راهبردهای تحقق اقتصاد مقاومتی در عرصه کشاورزی(قسمت2)

به گزارش خبرگزاری بسیج استان چهارمحال و بختیاری؛ هسته علمی- کشاورزی بسیج دانشجویی چهارمحال و بختیاری جهت تحقق اقتصاد مقاومتی در عرصه کشاورزی استان چند راهبرد اساسی را دنبال می کند. قسمت دوم این راهکارها به سمع و نظر مخاطبان عزیز می رسد.

در بخش اول تحلیل راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی به مهمترین الزامات اقتصاد مقاومتی در عرصه کشاورزی پرداخته شد.

مشکلات خودکفایی :

عواملی چون: خرده مالکی، هزینه کارگر، حمل ونقل، انبار، ماشین آلات و عدم استفاده سیستم مکانیزه و ... باعث شده است تا به نظر اگر گندم ویا سایر محصولات اساسی وارد کشور بشود صرفه اقتصادی بیشتری دارد در واقع ما برای آنکه بتوانیم خودکفا بشویم ناچاریم یک سری پارامتر را در نظر بگیریم مانند هزینه تمام شده محصول – میزان اتلاف آب – اولویت بندی نیاز ها و..... لذا برای آنکه مثلا از نظر هزینه ای برای ما به صرفه باشد نیاز است تا عوامل فوق را اصلاح کنیم . در حال حاضر یارانه مربوط به محصولی مثل گندم از بیت المال توسط دولت پرداخت می شود. قیمت نهایی گندم ما نسبت به دنیا بیشتر است و تا زمانی که بستر لازم فراهم نشود همچنان این مشکل باقی خواهد ماند

از جمله مشکلات دیگر وجود دلالین این عرصه است . که موجب شده بین هزینه تولید و درآمد نهایی کشاورز و قیمت فروش دربازاراختلاف قابل توجهی ایجاد شود. بررسی چگونگی تاثیر دلالین بر این مورد ، مسئله قابل تاملی است که بخش راهکارها به آن پرداخته شده است.

قانون اصلاحات ارضی مسئله ای است که در زمان رژیم طاغوت اجرا شده و باعث شد تا زمین های کشاورزی تقسیم شود و عملا اجازه کشت یکدست را از ما بگیرد

واگذاری زمین های بلااستفاده در سی سال اخیر نیز یکی از عوامل ایجاد خرده مالکی و مشکلات در پی دارنده شده است

قانون وراثت و مسائل فقهی:

با توجه به بحث موروثی بودن زمین های کشاورزی و تقسیم شدن زمین های کشاورزی با مساحت کم بین جند نفر معمولا کشت در آنها بسیار ضعیف یا اصلا صورت نمی پذیرد از سوی دیگر برای یکپارچه کردن زمین ها مشخص کردن سهم مالیکن از مشکلات اساسی در این حوزه است که می طلبد یک برنامه جامع برای یکدست کردن زمین های کشاورزی صورت پذیرفته و مسائل حقوقی آنرا مطرح نمود

ازجمله مشکلات اساسی دیگر در بحث خودکفایی عدم تفکر و اعتقاد به خودکفایی است چرا که رفع موانع نیاز به مدیریت قوی و حذف یک سری رانت ها و زمان طولانی و ایجاد نارضایتی در بازار تا ثبات آن و عدم اخذ رای اعتماد ها در انتخابات شده که همه این عوامل خود باعث می شود تا مدیران اعتقاد به خودکفایی را به صرفه ندانسته و همچنان به طرح نکاشت فکر کنند

راندمان مصرف آب :

عدم استفاده بهینه از منابع آبی ، برداشت بی رویه از سفره های زیرزمینی ، عدم استفاده از سیسم آبرسانی پیشرفته ، خشکسالی و عدم پیش بینی تمهیدات لازم در این وقایع نیز از عوامل اصلی عدم پرداختن به خودکفایی است

اگر بخواهیم به صورت کلی علاوه برمباحث خودکفایی به بحث کلی کشاورزی بپردازیم می بایستی به مسا ئل دیگری همچون ،نیروی انسانی ، بوروکراسی اداری ، قوانین دست و پاگیرو بدون کار کارشناسی ، مشکلات اجتماعی در حوزه کشاورزی ، بی اعتمادی کشاورزان نسبت به قانون گذار و دولت ها ، خرده مالکی ، گران بودن لوازم و ماشین آلات کشاورزی ، محدودیت منابع اعتباری دولت ، نیزپرداخته شود

