رشد قابل توجه تکنولوژی نفتی ایران به لطف تحریم‌های غرب

هرچند هیچ شرکت ایرانی مهارت شرکت های نفت و گاز خارجی نظیر اکسون موبیل یا شرکت های ارائه دهنده خدمات نفتی نظیر شلمبرگر را ندارد، اما شرکت های ایرانی در سال های تحریم رشد قابل توجهی را شاهد بوده اند. آنها می توانند کارهای مهندسی نظیر لوله گذاری، ساخت سکوهای حفاری دریایی و حفر چاه را که قبلا توسط شرکت های خارجی انجام می شد را بر عهده بگیرند.

به گفته مقامات صنعتی، اگر توافق هسته ای اجرایی شود و تحریم های اقتصادی علیه ایران تا پایان امسال یا اوایل سال 2016 برداشته شود، شرکت های ایرانی در بهترین موقعیت برای رقابت بر سر میلیاردها دلار قراردادهای خدماتی یا ایجاد روابط استراتژیک با شرکت های غربی قرار خواهند داشت.

مهدی حسینی، مشاور ارشد وزارت نفت ایران در این باره گفت: «یکی از نتایج مثبت تحریم ها رشد سریع ظرفیت داخلی ما بوده است.»

رابین میلز، رئیس موسسه مشورتی منار انرژی در دوبی گفت، در برخی موارد، دولت ایران احتمالا نیازمند شرکت های نفتی خارجی خواهد بود تا با این شرکت های جدید داخلی همکاری کنند و این احتمالا منجر به فعالیت های مشترک خواهد شد.

میلز افزود: «زمانی که تحریم ها برداشته شود، (پیمانکاران داخلی) قطعا نقشی عمده خواهند داشت.»

شرکت های بزرگ نفتی و خدمات میادین نفتی هنوز به صورت علنی اعلام نکرده اند که چگونه با رقبای ایرانی شان رقابت خواهند کرد. سخنگوی شرکت شلمبرگر گفت، این شرکت زمانی شروع به ارزیابی فرصت های موجود در ایران خواهد کرد که تحریم ها برد اشته شود. اکسون و دیگر شرکت های بزرگ فعال در بخش انرژی به درخواست ها برای اظهار نظر در این زمینه پاسخی نداده اند.

مقامات ایرانی تایید کرده اند که برای رشد صنعت داخلی شان که در طی یک دهه گذشته برای حفظ تولید نفت با دشواری مواجه بوده است، به شرکت های انرژی غربی نیاز دارند. افزایش محدودیت ها به تدریج موجب خروج شرکت های آمریکایی از ایران در یک دهه گذشته شده و تحریم های اتحادیه اروپا در سال 2010  نیز موجب خروج شرکت های بیشتری شده است.

اما در غیاب شرکت های بزرگ نفتی جهان شرکت های ایرانی رشد کرده اند.

حسینی افزود، در یک مورد، یک شرکت ایرانی که قبل از تحریم ها تنها ظرفیت انجام تعمیرات محدود در میادین دریایی را داشت، اکنون 3 کشتی در اختیار دارد که قادر به لوله گذاری روزانه 5 کیلومتر خط لوله در دریاست که بالاتر از نیاز ایران است. وی افزود، این شرکت اکنون قادر است سکوهای حفاری مورد نیاز در میدان عظیم گازی پارس جنوبی را تولید کند.

منصور معظمی، معاون وزیر نفت ایران در امور برنامه ریزی و نظارت گفت، این تغییرات در خطوط تولید محصولات پتروشیمی نظیر پلاستیک یا  مواد مورد نیاز تولید دارو رخ داده است. در حالی که 25 سال پیش «تمام پروژه های پتروشیمی تماما توسط پیمانکاران خارجی انجام می گرفت، اکنون 65 درصد کار در داخل انجام می گیرد.»

در حالی که صنایع نفتی سایر کشورها نظیر عراق و لیبی در سال های تحریم ناتوان شده بودند، ایران به لطف دارا بودن دانشگاه هایی که هر سال هزاران دانشجو را در پیچیده ترین رشته های مهندسی تربیت می کنند، شاهد رشد بوده است. دانشگاه صنعتی شریف یکی از دانشگاه های معتبر جهان در رشته های مهندسی است. ضمن اینکه ایران دارای صنعت نفتی است که سابقه آن به یک قرن پیش برمی گردد.