گزارشی از برخورداری‌های مدنی، سیاسی و اجتماعی مسیحیان در ایران

به گزارش خبرگزاری بسیج به نقل از دیده بان، انقلاب اسلامی ایران را نمی‌توان صرفاً انقلابی برای مسلمانان دانست، همانگونه که پیروان دیگر ادیان الهی نیز از مبارزات انقلابی، همه‌پرسی قانون اساسی تا جنگ تحمیلی در کنار انقلاب ایستادند، حقوقی نیز بر گردن جمهوری اسلامی و قوانین اساسی آن دارند که می‌بایست در عمل زمینه آزادی‌ و برابری آنها در جامعه با مسلمانان را فراهم کند. از نگاه اسلام نیز اقلیت‌ها یکی از مهم‌ترین عناصر سازنده‌ی امت اسلامی به شمار می‌روند، همانگونه که در اسلام برای حقوق و آزادی اقلیت‌های دینی حقوقی درنظر گرفته شده، انقلاب اسلامی ایران نیز حقوق و برخورداری‌های اقلیت‌های دینی را از همان ابتدا مد نظر قرارداده و اجرا کرده است. هر چند در تبلیغات رسانه‌ای غربی با اهداف سیاسی در خصوص نقض حقوق اقلیت‌های مذهبی در ایران هجمه‌های گسترده‌ای صورت می‌گیرد، اما واقعیت این است که همه پیروان ادیان الهی در جمهوری اسلامی ایران از حقوق مساوی با مسلمانان برخوردار بوده و حتی در بسیاری موارد از امکانات و شرایطی برخوردارند که به هیچ‌عنوان برای اقلیت‌های مذهبی در اروپا و آمریکا فراهم نیست. در این گزارش سعی کرده‌ایم به شیوه‌ای مستند به بررسی برخورداری‌های مسیحیان در جمهوری اسلامی به عنوان یکی از اقلیت‌های دینی در حوزه حقوق مدنی و سیاسی بپردازیم.

مطبوعات

در جمهوری اسلامی ایران اقلیت‌های دینی در راستای آگاهی جامعه و هم‌کیشان خود دارای روزنامه و ماهنامه خاص خود می‌باشند. در همین راستا در جامعه اقلیت ارامنه می‌توان به روزنامه آلیک، ماهنامه اراکس، فصلنامه پیمان، ماهنامه آرارات، آباگا آینده، مجله دو هفتگی لویس نور و... به زبان ارمنی و فارسی اشاره کرد که در تهران منشر می‌شوند.

همچنین مؤسسه آلیک وابسته به جامعه اقلیت ارامنه باسابقه طولانی خود علاوه بر انتشار روزنامه، کتاب‌های مختلفی را نیز به زبان ارمنی چاپ می‌نمایند. انتشارات «کانون یوحنا» متعلق به کلیسای کاتولیک کلدانی نیز از ناشرین معتبر مسیحیت به شمار می‌رود. جامعه آشوریان نیز ماهنامه پیام آشوریان را چاپ می‌کند.

لازم به ذکر است ناشران کتب اقلیت‌ها مانند انتشارات نائیری، هویس و... از امکان چاپ و توزیع کتاب در سطح کشور برخوردار بوده و در این زمینه فعال‌اند.

انجمن‌ها، شوراها و کانون‌های اجتماعی اقلیت‌های دینی

نظام جمهوری اسلامی باهدف رفع مشکلات اقلیت‌های دینی، حقوق فرهنگی و اجتماعی آنان را در قانون احزاب، جمعیت‌ها و... (مصوب سال 60) در نظر گرفته که بر اساس قانون مذکور آنان می‌توانند جهت پیگیری مسائل و مشکلات جوامع خود، انجمن‌هایی را تشکیل دهند. لازم به ذکر است که در حال حاضر حدود 60 انجمن اجتماعی و فرهنگی در جامعه اقلیت‌های دینی در جمهوری اسلامی ایران به فعالیت مشغول می‌باشند.

در حوزه شورای خلیفه‌گری ارامنه تهران بالغ‌بر 25 انجمن و باشگاه در زمینه‌های مختلف زندگی جامعه ارمنی من‌جمله در عرصه فرهنگ، امور خیریه و ورزش به فعالیت اشتغال دارند. این انجمن‌ها و باشگاه‌ها عمدتاً تحت پوشش شورای خلیفه‌گری بوده و با آن همکاری نزدیک دارند.