راهکارها ی استانی:

در بحث زراعت ، توسعه سطح باز به مشکلات ما اضافه خواهد کرد زیرا نه منابع آبی به ما اجازه می دهد و نه منابع خاک در ضمن نمیتوانیم تولید محصولات زراعی از نظر کمی داشته باشیم . راهبرد اصلی ما باید افزایش در واحد سطح و کیفیت باشد.ما باید چهار راهبرد اساسی در توسعه کشاورزی استان داشته باشیم ، یکی مقوله مصرف آب و راندمان آب ، یکی مقوله تولید محصولات خام دامی ، کجا هستیم کجا باید برویم ،( گوشت شیر حبوبات و...) – سوم زراعت وچهارم مواد آلی

مدیریت آب :

بهتر است از سطح کشت برنج وحبوبات کم کنیم و گندم را زیاد کنیم و از سطح علوفه کم کنیم به سطح دانه های روغنی اضافه کنیم ، راهبرد اصلی در حوزه زراعت باید افزایش کیفی باشد ، افزایش عملکرد در واحد سطح و کیفیت محصولات گندم از نظر میزان پروتئین باید بالا برود . چغندر از سی تن در هکتار برسد به شصت تن در هکتار ، در زمینه غلات بهتر است که سطوح غلات همین قدر بمانند، از سطح برنج به خاطر منابع آبی کم بشود در سطح زراعت اضافه بشود در زراعت از ماشین آلات بیشتر استفاده شود و افزایش ماده آلی خاک می تواند تاثیر بسزایی در مدیریت آب داشته باشد.

استان ما شیب دار است و روان آب زیاد دارد ، برای باغ ها مناسب تر است .قابلیت استان ما توسعه باغات است . توپوگرافی استان ما کوهستانی است ، 17% دشت و مابقی کوه ، بیش از 60% از سطوح استان بارندگی بالای 500میلی متر دارد و این برای استان ما نعمت بزرگی است . در بعضی از کشور های دنیا و حتی بعضی استان های خود ما با 180 تا 200 میلی مترآب کشاورزی انجام می دهند چرا ما با 500د میلی متر نتوانیم ، در بحث آب استان بحث جدی وجود دارد هشت حلقه از دشت های استان خشک شده است ، برداشت های ممنوعه و چاه های غیر مجاز نسبت به سایر استان ها تقاوت فاحشی ندارد اما آنچه که هست باید مدیریت شود .بیش از آنچه که توان دشت های ما بوده مجوز چاه داده شده که می طلبد نهادهای مربوطه اهتمام بیشتری در این موضوع داشته باشند . در اراضی کشاورزی باید راندمان مصرف آب در کشاورزی ارتقا پیدا کند وراندمان مصرف آب به اضای هر کیلوگرم ماده خشک افزایش یابد . خوشبختانه برنامه وزارت جهاد کشاورزی استان براین است که راندمان مصرف آب را به اضای هریک متر مکعب برساند به یک کیلوگرم ماده خشک اما این که چه اتفاقی در استان باید بیافتد به اجرای سامانه های نوین آبیاری تحت فشار و ایجاد نهضت اصلاح ماده آلی خاک بستگی خواهد داشت.

ماده آلی شامل کودهای دامی ، سرشاخه درختان ، علف های هرز درباغچه ها ، علف های هرز وجین شده ، کاه و کلش باقی مانده از گندم ، شبدر به عنوان کود سبز کشت می شود و بعدا به خاک برگردانده می شود

ابتدا اینکه در این مقوله کشاورز باید آموزش ببیندونکته بعدی کارخانه های فرآوری وجود داشته باشد . کود شیمیایی را دولت دراین بخش تامین می کند لذا می بایست کود را درست و به اندازه داد زیرا وقتی از خاک برداشت میکنیم در واقع از آن مواد غذایی استخراج می کنیم ما نیاز به یک نهضت آموزش و اطلاع رسانی روی کود های آلی داریم ، که می طلبد وزارت خانه های مربوطه بالخص جهاد کشاورزی هم نسبت به این قضیه اهتمام جدی داشته باشد و هم به صورت مطالبه از دولت پیشنهاد شود

