به گزارش خبرگزاری بسیج ایلام به نقل از ایلام بیدار، فرسایش خاک یکی از چالش‌های جدی در حوزه کشاورزی و محیط‌زیست در استان ایلام است. این استان با ویژگی‌های جغرافیایی خاص خود، به عنوان یکی از مناطق کوهستانی کشور، با مشکل فرسایش خاک دست و پنجه نرم می‌کند. طبق آمارها، ایلام بیشترین میزان فرسایش خاک را در کشور دارد که این امر نه تنها به تهدید منابع طبیعی و کشاورزی منجر می‌شود، بلکه به امنیت غذایی و معیشت مردم نیز آسیب می‌زند. در این گزارش به بررسی ابعاد مختلف این موضوع و نظرات کارشناسان و کشاورزان ایلامی خواهیم پرداخت.
وضعیت فرسایش خاک در ایلام
حسن منصوری یکی از کشاورزان ایلامی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: ما به عنوان کشاورزان، به وضوح تأثیرات منفی فرسایش خاک را در زمین‌های خود مشاهده می‌کنیم. با افزایش بارش باران و سیلاب‌ها، خاک‌های زراعی ما به شدت آسیب می‌بیند و این موضوع به کاهش تولیدات کشاورزی منجر می‌شود. ما نیاز به حمایت و آموزش داریم تا بتوانیم روش‌های بهتری برای حفاظت از خاک‌های خود به کار ببریم.
منصوری ادامه داد: متأسفانه، در برخی مناطق، فرسایش خاک به حدی رسیده که ما دیگر نمی‌توانیم در آن زمین‌ها کشت کنیم. این وضعیت نه تنها معیشت ما را تحت تأثیر قرار داده، بلکه به تنوع زیستی و کیفیت محیط‌زیست نیز آسیب می‌زند. ما انتظار داریم که دولت و نهادهای مربوطه برای جلوگیری از این بحران اقدام کنند و با ما همکاری کنند.
وی با اشاره به اثرات مستقیم فرسایش خاک بر کشاورزی افزود: کاهش خاک حاصلخیز به کاهش کیفیت محصولات منجر می‌شود و این باعث می‌شود که کشاورزان نتوانند به درآمد کافی دست یابند. در این شرایط، بسیاری از کشاورزان مجبور به ترک حرفه خود می‌شوند و این به افزایش بیکاری در روستاها منجر می‌شود.
تأثیرات اقتصادی فرسایش خاک
علی فریادی کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: فرسایش خاک تأثیرات اقتصادی شدیدی بر کشاورزی و معیشت مردم ایلام دارد. کاهش کیفیت خاک و زمین‌های زراعی به کاهش تولیدات کشاورزی منجر می‌شود که این خود به افزایش قیمت محصولات و کاهش دسترسی مردم به غذاهای سالم منجر خواهد شد.
فریادی افزود: اگر این روند ادامه یابد، ما با بحران‌های اقتصادی و اجتماعی بیشتری مواجه خواهیم شد. همچنین، این موضوع می‌تواند به مهاجرت روستاییان به شهرها و افزایش فشار بر منابع شهری منجر شود؛ بنابراین، ضروری است که اقدامات فوری برای کنترل و کاهش فرسایش خاک در استان ایلام انجام شود.
وی همچنین درباره آثار بلندمدت فرسایش خاک گفت: در بلندمدت، فرسایش خاک می‌تواند به کاهش تنوع زیستی و به خطر افتادن اکوسیستم‌های محلی منجر شود. این موضوع می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت عمومی و کیفیت زندگی مردم داشته باشد؛ بنابراین، حفاظت از خاک باید در اولویت قرار گیرد.
راهکارهای مقابله با فرسایش خاک
رضا چراغی عضو هیأت علمی دانشگاه ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: برای مقابله با فرسایش خاک، باید از روش‌های نوین کشاورزی و مدیریت منابع آب و خاک استفاده کنیم. آموزش کشاورزان در این زمینه بسیار اهمیت دارد تا آن‌ها بتوانند از تکنیک‌های پایدار بهره‌برداری کنند.