از میان انجمن‌ها و باشگاه‌های فعال در امور فرهنگی می‌توان به انجمن خیریه بانوان ارامنه تهران، انجمن چهارمحال، انجمن فرهنگی ارامنه نائیری، انجمن جامعه فارغ‌التحصیلان ارامنه دانشگاه‌های ایران، انجمن اجتماعی فرهنگی ارامنه ایران و سازمان فرهنگی آرارات اشاره کرد که به علت داشتن امکانات جنبی فعالیت گسترده‌تری دارند.

انجمن «زن ارمنی» (های‌گین) با شعب سه‌گانه خود، باشگاه «سردارآباد» و انجمن‌های شعرا و نویسندگان ارمنی، انجمن‌های معلمان، پزشکان، معماران، «وان واسپوراگان»، «انجمن زنان دوستدار کلیسا»، «جامعه صنعتگران ارمنی ایران» و... نیز در زمینه‌های خاص خود فعالیت قابل‌توجهی دارند.

همچنین باید به فعالیت‌های نهاد پیشاهنگی آرارات نیز اشاره کرد که بسیار فعال بوده و کودکان و نوجوانان ارمنی را تحت تعلیم قرار می‌دهد.

انجمن آشوری‌ها و کلدانی‌های ایران

انجمن آشوری‌های تهران حدود 85 سال پیش، تأسیس‌شده و متولی امور فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، آموزشی آشوری‌های تهران است. در حال حاضر، حدود 25.000 تا 30.000 آشوری در ایران زندگی می‌کنند. در این انجمن هیئت‌مدیره هر سه سال یک‌بار انتخاب و با نُه عضو تشکیل می‌شود و زیرمجموعه‌هایی مانند کمیته بانوان، کانون ملی فرهنگی جوانان، گروه هم‌سرایان، روابط عمومی، واحد مهندسان، خیریه، واحد هنری و کمیته بین کلیسایی دارد. این جامعه تعداد قابل‌توجهی نیز نشریه و مراکز مختلف فرهنگی ـ اجتماعی، دوازده کمیته زنان، مهندسان و... دارد.

همچنین جمهوری اسلامی درزمینه احترام به تنوع فرهنگی، طرح قطعنامه تنوع فرهنگی را در مجمع عمومی سازمان ملل متحد ارائه نمود و طی 5 سال متوالی اخیر این قطعنامه در مجمع عمومی سازمان ملل ارائه و به تصویب می‌رسد.

لازم به توضیح است جمهوری اسلامی ایران جهت نهادینه کردن احترام به تنوع فرهنگ‌ها با همکاری کشورهای عدم تعهد، اجلاس بین‌المللی با عنوان حقوق بشر و تنوع فرهنگی و با حضور وزرای کشورهای مربوطه و کمیسر عالی حقوق بشر در تهران برگزار نمود. قابل‌ذکر است در پایان اجلاس، مرکز حقوق بشر و تنوع فرهنگی کشورهای غیر متعهد با موافقت کلیه اعضا به‌منظور گسترش و نهادینه کردن، در تهران تأسیس گردید.

مدارس و آموزش

در نظام جمهوری اسلامی ایران دانش‌آموزان اقلیت‌های دینی در مدارس عمومی امکان ادامه تحصیل‌ دارند و اقلیت‌های مذهبی در مدارس دولتی و خصوصی در کنار بقیه هموطنان تحصیل می‌کنند. همچنین به‌منظور آزادی عمل آنان در تدریس دروس دینی خاص خود، مدارس خاصی برای اقلیت‌های دینی در نظر گرفته‌شده است.

علاوه بر آن سال 82 جهت بهبود کیفیت مدارس فوق‌الذکر، سهمیه‌ای 200 نفری برای استخدام معلمان رسمی از میان اقلیت‌های دینی در نظر گرفته شد که بیانگر توجه نظام جمهوری اسلامی به حقوق آموزشی آنان است. ضمناً دانش‌آموزان مسیحی از تعطیلات اعیاد مسیحی در مدارس استفاده می‌کنند.

