مشروح این مصاحبه را در ادامه بخوانید:
بعد از ۲۳ تیر که جمعبندی مذاکرات اعلام شد، انتظار این بود که شاهد اتفاقات مثبتی در کشور باشیم مخصوصا به لحاظ اقتصادی و مالی. حوزه صنعت و معدن هم که موتور محرک اقتصاد کشور ما است. به نظر شما ما چه باید بکنیم تا از این فرصت به نفع صنعت کشور استفاده شود؟
دیدگاهی که امروز کشورهای اروپایی دارند متفاوت از آمریکا است و همین هم باعث شده آمریکا نخواهد از قافله عقب بیافتد. کشورهای اروپایی به این رسیده اند که ایران می تواند وزنه ای برای تثبیت و برقراری امنیت در منطقه باشد. ناامنی های موجود در منطقه از جمله پدیده های تروریستی داعش، دیر یا زود دامن کشورهای اروپایی را هم خواهد گرفت.
موضوع
دوم بحث اقتصادی است که شما به آن اشاره کردید. شاید ما در خودرو نتوانیم
رتبه اول را بدست بیاوریم اما می توانیم در معدن، نفت و گاز در دنیا تبدیل
به برند شویم. در صنعت خودرو رتبه ۱۳ را بلحاظ کمیت داشتیم تا سال ۱۳۹۰ که
این رتبه به دلیل کاهش تولید به رتبه ۱۸ تنزل یافت. کسب رتبه تک رقمی در
صنعت خودرو هم راضی کننده است. بنابراین باید از خام فروشی پرهیز کنیم و
فرمایش رهبر انقلاب در مورد اقتصاد مقاومتی را فراموش نکنیم.
یعنی اینطور نباشد که چون ارتباطی برقرار شده و تحریم ها برداشته می شود به یک بازار مصرف تبدیل شویم. ایران باید به سرزمین تولید تبدیل شود. به نظر من به ترتیب اولویت با نفت، گاز، معادن و خودروسازی است. به این ترتیب می توان فرصت شغلی خوبی را برای کشور ایجاد کرد و اقتصاد را بسمت تولیدمحور بودن هدایت کرد نه واردات محور. معمولا وقتی بازار باز می شود میل به واردات بیشتر می شود اما این رفاه نسبی ایجاد شده کوتاه مدت خواهد بود. ما باید چشم انداز بلندمدتی داشته باشیم و با استفاده از پتانسیل های منابع طبیعی و انسانی می توان به قطب تولید تبدیل شد.
این یک موضوع ملی است، با توجه به مراجعاتی که به ما نمایندگان می شود بزرگترین درخواست مردم (بعد از رعایت اصول و ارزشها) رونق اقتصاد و اشتغال است. مردم خواستار اقتصادی هستند که منجر به تولید شود. ما ممکن است که با فروش ۴ میلیون بشکه نفت هم گشایش اقتصادی را شاهد باشیم اما این کار باعث تولید و اقتصاد پایدار نخواهد شد. ۱۰۵ سال است که وابسته به نفت هستیم و کرارا مسئولین نظام، مخصوصا مقام معظم رهبری تاکید بر این داشتند که باید از خام فروشی پرهیز کرد. متاسفانه همه دولت ها بیش از ۵۰ درصد بودجه را به نفت وابسته کردند و آن هم از محل خام فروشی. مردم دنبال این نیستند که به هر قیمتی گشایش حاصل شود بلکه به دنبال گشایش اقتصادی ای هستند که کشور را به سمت تولیدمحوری هدایت کند. مردم می خواهند گشایش اقتصادی باعث ایجاد شغل مناسب، رفاه نسبی و امکان ازدواج برای فرزندانشان شود. ما می توانیم پول را صرف خرید ماشین آلات و مواد اولیه کنیم یا اینکه کالای نهایی وارد شود. قطعا اگر صرف خرید ماشین آلات و مواد اولیه شود منجر به تولیددر کشور خواهد شد، اگر کالای نهایی وارد کشور شد شاید در کوتاه مدت شاهد رفاه نسبی باشیم اما این چیزی نیست که مد نظر مردم و مسئولین نظام، مخصوصا رهبری انقلاب است.
علیرغم وجود منابع طبیعی و انسانی فراوان در کشور و اشاره جنابعالی، شاهد تعطیلی کارخانه ها و واحدهای تولیدی و بالارفتن نرخ بیکاری در کشور هستیم. ارزیابی شما در این رابطه چیست؟علت این است که ما به نیروی انسانی و دانشگاهی که می تواند محور توسعه کشور باشد توجه نکردیم. باید دقت شود که در جامعه به چه رشته هایی نیاز داریم و آن رشته ها را به دانشجویان آموزش بدهیم. عدم توجه به این موضوع باعث شده نتوانیم از منابع استفاده بهینه کنیم.
