شب قدر، بهترین، پرفضیلتترین، پررمز و رازترین شبها در ایام سال است که عقل در فهم آن مبهوت و متحیر گشته است. خداوند در قرآن کریم آن را شبی پربرکت دانسته و ارزش آن را برتر از هزار ماه بیان کرده است. برکتی بالاتر از این که یک شب همتراز هزار ماه (یعنی سی هزار شب یا 83 سال و چهار ماه) قرار گیرد؟
همزمان با فرارسیدن شب های پرفضیلت قدر زهرا دولتی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بسیج در سرخه ضمن اشاره به اینکه شبهای قدر، اوج پر گشودن در فضای نیایش و بندگی، و نهایت شکوفایی رحمت الهی بر بندگان است، اظهار کرد: شب قدر، ساعت پذیرایی از مهمانانِ بزم حضور است که بنده با توبه و اشک و استغاثه سرنوشت خود را ترسیم کند.
وی با بیان اینکه با توجه به روایت امام صادق (ع) مقدرات انسان در سال آینده از خیر یا شر در شب قدر رقم میخورد؛ از این رو احیای این شب از مهم ترین تاکیدات معصومین (ع) است، افزود: رسول خدا (ص) دربارۀ اهمیت احیای این شب فرمود «مَنْ اَحْیا لَیْلَةَ الْقَدْرِ حُوِّلَ عَنْهُ الْعَذابُ اِلَى السَّنَةِ الْقابِلَةِ؛ هرکه شب قدر را زنده بدارد، عذاب تا سال آینده از او روى میگرداند» و نیز میفرمود «مَن قامَ لَیلَةَ القَدرِ إیماناً وَ احتِساباً، غُفِرلَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ؛ هرکه از روی ایمان و برای رسیدن به ثواب الهی، شب قدر را به عبادت بگذراند، گناهان گذشتهاش آمرزیده میشود».
معاون پژوهش حوزه علمیه نجمیه شهرستان سرخه در ادامه اضافه کرد: خود آن حضرت اهتمامی جدی در پاسداشت شبهای قدر داشتند. امیرالمؤمنین (ع) دربارۀ سلوک رفتاری رسول الله (ص) در این شبها فرمود «أنَّ رَسُولَ اللّهِ کانَ یَطْوى فِراشَهُ وَ یَشُدُّ مِئْزَرَهُ فِى الْعَشْرِ الاْءَواخِرِ مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ وَ کانَ یُوقِظُ أَهْلَهُ لَیْلَةَ ثَلاثٍ وَ عِشْرینَ وَ کانَ یَرُشُّ وُجُوهَ النِّیامِ بِالْماءِ فى تِلْکَ اللَّیْلَةِ؛ این چنین بود که رختخواب خویش را جمع میکرد و کمر همّت براى عبادت را در دهه آخر از ماه رمضان محکم میبست و همیشه این گونه بود که اهل و عیالش را در شب بیست و سوم بیدار نگه میداشت و روى خواب رفتگان در آن شب آب میپاشید تا از درک شب قدر، و درک شب زندهدارى محروم نشوند».
دولتی ضمن اشاره به اینکه همچنین نقل است حضرت زهرا (س) به دلیل اهمیت این شب، در روز بچهها را میخوابانید تا کاملاً استراحت کنند و غذای کمتری به آنان میداد تا بدین گونه زمینه و موقعیت بهتر و مطلوبتری از نظر جسمی و روحی برای شب زندهداری داشته باشند، عنوان کرد: ایشان به حدی در این کار جدی و قاطع بود که امیرالمؤمنین(ع) در این باره میفرمود: «فاطمه (س) نمىگذاشت کسى از اهل خانه در شبهاى قدر به خواب رود به آنان غذاى کم مىداد و از روز قبل براى احیاى شب قدر آماده مىشد و مىفرمود: محروم کسى است که از برکات این شب محروم باشد؛ وَ کَانَتْ فَاطِمَةُ ع لَا تَدَعُ أَحَداً مِنْ أَهْلِهَا یَنَامُ تِلْکَ اللَّیْلَةَ وَ تُدَاوِیهِمْ بِقِلَّةِ الطَّعَامِ وَ تَتَأَهَّبُ لَهَا مِنَ النَّهَارِ وَ تَقُولُ مَحْرُومٌ مَنْ حُرِمَ خَیْرَهَا.»