این مدارس تحت آموزش دینی و مدیریتی نظارت شورای مدارس ارامنه، وابسته به شورای خلیفه‌گری‌اند و هزینه‌های آن و دستمزد معلمان، کارکنان رسمی و دولتی مدارس ارامنه را دولت جمهوری اسلامی می‌پردازد، در این مدارس تعلیمات دینی و زبان ارمنی آموزش داده می‌شود.

مدارس تحت پوشش جامعه ارامنه فقط در تهران و شهرهای تحت پوشش 28 باب مدرسه است و تعداد دانش‌آموزان این مدارس حدوداً 7000 نفر تخمین زده می‌شود. اکثر این مدارس متعلق به خلیفه‌گری ارامنه تهران است و بقیه به ارامنه کاتولیک، کلیسای انجیلی و مؤسسه کل خیریه ارامنه تعلق دارند.

تحصیلات شامل سه مقطع آموزشی ابتدایی 5 سال، راهنمایی 3 سال و دبیرستان 3 سال است. در کنار مدارس مذکور، دوره‌های آمادگی و کودکستان‌ها نیز مشغول کارند. همچنین به‌منظور بازآموزی معلمین ارمنی دوره عالی شبانه زبان ارمنی وابسته به شورای خلیفه‌گری ارامنه تهران تأسیس و به کار پرداخته است. این دوره پس از چند سال وقفه در سال 1981 مجدداً شروع به فعالیت نمود و امروزه دارای 60 تا 90 دانشجو است؛ مدت تحصیل در این دوره سه سال است.

اقلیت‌های مذهبی همانند دیگر شهروندان از امکان ادامه تحصیل در مقاطع مختلف دانشگاهی برخوردار می‌باشند. همچنین به جهت حمایت از ادبیات و فرهنگ اقلیت‌ها، دوره‌های آموزش عالی مربوط بدان‌ها در دانشگاه‌های ایران دایر شده است. سال 1995 دوره لیسانس زبان و ادبیات ارمنی در دانشگاه آزاد اسلامی ایران تأسیس شد که اکنون نیز به فعالیت اشتغال دارد. رشته زبان و ادبیات ارمنی نیز در دانشگاه اصفهان دایر است.

مدارس آشوریان

آشوریان نیز در تهران دو مدرسه به نام‌های «حضرت مریم و بهنام» دارند که تا مرحله پیش‌دانشگاهی و دانشگاه نیز پیش می‌رود، مرکز آموزش عالی «کانون یوحنا» متعلق به کلیسای کاتولیک کلدانی نیز به نشر منابعی برای تربیت کشیش مبادرت می‌ورزد.

اقلیت‌های دینی از امکان حضور در تیم‌های ملی و المپیادهای علمی داخلی، منطقه‌ای و جهانی به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده و باعث افتخار ایران می‌باشند.

مراکز ورزشی

کمک به ایجاد، حفظ و نگهداری مراکز فرهنگی آموزشی و به‌طور مشخص ورزشگاه‌ها و تیم‌های ورزشی و ایجاد ورزشگاه از فعالیت‌های مشخص جمهوری اسلامی ایران در جهت ارتقای ورزشی اقلیت‌های مذهبی بوده است.

از باشگاه‌های فعال در امور ورزشی می‌توان سازمان فرهنگی ورزشی و ورزشگاه آرارات، باشگاه سیپان، بخش ورزشی انجمن «چهارمحال»، بخش ورزشی انجمن «جامعه فارغ‌التحصیلان ارامنه دانشگاه‌های ایران»، باشگاه نائیری و ورزشگاه رافی را نام برد که به علت داشتن سالن فعالیت گسترده‌تری دارند.

باشگاه آرارات در زمینی دست‌کم به مساحت 70 هزار مترمربع، در محوطه‌ای به شکل مثلث، در حد واسط بزرگراه کردستان، خیابان رشید یاسمی و خیابان آرارات، در شمال غربی میدان ونک احداث‌شده است که دریکی از بهترین مناطق شهر تهران واقع‌شده است.

