خام‌خواری و خام‌خواری آسیب صنایع نفت و گاز است
محمد گلستان‌باغ رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در همایش فرصت‌ها و چالش‌های استان خوزستان در تحقق شعار سال که امروز (۳۱ خردادماه) در دانشکده علوم دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد، اظهار کرد: زمانی که رشد را انتخاب می‌کنیم، باید با انتخاب چالش‌ها همراه باشد. مجموعه چالش‌ها در کنار هم بحران را تشکیل می‌دهند.
وی افزود: امکان ندارد به سمت توسعه و رشد رفت و با بحران و چالش روبه‌رو نشد. اساسا بحران، فرزند توسعه و رشد است. عالی‌ترین اتفاق بشری، رشد است و وقتی رشد انتخاب می‌شود، چالش نیز همراه آن انتخاب می‌شود اما بحران و چالش نقطه عطفی است که باید از آن عبور کرد.
رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب گفت: در خصوص استراتژی، می‌دانیم که وضعیت موجود ما کجا است. استراتژی دارای دو بخش تفکر و برنامه‌ریزی و یک بخش اجرا یا عمل است اما نه هر عملی. ما در کشور برنامه دانش و ظرفیت کم نداریم اما عمل متناسب با تفکر و برنامه متاسفانه کم است. برنامه تولید می‌کنیم اما آن را بد عملی می‌کنیم.
گلستان‌باغ ادامه داد: لذا در استراتژی باید مدل برتری رشد ماندگار را با توجه به ظرفیت عملیاتی موجود و برنامه‌های متناسب با عمل انجام دهیم. آنچه گرفتنی نیست به عمل قدرت می‌دهد؛ باید جغرافیا را در نظر گرفت چون گرفتنی نیست، البته به شرط اینکه برنامه‌ریزی متناسب با عمل باشد. اگر درست برنامه‌ریزی نکنیم جای دیگر برای منابع، جغرافیا و ظرفیت ما تئوریزه و برنامه‌ریزی می‌کنند و اتفاقا قدرت را از ما می‌گیرند.
وی با اشاره به ظرفیت‌های نفتی استان خوزستان بیان کرد: مدیریت ۸۵ درصدی منابع نفتی و گازی کشور و مدیریت ۹۵ درصدی تامین پالایشگاه‌های کشور در استان خوزستان است، پس با منبعی عظیم روبه‌رو هستیم.
رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب یادآور شد: یک زمانی استعمار جنگی و منطقه‌ای بود اما رهبری نیز فرمودند که امروز استعمار تئوری است. ما تئوری‌هایی می‌بینیم که وقتی به آن‌ها عمل می‌کنیم، منابع ما تئوریزه می‌شود.
وی با اشاره به ظرفیت منابع هیدروکربنی بیان کرد: نفت خام نفتی است که از مخازن استحصال می‌شود و هنوز هیچ عملیاتی روی آن انجام نشده است. در زنجیره ساختار جزیره‌ای منابع نفتی، صادرات و پالایشگاه و پتروشیمی داریم و از طرفی خام‌خواری، خام‌سوزی و خام‌فروشی نیز داریم.
گلستان‌باغ افزود: طبق آمار سال ۹۸، مجموع تولیدی گاز و نفت ۷ میلیون ۷۳۰ هزار بشکه در روز بوده است که از این میزان حدود ۱۸ درصد صادر شده، ۴۳ درصد تبدیل به سوخت و ۱۰ درصد خوراک پتروشیمی شده و بقیه نیز شامل ۱۶ درصد اتلاف، ۸ درصد تزریق و ۵ درصد فلر است. ۶۴ درصد منابع هیدروکربنی را خام‌خواری کردیم که بدتر از خام‌فروشی است. ۱۸ درصد نیز خام‌فروشی شد. نگرش ما به منابع چه بوده؛ عامل توسعه یا مانع آن؟ خام‌فروشی و خام‌خواری ما را به سودمحوری رسانده است یا سوخت‌محوری؟ انرژی‌رسانی کرده‌ایم یا گازرسانی؟
وی ادامه داد: وضعیت ما در پالایشگاه‌ها، ۴۸ درصد منابع نفتی در خاورمیانه است و از طرفی نیز کمترین تعداد پالایشگاه در خاورمیانه را داریم. در کشور ۱۰ پالایشگاه فعال داریم که هفت پالایشگاه از این تعداد، از پیش از پیروزی انقلاب بوده‌اند و در این ۴۰ سال تنها سه پالایشگاه زدیم.
رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در پایان گفت: پتروشیمی‌ها نیز دو دسته‌اند؛ یا خوراک گازی دارند یا نفتی. عدد زنجیره‌ای ارزش پتروشیمی‌ها حدود ۳.۱۷ است و ارزش جهانی ۱۵ است. یعنی ما در پتروشیمی‌ها هم خام‌فروش هستیم.