امروز ۲۰ میلیون تن فولاد وارد کشور می شود، ۱۵ میلیون تن هم تولید می شود که مجموعا ۳۵ میلیون تن فولاد داریم، این عدد بالایی است درحالی که کشورهایی که امروز در بحث فولاد فعالیت می کنند مانند کره جنوبی علیرغم اینکه یک کیلوگرم از این معادن سنگ آهن را ندارد بیش از ۵۵ میلیون تن تولید فولاد دارند، یعنی حدود ۴ برابر کشور ما. در کشور ۴ میلیارد تن ذخایر شناخته شده سنگ آهن داریم. مردم در کشوری که هم منابع طبیعی خوب و هم نیروی انسانی و دانشگاهی شایسته دارد نباید درگیر مشکل اقتصادی و اشتغال باشند. در وهله بعد باید منابع موجود به فرآورده تبدیل شود. اگر قرار باشد نفت را فقط بصورت خام صادر کنیم قطعا وضعیت تغییر نخواهد کرد. باید از نیروی انسانی به خوبی استفاده کنیم و دانشگاه ها با صنعت هماهنگ شوند.
مجلس یکسری قوانینی را برای حمایت از تولید ملی تصویب کرد که مورد تشویق رهبری هم قرار گرفتند، دولت تا چه اندازه در اجرای این قوانین موفق بوده است؟
مجلس از دور قبل تا کنون قوانین خوبی را تصویب کرده است؛ قانون حداکثر استفاده از توان داخلی، قانون استفاده از فضای کسب و کار، قانون هدفمندی یارانه که بیان کرد ۳۰درصد درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانه ها باید به بخش تولید و ۲۰درصد به بخش زیرساخت اختصاص یابد، همچنین قانون صندوق توسعه ملی که مقام معظم رهبری در دیدار با نمایندگان به آن اشاره فرمودند، این قانون سال ۹۰ تصویب شد که ۲۰درصد از درآمدهای نفتی به صندوق توسعه ملی برود، سالی ۳درصد هم به این عدد اضافه شود و صرف وام های بدون بهره یا کم بهره برای تولید شود. آخرین مورد هم قانونی بود که اردیبهشت ماه شورای نگهبان ابلاغ کرد بنام حمایت از تولیدات رقابت پذیر و ارتقا نظام مالی کشور.
ولی آیا این قوانین به درستی اجرا شدند؟ به جرات می توان گفت خیلی از این قوانین در حاشیه ها هستند و آن طور که باید در اجرا موفق نبوده اند، یا نیروهای کارآمد وجود ندارد و یا اینکه به نوعی دوست دارند واردات محور شوند. آیین نامه های اجرایی این قانون اخیر هنوز ابلاغ نشده است. نگاه تمام این قوانین به خروج از تک محصولی بودن و خام فروشی بوده است. ممکن است در تصویب قوانین نقصی هم وجود داشته باشد که در حد دو خط لایحه دولت قابل اصلاح است، اما اگر این قوانین اجرا شده بود شاید ۸۰ درصد مشکلات ما مرتفع می شد. بنابراین باید وقت بیشتری را برای نظارت بگذاریم و سپس اجرا. این دو مقوله در کشور مغفول مانده است و اختصاص به یک دولت هم ندارد، نوعا دولتها به سمتی رفته اند که کمتر وابستگی به نفت داشته باشیم. خوشبختانه مجلس خیلی جلوتر بوده است.
قبل از جمعبندی مذاکرات در وین اغلب مسئولین حل مشکلات را در گرو توافق هسته ای و رفع تحریم ها می دانستند، اما الان با تغییر موضعی در این خصوص مواجه هستیم که نباید منتظر رفع مشکلات بود و قرار نیست رفع تحریم ها معجزه کنند و ...، تحلیل شما در این رابطه چیست؟
تمام کارهای انجام شده لازم بود اما کافی نبود. باید از موقعیتی که در آن قرار گرفتیم نهایت استفاده را داشته باشیم. باید یک استراتژی درستی مدون کنیم. ما در دنیا شاهد کشورهایی بودیم که دارای روابط خوب و حسنه ای با آمریکا بودند ولی فقیر ماندند مانند مصر که دارای تمدنی بسیار قوی بوده و رابطه خوبی هم با آمریکا داشته است، کشورهای دیگری هم مانند کره جنوبی که رابطه خوبی با آمریکا داشتند، اما پیشرفت چشمگیری داشتند. چرا کره پیشرفت می کند اما مصر نه؟! این نشان می دهد که کره برنامه داشته است. پس ما در کشور باید برنامه ریزی داشته باشیم و استعدادها را شناسایی کنیم. اینطور نیست که صرف صورت گرفتن توافق، بدون داشتن برنام منسجم همه چیز در ریل خود قرار بگیرد. حالا اروپاییان به سمت ایران می آیند، همان زمان تحریم هم به کشور ما خودرو صادر می کردند، اجازه وارد شدن قطعات را نمی دادند. هنر این است که ببینیم کدام کشور حاضر است پا به پای ایران سرمایه گذاری کند.
آیا این اراده در دولت وجود دارد که یک برنامه مدون تهیه کند؟
تا امروز فرانسه ریالی در ایران سرمایه گذاری نکرده است، تفاهم نامه امضا شده اما تا به قرارداد نرسد نمی توان گفت کاری انجام شده است. مجلس در این موضوع پیگیر است، اما باید در مدیران اجرایی هم ارزیابی شود که کدامشان واقعا ایمان و اعتقاد به این موضوع دارند و کدام دوست دارند واردات داشته باشیم. آخرین خبری که از شرکت پژو دارم این است که حاضر شده ۵۰درصد سرمایه گذاری کند و سه خودرو روز دنیا را بیاورد، ۳۰درصد را هم صادر کند.