باید اشاره کرد ارامنه در استفاده از دیگر ورزشگاه‌های تهران با هیچ محدودیتی مواجه نیستند، شهر تهران مجموعه‌های فرهنگی ـ ورزشی متعددی دارد. همه جوانان ارمنی بدون هیچ‌گونه محدودیتی، به‌راحتی قادر به استفاده از امکانات ورزشگاه‌های عمومی در تهران، همانند دیگر جوانان تهرانی هستند.

بااین‌وجود اگر ارامنه علاقه‌مندند به جهت حضور در المپیادهای جهانی یا ملی خود به‌طور اختصاصی تمرین کنند می‌توانند به ورزشگاه‌های خود که مختص به مسیحیان بوده مراجعه کنند و دیگران حق حضور در آن را ندارند. همچنین سلسله مسابقات المپیک ارامنه ایران در باشگاه آرارات برگزار می‌شود.

باشگاه‌های ورزشی فعال ارامنه

باشگاه مجموعه ورزشی آرارات، باشگاه سیپان تهران، باشگاه ورزشگاه رافی، باشگاه نائیری، باشگاه آرارات اصفهان (جلفا)، باشگاه سوان اصفهان، انجمن خیریه ارومیه، انجمن کل دانشگاهیان ارامنه، باشگاه آرارات گردآباد، باشگاه آرارات تبریز، باشگاه آرارات شیراز، منتخب شاهین بوشهر، باشگاه چهارمحال، آرارات شاهین‌شهر و آرارات فریدن از باشگاه‌های مطرح ارامنه در ایران هستند.

المپیک ارامنه

المپیک ارامنه تهران به‌منظور ارتقای سطح ورزشی ورزشکاران ارمنی در سطح کشور توسط جمهوری اسلامی برگزار می‌شود. غالباً این بازی‌ها با حضور مقامات مذهبی مسیحی و همچنین مقامات رسمی کشوری افتتاح می‌شود که نشان‌دهنده پیوند قوی جمهوری اسلامی با اقلیت‌های مذهبی است. این مسابقات به‌جز در چند نوبت که برگزار نشد، هرساله برگزار می‌شود. حضور در المپیک ارامنه جهان نیز هر چهار سال یک‌بار برگزار می‌شود که ورزشکاران ارمنی ایران با بودجه‌های دولتی به این مسابقات اعزام می‌شوند. بازی‌های بهاره ارامنه نیز در فصل بهار و توسط سازمان تربیت‌بدنی استان اصفهان برگزار می‌گردد.

جشنواره فرهنگی ورزشی جام تموز آشوریان

جشنواره فرهنگی، ورزشی آشوریان جهان موسوم به «جام تموز» است که با حضور ورزشکاران داخلی و خارجی در ورزشگاه انجمن آشوریان ارومیه برگزار می‌شود.

آنچه گفته فقط خلاصه‌ای از مصادیق آزادی‌های مدنی و سیاسی مسیحیان در ایران به عنوان یکی از اقلیت‌های دینی در جمهوری اسلامی است. واقعیت این است که برخورداری‌های مسیحیان فقط نمونه‌ای از وضعیت زندگی اقلیت‌ها در ایران است که بسیار فراتر از قوانین بین‌المللی و حقوق بشری در دنیاست. با این حال فضاسازی منفی رسانه‌ای برای اقلیت‌های دینی و مذهبی ازجمله مسیحیان، همچنان به سیاه‌نمائی وضعیت کشور و فعالیت‌های نظام پرداخته و سعی دارد چنین القاء نماید که حقوق اقلیت‌ها در ایران رعایت نمی‌شود، شبکه‌های مسیحی فارسی‌زبان وابسته به سازمان‌های فرامرزی ازجمله مهم‌ترین ابزارهای آنها می‌باشد.

برنامه‌های این شبکه‌ها به‌کرات از کلماتی انجیلی مانند «جفا بر کلیسا» و ... در این خصوص استفاده می‌کنند و بدین طریق قصد دارند تا برخورد نظام با عوامل مزدور غرب را برخورد با مسیحیت وانمود کنند این در حالی است که امتیازات اجتماعی و سیاسی اختصاص‌یافته به مسیحیان، در مقایسه با کشورهای غربی بسیار چشمگیر است و توانسته فضای مثبتی برای مسیحیان به وجود آورد.