ماده آلی خاک در استان بسیار پایین است بعضی جاها کمتر از نیم درصد است که مطلوب آن سه درصد می باشد باید در اراضی کشاورزی روی ارتقا سطح ماده عالی خاک کار کنیم افزایش ماده عالی خاک باعث افزایش ظرفیت نگه داری آب در خاک ، افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی ، افزایش تبادل یون ها در خاک ،جلوگیری از تبخیر سطحی ، نفوذ پذیری ریشه در خاک که منجربه پرورش بهتر و سریع تر گیاه مستقر می شود وباعث می شود تا گیاه مواد غذایی را بهتر جذب کند . از مشکلات اجرایی نشدن افزایش ماده آلی خاک یکی بالا بودن حجم کار بالاودوم اینکه باید ماده آلی باشد که به خاک اضافه شود

گیاهان دارویی :

طبق بررسی ها ما در توسعه باغات و دیم و گیاهان دارویی ظرفیت عظیمی داریم. استان ما بالاترین آمار گیاهان دارویی انحصاری را دارد بیش از هزار و پانصد گونه گیاه در استان شناسایی شده و قابلیت این را دارد که روی آنها کار کنیم و اعتقاد داریم مراکزی که در بخش اقتصاد مقاومتی دستی برآتش دارند در این عرصه فعالیت بیشتری داشته باشند. سپاه مدتی روی پرورش قارچ و ورمی کمپوست کار و سرمایه گذاری کرد که نیاز بود بر اساس نیاز هر استان طرحی متناسب با آن ارائه می گردید تا اینکه همه کشور روی یک مورد سرمایه گذاری نکند،سال گذشته تسهیلاتی در این موارد اختصاص داده شده است که به علت عدم آموزش صحیح و سیستم بروکراسی طولانی از اشتیاق کمی برخوردار بوده است .

از جمله مزیت های دیگر در بحث گیاهان داروئی این است که ، بسته به اقلیم هر منطقه ظرفیت گیاهی آن استان نیز فرق می کند و به علت تنوع در محصول و نیاز جامعه مخاطب از ریسک اقتصادی کمتری برخوردار است لذا فقط بحث مدیریت مطرح می شود که می توان به عنوان مثال روی پانزده گیاه مشترک در سطح کشوراجماع شوند وبه این واسطه یک مقدار افت قیمت کمتری در بازار داشته باشیم ،.

پیشنهادات :

کشت گل محمدی و زعفران و توسعه کشت باغات دیم پیشنهاد می شودکه با توجه به در نظر گرفتن سطح رطوبت ، متوسط بارندگی ، دماهای حداقل می توانیم پتانسیل خوبی در استان ایجاد کنیم( البته درسال هفتاد بحث یخبندان زمستانه را داشتیم که می بایستی مد نظر قرار داد و همچنین وجود رطوبت نسبی استان ) .

به علت تولید مازاد بر مصرف مرغ ، پیشنهاد می شود که توسعه مرغداری بیش از حد مجاز وارد عرصه نشود تا بتوانیم سایر ظرفیت ها را نیز توسعه دهیم.

با توجه به اینکه استان ما رتبه اول تولید ماهیان سردابی در کشور را دارد، نشان می دهد ما قابلیت آبزی پروری خوبی داریم که شناخت محیط های مناسب با آب کافی و شرایط اقلیمی و معرفی به افراد توانمند وعلاقه مند از سوی جهاد کشاورزی می تواند کمک خوبی در این حیطه باشد.

ما در چهارمحال و بختیاری احتیاج به بانک تولید نشا داریم که بتواند نشا چغندر، ذرت و برنج تولید کند ، نشا دو تا آب کمتر تولید می کند ، ارقام بهتر محصولات باغی و زراعی وجود دارد که با همان مقدار آب و خاک محصول بیشتری را تولید می کند بهتراین است علاوه بر اینکه در زنجیره تولید سرمایه گذاری می شود در زنجیره قبل از تولید و بعد از تولید هم وارد شد . نشا با کیفیت و مرغوب تولید کنند بدهند کشاورز کشت کند ، بذر اصلاح شده و مرغوب و با کیفیت و با توان تولید بالا تولید کنند .