وی با تاکید بر اینکه با عنایت به آیات و روایات، عظمت و فضیلت شب قدر را بر سایر شبها در این امور می توان یافت، گفت: آمرزش گناهان، پیامبر خدا (ص) در تفسیر سوره «قدر» فرمودند: «هر کس شب قدر را احیا بدارد و مؤمن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده می شود». شب های قدر قلب رمضان است. امام صادق (ع) فرمودند: «از کتاب خدا استفاده میشود که شماره ماه های سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماه ها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان لیلة القدر است».
معاون پژوهش حوزه علمیه نجمیه شهرستان سرخه افزود: این شب ها بهتر از هزار ماه است. در فرهنگ غنی اسلام، همه چیز را با معیارهای الهی می سنجند و بر همین اساس قرآن در مورد شب قدر می فرماید: «لَیلَةُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْر» در دعای 44 صحیفه سجادیه نیز می خوانیم: «عبادت و بندگی در شبی از شب های آن، آن را برابر با عبادت در شب های هزار ماه قرار داد؛ چون خیرات و برکات و سودهای دینی و دنیوی در آن است و آن را شب قدر نامید».
دولتی در ادامه اضافه کرد: نزول قرآن در این شب انجام شد. طبق روایات، مجموع قرآن در شب قدر نازل شده است. این نزول دفعی و یکباره قرآن است، اما نزول تدریجی قرآن طی 23 سال دوران نبوت پیامبر گرامی (ص) بهصورت الفاظ نازل شده است. از طرفی نزول ملائکه و روح در شب قدر نشانه شرافت آن بر هزار ماه است. امام باقر (ع) فرمودند: «عمل صالح در شب قدر از قبیل نماز، زکات و کارهای نیک دیگر بهتر است از عمل در هزار ماهی که در آن شب قدر نباشد.» و دیگر آنکه بنا بر روایات و ظاهر آیت سوره قدر، شب قدر منحصر به زمان رسول خدا (ص) نیست و فرشتگان در شب قدر مقدّرات یک سال را نزد «ولی مطلق زمان» میآورند و بر او عرضه میکنند. این واقعیت از روز نخستین وجود داشته است و تا قیامت هم ادامه خواهد یافت.
وی با اشاره به اینکه از سویی نیز بنابر روایات زمین از نخستین روز خلقت تا آخر فنای دنیا بیحجّت نخواهد بود، تصریح کرد: چنانکه امام علی (ع) فرمودند: «شب قدر در هر سالی هست، در این شب امور همه سال و تقدیرها و سرنوشت ها فرو فرستاده میشود. پس از درگذشت پیامبر (ص) نیز این شب صاحبانی دارد». حجت خدا در زمین در زمان حاضر وجود مقدّس و مبارک حضرت مهدی (عج) است و اوست که حجت خدا و وصی اوصیا و خلیفه رسول خدا (ص) و معصوم از هر گناه و پلیدی است و لذا صاحب شب قدر است.
معاون پژوهش حوزه علمیه نجمیه شهرستان سرخه خاطرنشان کرد: شب قدر فرصتی زرین و طلایی برای شست وشوی آینه دل که باید غنیمت شمرد. در شب قدر، به محاسبه اعمال پرداخته و با باران اشک، دل را در سحر رحمت و مغفرت، شست و شو داده تا فضائل شب قدر درک شود.
دولتی ضمن بیان اینکه شب قدر بهترین فرصت است تا خوبی ها را جایگزین بدی ها، صلح و صفا را جایگزین اختلاف و تفرقه، احسان و نیکی را جایگزین ظلم و ستم، احسان به والدین را جایگزین عاق والدین، و صله رحم را جایگزین قطع رحم نماییم، بیان داشت: نیکو و شایسته است با صدقات قدمی در جهت آبادانی خانه آخرت برداریم و با اعمال نیک و خیر، ثواب دو چندان ببریم. در شب قدر که شبزندهداری میکنیم، خداوند نام ما را در گروه نیکبختان ثبت میکند و آتش جهنم را بر ما حرام میسازد. ایا توفیقی بالاتر از این هست که آتش جهنم بر ما حرام شود و به خدا نزدیک شویم؟
وی در خاتمه گفت:دعاهای شب های رمضان مجموعهای است بصیرتبخش که با تکرار تلاوت آن ها به صورت هدف هایی برای ما در میآید. پس هنگام خواندن این ادعیه شایسته و بهتر است مفهوم آنها را نیز همواره مدنظر داشته باشیم و با تلاش و کوشش به سوی این سعادت گام برداریم.