حجاب، هویت، مقاومت؛ در سایه قیام گوهرشاد

خبرگزاری بسیج - «رویا حیدرزاده» مسئول سازمان بسیج جامعه زنان در یادداشتی به مناسبت سالروز قیام خونین مسجد گوهرشاد در مشهد مقدس، به بیان برخی ابعاد و ویژگی‌های آن پرداخت؛ متن این یادداشت که تحت عنوان «حجاب، هویت، مقاومت؛ در سایه قیام گوهرشاد» به رشته تحریر درآمده، به شرح زیر است:

به نام خداوند جان‌آفرین در سالروز قیام خونین مسجد گوهرشاد، اینجانب به نمایندگی از مجموعه‌ی تحت مدیریت خود، ضمن ادای احترام به مقام شامخ شهدای این واقعه‌ی تاریخی، بر خود فرض می‌دانم که یاد و پیام آن حماسه‌ی ماندگار را به جامعه‌ی فرهیخته و متدین ایران اسلامی یادآور شوم.

در دوران حکومت رضا شاه، تلاش‌های گسترده‌ای برای مدرن‌سازی کشور صورت گرفت که بخشی از آن‌ها شامل تغییرات فرهنگی و اجتماعی بود. قانون کشف حجاب، که به اجبار زنان را موظف به کنار گذاشتن پوشش سنتی می‌کرد، با مخالفت‌های شدید مردمی، به‌ویژه طبقه مذهبی روبرو شد. مسجد گوهرشاد به‌عنوان محل تجمع معترضان به این سیاست انتخاب شد و در روزهای منتهی به قیام، هزاران نفر در آن گرد آمدند.

 در تیرماه ۱۳۱۴، هنگامی که سیاست‌های تحمیلی حکومت وقت در صدد زدودن مظاهر دیانت و عفاف از جامعه برآمد، مردم مشهد با بصیرت و غیرت دینی، در صحن مسجد گوهرشاد گرد آمدند تا صدای اعتراض خود را به گوش تاریخ برسانند. این قیام، نه صرفاً واکنشی به کشف حجاب، بلکه دفاعی آگاهانه از سبک زندگی اسلامی–ایرانی و هویت ملی بود.

 در شب بیست‌ویکم تیرماه، نیروهای نظامی با خشونتی بی‌سابقه به مسجد حمله‌ور شدند و صدها تن از مردم بی‌گناه را به خاک و خون کشیدند. این جنایت، سندی آشکار از تقابل حکومت پهلوی با فرهنگ و باورهای اصیل ملت ایران بود؛ اما خون شهیدان گوهرشاد، نهال آگاهی را در دل‌ها بارور ساخت و زمینه‌ساز خیزش‌های بعدی شد.

 قیام گوهرشاد، منشوری است از ایستادگی در برابر تحمیل فرهنگی و تهاجم به ارزش‌های دینی. امروز، در مواجهه با چالش‌های نوین فرهنگی، وظیفه‌ی ماست که با الهام از آن حماسه، در مسیر حفظ عفاف، تقویت هویت ملی، و تبیین سبک زندگی اسلامی، گام برداریم.

سخن پایانی قیام گوهرشاد، نه فقط برگ زرینی در تاریخ مقاومت ملت ایران، بلکه آینه‌ای است از ایمان، غیرت و آگاهی مردمی که در برابر ظلم، سکوت را نشایستند. یاد آن شهیدان، چراغ راهی است برای همه‌ی آنان که دل در گرو عزت و کرامت این سرزمین دارند.

رویا حیدرزاده
مسئول سازمان بسیج جامعه زنان