مقتل خوانی در شهرستان ابرکوه

حامد اکرمی محقق و پزوهشگر ابرکوهی در گفتگو با خبرنگار بسیج از زنده نگه داشتن این رسم قدیمی گفت:
در روز عاشورا؛ مقتل خوانی در ابرکوه جانی دوباره گرفت مقتل به کتابی گفته می شود که وقایع روز عاشورا را به ثبت رسانده است و مقتل‎خوانی، مربوط به اقامه عزای حسینی است. مقتل لهوف معتبرترین و دقیق ترین مقتل در دسترس است. این مقتل از دو مسلک تشیکل شده که مسلک اول درباره وقایع روزهای پیش از عاشورا و مسلک دوم درباره روز عاشورا است. مقتل خوانی، خواندن از روی کتاب‎های «مقتل» است؛ کاری که قبلا به جای مداحی انجام می‎شد که امروزه روضه‎خوانی جای این سنت کهن را گرفته است.

مقتل به معنای قتلگاه و محل کشتن است اما در فرهنگ ما، لفظ «مقتل» در مورد کتاب‌هایی به کار می‎رود که وقایع و حادثه خونین کربلا را شرح بدهد. شایان ذکر است که بیش از 70 مقتل امام حسین(ع) داریم. مقتل خوانی وداع امام حسین علیه السلام با حضرت سجاد علیه السلام، مقتل خوانی وداع سید الشهدا با خاندان، عطش امام حسین علیه السلام ، مقتل قمر بنی هاشم ابوالفضل العباس علیه السلام، مقتل علی بن الحسین معروف به حضرت علی اكبر علیه السلام اولین شهید از شهدای بنی هاشم است در عصر عاشورا، مقتل عبدالله بن مسلم بن عقیل علیه السلام، مقتل خوانی دو غلام از یاران امام حسین علیه السلام به نام جوم و غلام ترک و ... از جمله مقتل های مشهور هستند که در این روزها خوانده می شوند.

روز عاشورا به محل برگزاری این مراسم رفتیم تا از نزدیک شاهد انجام مراسم باشیم، آدرس که پرسیدیم ما رو به کوچه پس کوچه هایی برد که سالهای زیادی هست در آن محل مراسم روضه خوانی سنتی انجام می شود و محل نگهداری وسایل تعزیه روز عاشورا است.

جمعیت زیادی از زن و مرد در آنجا حضور بهم رسانده بودند و منتظر مقتل خوان بودند که با حضور حجت الاسلام و المسلمین عباس حمیدی فر این مراسم آغاز شد.

دیدنی بود با باز شدن کتاب مقتل اشک ها آرام آرام از گونه ها پایین می آمد مقتل خوان هنوز نام حسین نبرده، بغضها رها و تبدیل به فریاد یا حسین یا حسین می شد.

مجلس آماده برای مقتل خوان می گردد و مقتل خوان در اینجا مطلبی را که مناسبت روز عاشورا دارد انتخاب و شروع به خواندن می کند. صحنه ای که من شاهد آن بودم اصلا نیازی نبود مقتل خوان فریاد بزند یا مطلبی غیر از کتاب مقتل بخواند همین که آرام آرام می خواند بلند بلند ناله می شنید.

در سالهای گذشته در یکی از محلات شهرستان این مراسم توسط یکی از خادمان حسینی اجرا می شده است که بعد از ایشان تاکنون کسی این سنت را ادامه نداده است. تا اینکه به همت علاقه مندان حضرتش این مراسم امسال جانی دوباره گرفت.