوسيما، تشکل هاي مردم نهاد، اصناف، بنياد ملي گندم کاران، سازمان نظام مهندسي کشاورزي و منابع طبيعي، شرکت خدمات حمايتي، موسسات و مراکز تحقيقاتي و دانشگاه ها، سازمان تعاون روستايي، اداره کل غله و خدمات بازرگاني دولتي، شرکت آب منطقه اي، شرکت پخش فراورده هاي نفتي و گازي و ... در اجراي اين طرح ملي دخيل هستند.

شفيعي افزود: هر ساله الگوي کشت ملي از سوي دبيرخانه آن تدوين و نظارت بر الگوي کشت واقع در سازمان تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي به استان ها ابلاغ مي شود.

وي، محصولات ابلاغي در طرح ملي الگوي کشت را عمدتاً در ۹ گروه اصلي آبي و ديم دانست و اظهار کرد: محصولات غلات (گندم، جو، شلتوک، ذرت دانه اي، ساير غلات)، گروه حبوبات (نخود، عدس، لوبيا، ساير حبوبات)، دانه هاي روغني (کلزا، گلرنگ، کاملينا، آفنابگردان روغني، کنجد، سويا)، گروه محصولات علوفه اي (يونجه، ذرت علوفه اي، شبدر، ساير گياهان علوفه اي)، گياهان قندي (چغندرقند)، گياهان صنعتي (پنبه)، گروه سبزي و صيفي (سيب زميني، پياز، گوجه فرنگي، ساير سبزيجات)، گروه گياهان جاليز (خيار، هندوانه، خربزه، ساير گياهان جاليزي) و ساير انواع گياهان در اين طرح ملي درنظر گرفته شده اند.

وي با بيان اينکه سطح ابلاغي کشت بين شهرستان ها براساس پتانسيل و سابقه کشت محصولات مختلف برش داده و جهت اجرا، ابلاغ مي شود افزود: البته منظور از الگوي کشت، کاشت هيچ محصولي نيست بلکه مديريت اصولي منابع خاک، آب و مسائل اقتصادي در عرصه توليد است.

رئيس سازمان جهادکشاورزي آذربايجان شرقي در خصوص وضعيت استان از نظر اجراي طرح اصلاح الگوي کشت، گفت: ارزيابي هاي مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي در سال زراعي (۱۴۰۱-۱۴۰۲) نشان دهنده ۹۷ درصد تحقق و کسب درجه عالي از سوي سازمان تحقيقات کشاورزي براي اجراي اين طرح در استان است و ارزيابي ها براي سال زراعي (۱۴۰۲-۱۴۰۳) به سازمان ارسال شده و فعلاً نتايج ابلاغ نشده است.

وي به اقدامات انجام گرفته در طول سه سال گذشته براي اجراي اين طرح در استان اشاره کرد و افزود: ترويج و توسعه کشت مکانيزه و استفاده از دستگاه هاي کارنده خطي کار، کفکار و خطي کار فاروئردار در راستاي استفاده بهينه از نهاده هاي کشاورزي و ارتقاي بهره وري آب در اين مدت مدنظر بوده است.

وي افزود: عمليات کشاورزي حفاظتي مشتمل بر عمليات حفظ و ذخيره رطوبت، افزايش حاصلخيزي خاک و اجراي تناوب زراعي، تغذيه با بقاياي گياهي جهت ذخيره رطوبت، ترويج و توسعه بکارگيري ادوات خاکورز مرکب با هدف حفظ بقاياي گياهي و افزايش ماده آلي خاک در جهت افزايش قابليت نگهداري آب در خاک نيز در اين مدت اجرا شده است.

شفيعي، جايگزيني محصولات زراعي کم آب بر علوفه مانند (خلر، ماشک، نخودعلوفه اي و ...) به جاي يونجه، ترويج و کاشت ارقام زودرس و ميان رس ذرت علوفه اي از قبيل ماکسيما وسيمون به جاي هيبريد ديرس ۷۰۴، توسعه کشت محصول زعفران و گياهان دارويي (بالنگو، زيره سبز، نعناع فلفلي، آويشن، بادرنجبويه، گل محمدي و گوجي بري)، ترويج و توسعه کاشت ارقام زودرس زرگان و النا به جاي رقم قرمز آذرشهر، بررسي سازگاري ارقام، طرح تغذيه و تراکم، انتقال يافته هاي نوين تحقيقاتي در خصوص به زراعي، هدايت کشت سبزي و صيفي زير پوشش هاي گلخانه اي، افزايش سطح گلخانه هاي بزرگ و کوچک مقياس و افزايش سطح استفاده از روش هاي نوين آبياري را از ديگر اقدامات جهادکشاورزي آذربايجان شرقي براي اجراي طرح ملي اصلاح الگوي کشت دانست.

وي ادامه داد: در اين مدت، سطح زيرکشت پياز رقم قرمز آذرشهر از ۱۴۰۰ هکتار در سال زراعي ۱۳۹۳-۱۳۹۲ به مساحت ۵۵۰ هکتار در سال زراعي ۱۴۰۰-۱۳۹۹ کاهش يافته و در اين ۸۵۰ هکتار محصولات گندم و جو به جاي پياز کاشته شده است.

وي هم چنين از ترويج و توسعه کشت ارقام زودرس و ميان رس سيب زميني از قبيل سانته، مارفونا، جلي و ... به جاي ارقام ديررس و کشت مکانيزه سيب زميني با دستگاه غده کار دو رديفه زيگزاگي، ترويج و توسعه کشت ارقام زودرس هويج از قبيل کريستو، ويلمورن و ... به جاي ارقام ديررس و کشت مکانيزه هويج با دستگاه کمبينات سبزي و صيفي و حذف آيش و جايگزيني آن با کشت حبوبات، علوفه و گياهان دارويي در اراضي ديم در طول سه سال گذشته در استان خبر داد.