محمد صلحی نیری در گفتگو با خبرگزاری بسیج اردبیل، در مورد سالروز بزرگداشت شیخ صفیالدین اردبیلی گفت: شیخ صفی از عارفان نامی عهد ابوسعید بهادرخان ایلخانی بود که با مریدان خود در آن ایام در کلخوران در اطراف اردبیل، میزیست.
وی افزود: شیخ صفی، به سبب مقام بلند عرفانی خود، همواره از توجه ایلخانان مغول برخوردار بود و در دستگاه غازانخان به اعتبار استاد مقتدر خود، شیخ زاهد، صاحب جایگاه بالایی بود.
رئیس اداره میراثفرهنگی شهرستان نیر گفت: شیخ صفی چنان مقامی در دستگاه ایلخانیان داشت که وزیر دولت ایلخانی برای او اقلامی برای گذراندن زندگی میفرستاد و عزت و احترام او در این دستگاه چنان بالا بود که خواجه رشیدالدین در نامهای به پسر خود، امیراحمد حاکم اردبیل، توصیه کرده است که در معامله خود با مردم اردبیل چنان کند که شیخ صفیالدین از او راضی و شاکر باشد.
شیخ صفیالدین اردبیلی ۳۰ سال به هدایت و ارشاد اشتغال داشت
وی افزود: شیخ صفی بیش از ۳۰ سال به هدایت و ارشاد اشتغال داشت و گفتهاند که بیش از ۱۰۰ هزار نفر را تربیت کرد؛ همچنین طبق اسناد تاریخی تعداد مریدان و توسعه نفوذ او در آسیای صغیر نیز بسیار بوده است.
صلحی گفت: از شیخ صفی کتاب مستقلی برجای نمانده است، ولی مطالعه باب چهارم از کتاب ابن بزاز که به تفسیرهای عرفانی صفیالدین اردبیلی از آیات قرآنی و احادیث نبوی اختصاص دارد، نشان میدهد که او، گذشته از سیاستمداری و زعامت و مرشدیت، مردی صاحب کرامات عالیه، مفسّر قرآن، عالم، فاضل و شاعر بوده است. وی در این تفسیرها به اشعار سنایی، عطار، عراقی، مولوی و سعدی استشهاد میکند.
وی افزود: کتابی به نام قُرّاء مجموعه را نیز به شیخ نسبت دادهاند شیخ صفی به لهجه گیلانی و زبان رایج فارسی شعر میسرود که از اشعار او چند بیتی بهجامانده است.
رئیس اداره میراثفرهنگی شهرستان نیر گفت: بر اساس آنچه در کتابهای تاریخی آمده است شیخ صفیالدین اردبیلی در پایان زندگی به حج رفت و پیش از رفتن، پسرش، صدرالدین را بهجای خود گماشت.
وی افزود: شیخ صفیالدین اردبیلی در بازگشت از این سفر بیمار شد و پس از دوازده روز بیماری، در صبح روز دوشنبه ۱۲ محرم در ۸۵ سالگی، در اردبیل، زندگی را بدرود گفت. فرزندان او، بهویژه پادشاهان صفوی، بر سر قبر او بنای بسیار باشکوهی ساختند که اکنون به بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی معروف است و از بناهای باشکوه تاریخی ایران به شمار میرود.