نظرتان درباره ارتباط مجلس و دولت چیست؟
همه شاهد این بودند که مجلس نهم همراهی خوبی با دولت داشت. وزیر اقتصاد بالاترین رای را در مجلس می آورد، وزیر صنعت همینطور. در بحث سوال و استیضاح، این حق نمایندگان است. همانطورکه مجلس رای بالایی به وزیری می دهد، زمانی که اشکالی در کار می بیند باید سوال کند، تذکر بدهد. نماینده بودن به همین معنا است. درست نیست در جایی که مجلس رای بالا بدهد، مجلس خوبی باشد و در جایی که سوالی مطرح شد، بد باشد. بنابراین دیگر جای بهانه ای باقی نمی ماندکه چرا کارها پیشرفت نکرد. گاهی می بینیم که دولت ها فرافکنی می کنند که دیگران نمی گذارند ما کار کنیم.
قضیه استان شدن شهرهای غرب تهران که شما پیگیر آن بودید، به کجا رسید؟ دستگاه های ذیربط اعلام موضعی داشته اند و در چه سطحی پیگیری شده است؟
طبق سرشماری سال ۹۰ جمعیت استان تهران حدود ۱۲.۵ میلیون نفر اعلام شده است، که شاید تا الان بالای ۱۳.۵ میلیون باشد. از این آمار ۸.۵ میلیون در شهر تهران ساکن بودند و ۴ میلیون در شهرستان های تهران. اطراف تهران از نظر مسائل عمران و آبادانی، فرهنگی، ورزش و اشتغال تبدیل به مجموعه ای شده که هیچکس پاسخگوی آن نیست. همین موضوع باعث شد بارها جلساتی را با مسئولین، استاندار، وزیر کشور و رئیس سازمان مدیریت و رئیس جمهور داشته باشیم که چه ساز و کاری را برای توزیع متوازن امکانات قرار است داشته باشیم؟ شهر تهران را خود شهرداری تهران با درآمدهای خوبی که دارد پوشش می دهد اما اماکن دولتی خود تهران اعم از دانشگاه ها، ورزشگاه ها، مدارس و... فرسوده شده اند. دانشگاه تهران در حال تخریب است. اعتقاد ما این است که تهران را با این سازوکار نمی شود اداره کرد، مخصوصا اطراف تهران را. شرایط شهرستان های تهران که ۴ میلیون جمعیت را در خود جای داده این طور بخواهد ادامه پیدا کند، تهدیدی برای تهران خواهد بود. نیاز است که یک نگاه متوازن داشته باشیم. از توسعه غیرمنطقی اجتناب شود. لازمه این کار این است که دولت و مخصوصا وزارت کشور استان تهران را به تهران غربی و شرقی و تهران بزرگ ارتقا بدهد. این باعث می شود که مسئولین به اطراف نگاه داشته باشند. الان اطراف تهران قارچ گونه رشد می کند و هیچ کسی هم پاسخگو نیست. در خصوص بودجه ها و اعتبارات استان تهران در حوزه های ورزش و امنیت و اشتغال و غیره، ۳۴۰ میلیارد تومان در سال گذشته بوده، در حالیکه استان هایی با نصف یا یک پنجم این جمعیت که بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان تملک دارایی ها به آنها تعلق گرفته است. اینطور است که شهرهای اطراف تهران در سایه تهران فراموش شده اند.
من فکر میکنم که استان تهران با این شیوه سنتی قابل اداره نیست و باید ارتقا ساختار تهران ویژه بشود. ما پیشنهادی ارائه کردیم اگر دوستان پیشنهاد بهتری دارند مطرح کنند. ساختاری که ما و برخی نمایندگان پیشنهاد دادیم الان در برخی سازمان ها مانند نیروی انتظامی انجام شد، فرماندهی ویژه غرب و شرق و تهران بزرگ وضعیت تهران را دگرگون کرد و رضایتمندی ایجاد شد. اگر در سایر دستگاه ها هم به این شیوه عمل شود مناسب است.
نکته قابل توجه این است که در حوزه انتخابیه من شهرستان های قدس، شهریار و ملارد با بیشترین جمعیت یعنی ۱.۵ میلیون نفر، یک نماینده دارد و کمترین جمعیت را تفرش و آشتیان با ۴۵هزار نفر و یک نماینده داراست.
شهرک های صنعتی می توانند ۸۰ هزار فرصت شغلی ایجاد کنند. برخلاف اینکه شهرک های صنعتی در استان های دیگر با ۴۰ درصد ظرفیت کار می کنند و بقیه تعطیل هستند، در استان تهران به لحاظ قرار گرفتن شهریار بین دو استان بزرگ بین تهران و البرز و فرودگاه های امام خمینی(ره) و پیام و مهرآباد موقعیت خوبی دارد.
