به گزارش خبرگزاری بسیج ایلام،در دنیای امروز، سلامت محصولات کشاورزی و اطمینان مصرفکنندگان از کیفیت مواد غذایی به یکی از مهمترین دغدغههای جامعه تبدیل شده است.
با رشد آگاهی عمومی درباره آثار مصرف بیش از حد سموم و کودهای شیمیایی، مردم بیش از گذشته به دنبال محصولات سالم و مطابق با استانداردهای جهانی هستند و این موضوع بهویژه درباره نیترات، یکی از مواد شیمیایی رایج در کشاورزی، حساسیتهای زیادی را به همراه داشته است.
هرچه مصرف سموم و کودهای شیمیایی در زمینهای کشاورزی کمتر باشد، اطمینان از سالم بودن محصولات غذایی نیز بیشتر و میتوان گفت که یک محصول سالم و نزدیک به استانداردهای جهانی تولید میشود.
استان ایلام، به عنوان یکی از قطبهای کشاورزی غرب کشور، سالانه حجم قابل توجهی از انواع محصولات زراعی و باغی را روانه بازارهای داخلی و خارجی میکند.
هندوانه، یکی از محصولات شاخص این استان، علاوه بر تأمین بازار استانهای مختلف کشور، به کشورهای منطقه مثل عراق نیز صادر میشود، با وجود این، طی روزهای اخیر ویدیویی در فضای مجازی منتشر شد که در آن یکی از شهروندان روس به میزان بالای نیترات در هندوانههای صادراتی ایران اعتراض داشت و این ویدیو موجی از نگرانی را میان مصرفکنندگان داخلی و کشاورزان و صادرکنندگان به راه انداخت.
به گفته کارشناسان، تجمع نیترات در محصولات کشاورزی میتواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از نوع بذر و میزان مصرف کود گرفته تا شرایط آبوهوایی و زمان برداشت محصول.
با این حال، بحث میزان نیترات موجود در برخی محصولات، بهویژه هندوانههای صادراتی این استان، در روزهای اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است؛ موضوعی که هم کشاورزان و هم نهادهای نظارتی را به تلاش برای رعایت استانداردهای جهانی و تولید محصولات سالمتر سوق داده است.
نگرانی اصلی این است که اگر میزان نیترات از حد مجاز فراتر رود، سلامت مصرفکنندگان با خطر جدی مواجه خواهد شد و به همین دلیل، مسئولان حوزه کشاورزی استان ایلام با جدیت بیشتری نسبت به نمونهبرداری، آزمایش و کنترل محصولات اقدام کردهاند تا اطمینان خاطر مصرفکنندگان داخلی و خارجی را فراهم کنند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام در این باره اظهار کرد که اگر مقدار نیترات بهعنوان یک یون شیمیایی در محصول کشاورزی بیشتر از حد مجاز باشد، سلامتی انسان را تهدید میکند.
حشمتاله زرینجوب افزود: تجمع نیترات در محصولات کشاورزی به عوامل متعددی از جمله پیش از برداشت (مانند گونه گیاهی و ژنتیک)، عوامل زراعی و مدیریتی (مانند میزان کوددهی)، شرایط محیطی غالب در طول رشد گیاه (مانند طول روز و میزان نور)، زمان برداشت و اقدامات مدیریتی پس از برداشت بستگی دارد.
وی ادامه داد: در طول دو سال گذشته، ۱۵ نمونه از هندوانههای تولیدشده در مزارع شهرستانهای دهلران، هلیلان، چرداول و درهشهر جهت تعیین میزان نیترات به آزمایشگاههای معتبر کشور ارسال و بررسی شد.
زرینجوب بیان کرد: طبق نتایج آزمایشها، میزان نیترات در نمونههای ارسالی استان ایلام کمتر از حد مجاز استاندارد ملی کشور بوده است.
وی گفت: در حالی که حد مجاز غلظت نیترات در کشور ۶۰ میلیگرم بر کیلوگرم است، میزان غلظت نیترات نمونههای بررسیشده استان ایلام کمتر از ۴۰ میلیگرم بر کیلوگرم بوده است.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان، یکی از دلایل دستیابی به این سطح سلامت محصول را اطلاعرسانی و آموزش صحیح کشاورزان توسط کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی، مبنی بر مصرف درست و بهموقع کودهای نیتروژندار و جلوگیری از مصرف خودسرانه این کودها عنوان کرد.
وی تأکید کرد: به منظور تولید محصولات سالم و عاری از بقایای غیرمجاز نهادههای شیمیایی، اعم از کود و سم، تلاش میشود با آموزشهای گروهی، چهره به چهره، مجازی و بهرهگیری از تمامی بسترهای اطلاعرسانی، مصرف نهادههای شیمیایی به شکل مطلوب مدیریت شود.
بر پایه این گزارش، استان ایلام به عنوان یکی از مناطق مهم کشاورزی کشور، سالانه حدود ۸۵ تا ۱۰۰ هزار تن هندوانه تولید میکند که بخش قابل توجهی از آن علاوه بر تأمین بازار داخلی، به کشورهای همسایه از جمله عراق صادر میشود.
در سالهای اخیر، همزمان با افزایش صادرات محصولات کشاورزی، برخی نگرانیها در خصوص میزان نیترات موجود در محصولات صادراتی به ویژه هندوانه مطرح شد که پس از نمونهبرداریهای متعدد و انجام آزمایش در آزمایشگاههای معتبر، نتایج نشان داد میزان نیترات در محصولات استان ایلام کمتر از حد مجاز استاندارد ملی است.
مسئولان سازمان جهاد کشاورزی ایلام با تأکید بر اهمیت سلامت مصرفکنندگان، اقدامات آموزشی گستردهای را برای کشاورزان برنامهریزی و اجرا کردهاند تا با مدیریت صحیح مصرف کودهای شیمیایی و رعایت زمان مناسب کوددهی، تولید محصولات سالم و مطابق با استانداردهای روز ادامه یابد.
بر اساس اعلام کارشناسان، نظارت و آزمایش مستمر بر محصولات کشاورزی، نقش مهمی در تضمین سلامت غذایی و افزایش اعتماد مصرفکنندگان داخلی و خارجی ایفا میکند.
با این وجود و با توجه به مخاطرات مصرف بالای نیترات، به کشاورزان نیز توصیه میشود که برای کاشت محصول، از ارقامی استفاده کنند که نیاز کمتری به جذب نیترات دارند و زمان صحیح کوددهی را نیز رعایت کنند.
نیترات علاوه بر هنداونه در محصولهایی چون سیبزمینی، سبزی، صیفی، گوجه، خیار، کاهو، کلم و پیاز نیز انباشت میشود.
سالانه بین ۸۵ تا ۱۰۰ هزار تن هندوانه در استان ایلام تولید و به کشور عراق و استانهایی همچون تهران، لرستان، کرمانشاه، کردستان، همدان و سایر مناطق کشور صادر میشود.
استان ایلام ۳۴۰ هزار هکتار کشتزار و پنج هزار و ۶۸۱ هکتار باغ دارد.