مصرف سیگار در میان زنان کشورمان رشدی تصاعدی داشته‌است!

بر اساس آخرین آمار‌ها در ایران، ۸۸/۲۵ درصد مردان و ۴۴/۴ درصد زنان مصرف‌کننده دخانیات بودند و به طور متوسط ۱۴ درصد گروه سنی بالای ۱۸ سال مصرف‌کننده انواع محصولات دخانی بودند. 

مقایسه مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال در سال ۱۴۰۰ نسبت به مطالعه قبلی که سال ۱۳۹۵ انجام شده‌بود، نشان می‌دهد که در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال مصرف زنان از ۱/۰ درصد به ۲۹/۰ درصد افزایش یافته‌است و این یعنی ۱۹۰ درصد مصرف روزانه سیگار در این گروه سنی افزایش یافته‌است. همچنین در مردان این مصرف از حدود ۵ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۱۶/۷ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده‌است که این یعنی ۴۶ درصد مصرف روزانه سیگار در این گروه سنی افزایش یافته‌است. 

در این سال، ۴۳/۱۵ درصد گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال مصرف‌کننده انواع محصولات دخانی بودند که ۲۸/۶ درصد زنان و ۹۱/۲۶ درصد مردان را شامل می‌شود. مقایسه این درصد‌ها با دوره قبلی مطالعه در سال ۱۳۹۵ نشان داد که در مردان ۶/۱۵ درصد و در زنان ۸۸/۹۰ درصد افزایش مصرف دخانیات را داشتیم. 

 کل میزان مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال را در سال ۱۴۰۰ میزان ۵۸/۱۰ درصد اعلام کرد (۷۹/۳ درصد زنان و ۱۵/۱۸ درصد مردان) این عدد در سال ۱۳۹۵ حدود ۳/۷ درصد بوده‌است. مصرف دخانیات در زنان ۹۰ درصد و در مردان ۳۴ درصد افزایش یافته‌است. 

در خصوص مصرف قلیان هم با آمار افزایشی مواجه بوده‌ایم که این افزایش در میان زنان با شدت بسیار بیشتری همراه بوده‌است. بر اساس مطالعه سال ۱۳۹۵ در این زمینه مشخص شد که ۴/۳ درصد گروه سنی طبق آمار مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال، مصرف‌کننده سیگار بودند که از این بین سهم پسران ۸/۴ درصد و سهم دختران ۱/۲ درصد بوده‌است. 

همچنین در این گروه سنی ۷/۵ درصد مصرف‌کننده قلیان بودند که ۳/۷ درصد پسران و ۳/۴ درصد دختران بودند. مقایسه این ارقام با مطالعه قبلی که در سال ۱۳۸۶ انجام شده‌است، نشان داد که مصرف سیگار در بین دختران از ۹/۰ درصد به ۱/۲ درصد افزایش یافته‌است که این یعنی شاهد ۱۳۳ درصد افزایش مصرف دختران هستیم. 

پایین‌بودن قیمت محصولات دخانی، نوع بسته‌بندی سیگار و تنباکو، دسترسی آسان، از بین رفتن قبح مصرف دخانیات جزو اصلی‌ترین دلایلی که رشد آمار‌های مصرف سیگار و دخانیات را درکشورمان موجب شده‌است. با تمام اینها، اما آمار انفجاری رشد مصرف سیگار در میان زنان و دختران هشدارآمیزتر و نگران‌کننده‌تر است، چراکه زنان به واسطه جایگاه خاصشان به عنوان نقطه محوری کانون خانواده مهم‌ترند و بچه‌ها و اطرافیان از زنان بیشتر الگو می‌گیرند و از رفتارهایشان تأثیر می‌پذیرند. 

 از سوی دیگر رشد ۱۹۰ درصدی مصرف دخانیات در زنان گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال به این دلیل می‌تواند بسیار هشدار آمیز و نگران‌کننده باشد که این گروه یکی از حساس‌ترین گروه‌های سنی هستند و درست در سنین مناسب ازدواج و فرزند‌آوری قرار دارند. زنان و دختران جوانی که رشد مصرف سیگار در بین آن‌ها می‌تواند به سلامت جسمی و حتی سلامت باروری‌شان آسیب‌های جدی برساند و آن‌ها را دچار چالش کند. علاوه بر این، مصرف دخانیات مهم‌ترین عامل مرگ‌های قابل‌پیشگیری است. دود تنباکو و سیگار حاوی بیش از ۷هزار ماده شیمیایی است که سمی‌بودن بیش از ۴۰۰ نوع آن و سرطان‌زایی بیش از ۷۰ نوع این مواد شیمیایی به اثبات رسیده است.

 ترکیبات معطر، علاوه بر تأثیری که بر جذابیت و افزایش گرایش افراد به مصرف دارد، با ایجاد ترکیبات حلقوی سرطان‌زا در فرایند سوختن، تأثیر بیماری‌زایی این محصولات را به مراتب افزایش می‌دهد. هر وعده قلیان معادل مصرف ۱۰۰ تا ۲۰۰ نخ سیگار است. با این اوصاف هر قدر سن مصرف سیگار و دخانیات پایین‌تر بیاید، بیماری‌ها و چالش‌های ناشی از آن در سنین کمتری بروز می‌یابد و جامعه بخشی از نیرو و منابع انسانی خود را در سنین کار و فعالیت از دست می‌دهد که این مسئله زیانی جبران‌ناپذیر است. حالا اگر بخواهیم در نظر بگیریم این افرادی که بر اثر مصرف دخانیات دچار عارضه شده و از دست رفته یا از کار افتاده می‌شوند، زن باشند به واسطه نقش زنان در خانواده و مادری و فرزندآوری این مسئله می‌تواند تمام جامعه را تحت‌الشعاع قرار دهد و با چالش مواجه کند. 

بدیهی است برای مواجهه با این معضل اجتماعی و سلامت باید با نگاهی موشکافانه موضوع را مورد واکاوی و پژوهش قرار داد و مؤلفه‌های مرتبط با رشد مصرف دخانیات در جامعه و به طور خاص جامعه بانوان را احصا و راهکار‌های مقابله با آن را مورد بررسی قرار داد، در غیر این صورت با ادامه این روند شاید دیگر نتوان آب رفته را به جوی بازگرداند.