چراغی ادامه داد: اجرای پروژه‌های نهال‌کاری و ایجاد پوشش گیاهی می‌تواند به کاهش سرعت فرسایش کمک کند. همچنین، باید به کشاورزان آموزش دهیم که چگونه می‌توانند با استفاده از روش‌های زراعی صحیح، به حفظ خاک‌های خود بپردازند. این اقدامات نه تنها به بهبود کیفیت خاک کمک می‌کند، بلکه به افزایش بهره‌وری و تولیدات کشاورزی نیز منجر خواهد شد.
وی همچنین به اهمیت استفاده از فناوری‌های نوین در کشاورزی اشاره کرد و گفت: فناوری‌های نوین می‌توانند به کشاورزان در مدیریت بهتر منابع آب و خاک کمک کنند. به عنوان مثال، استفاده از سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و تکنیک‌های کشت بدون خاک می‌تواند به حفظ رطوبت خاک کمک کند و از فرسایش آن جلوگیری کند.
همکاری نهادها برای حفظ خاک
اقبال گراوند مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «ایلام بیدار» گفت: استان ایلام به عنوان یک منطقه کوهستانی، با چالش‌های خاصی در زمینه فرسایش خاک مواجه است. به همین دلیل، ضرورت دارد که تدابیر لازم برای کنترل و کاهش فرسایش خاک اتخاذ شود.
گراوند افزود: میزان فرسایش خاکخبرگزاری بسیج استان ایلام در استان ما به حدود ۱۷ تن در هکتار در سال می‌رسد و این عدد نگران‌کننده است. ما باید برنامه‌های جامع و کارآمدی برای حفظ خاک و منابع طبیعی استان ایلام طراحی کنیم. این مسئله نه تنها برای کشاورزان و تولیدکنندگان، بلکه برای نسل‌های آینده نیز اهمیت دارد.
وی در ادامه تأکید کرد: همه نهادها و سازمان‌ها باید در این زمینه همکاری کنند تا بتوانیم به حفظ و احیای منابع خاکی استان بپردازیم و از فرسایش آن جلوگیری کنیم. با همت و همکاری تمامی نهادها، می‌توانیم به بهبود وضعیت خاک و منابع طبیعی استان ایلام کمک کنیم.
تأکید بر آموزش و فرهنگ‌سازی
همچنین، کارشناسان بر اهمیت آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه مدیریت منابع خاک تأکید می‌کنند. آن‌ها معتقدند که باید به کشاورزان اطلاعات کافی درباره تکنیک‌های حفظ خاک و استفاده از روش‌های کشاورزی پایدار ارائه شود.
علی فریادی در این خصوص گفت: آموزش و اطلاع‌رسانی به کشاورزان می‌تواند تأثیرات مثبتی بر کاهش فرسایش خاک داشته باشد. اگر آن‌ها با روش‌های صحیح آشنا شوند، می‌توانند به بهبود وضعیت خاک و افزایش تولیدات کشاورزی کمک کنند.
با توجه به وضعیت نگران‌کننده فرسایش خاک در استان ایلام، ضرورت دارد که تمامی نهادها و سازمان‌های مرتبط برای مقابله با این چالش همکاری کنند. آموزش کشاورزان، استفاده از روش‌های نوین کشاورزی، اجرای پروژه‌های نهال‌کاری و ایجاد پوشش گیاهی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به کاهش فرسایش خاک کمک کند. این اقدامات نه تنها به حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست کمک خواهد کرد، بلکه به تأمین امنیت غذایی و بهبود معیشت مردم نیز منجر می‌شود.
در نهایت، با همت و همکاری تمامی نهادها، می‌توانیم به آینده‌ای پایدار و سالم برای استان ایلام دست یابیم. این همت جمعی می‌تواند به ایجاد تغییرات مثبت در سطح کشاورزی و محیط‌زیست منجر شود و به بهبود کیفیت زندگی برای نسل‌های آینده کمک کند. با توجه به تهدیدات جدی فرسایش خاک، ما باید به عنوان جامعه‌ای مسئول، اقدامات فوری و مؤثری انجام دهیم تا از منابع طبیعی خود محافظت کنیم و به توسعه پایدار دست یابیم.
