فقط آب پرمصرف‌ها را گران کنید

به گزارش خبرگزاری بسیج، بسیج دانشجویی دانشکده فنی دانشگاه تهران با ارسال نامه ای به وزیر نیرو تأکید کرد که با وجود اقدام صحیح وزارت نیرو در تفاوت قائل شدن میان مشترکین کم مصرف و پرمصرف آب، این امکان وجود داشت تا فشار افزایش تعرفه آب صرفا بر مشترکین پرمصرف باشد تا مصرف بی رویه، یارانه‌ای نباشد و در این صورت حتی نیازی به افزایش تعرفه برای مشترکین کم مصرف نمی بود.

متن این نامه بدین شرح است:

جناب آقای مهندس چیت چیان
وزیر محترم نیرو
با عرض سلام و احترام

همان طور که مستحضر هستید تامین آب مورد نیاز کشور در سالهای اخیر به مشکلی جدی برای دولت تبدیل شده است. بررسی ها نشان می دهد سهم بالایی از هدررفت آب به کانال‌های انتقال آب و نیز بخش کشاورزی اختصاص دارد که لازم است برای آن چاره‌ای جدی اندیشیده شود. با این وجود، بخش دیگری از آب تصفیه شده و قابل شرب که ارزشی بیش از آب پشت سد دارد، توسط مشترکین پرمصرف در بخش خانگی به هدر می‌رود.

متاسفانه تاکنون برای رفع این مشکل، بیشتر رویکرد فرهنگ‌سازی دنبال شده است؛ به طوری که همه ساله می توان شاهد فعالیت رسانه‌ها و همچنین درخواست مکرر مسئولین از مردم برای کاهش مصرف آب بود. اما علی رغم این تلاش‌های صورت گرفته برای اقناع مردم در زمینه صرفه جویی و کاهش مصرف، نتیجه‌ی مطلوب حاصل نشده است.

بررسی تجربیات جهانی در این زمینه نشان می دهد که تنها با درخواست نمی‌توان الگوی مصرف مردم را تغییر داد و باید با استفاده از ابزارهای قانونی موجود، مردم را به این سمت سوق داد. یکی از این ابزارهای قانونی، اجرای مدل تعرفه گذاری پلکانی افزایشی(IBT) است که در آن، میزان مشخصی از آب مصرفی به عنوان "الگوی مصرف مجاز" تعریف می‌شود و مصارف بالاتر از این الگو با افزایش ناگهانی تعرفه رو برو می‌شود. در نتیجه مشترکین پرمصرف با پرداخت هزینه بیشتر برای مصرف بیشتر، در صدد اصلاح رفتار خود بر می‌آیند. اگرچه مدل پلکانی در کشور از سال ها پیش در حال اجرا است، به علت تفاوت ناچیز پلکان‌های مختلف تعرفه، این ابزار موثر از کارایی افتاده است و تاکنون پرمصرف‌ها رفتار مصرفی خود را اصلاح نکرده‌اند. در این شرایط مشترکین پرمصرف که از اقشار پردرآمد جامعه هستند، همچنان با پرداخت آب بهایی اندک، از آب شرب برای مصرف در استخرها و آبیاری محیط خانه‌های وسیع خود استفاده می کنند. این در حالی است که طبق گفته مسئولین دولتی و نمایندگان مجلس، قیمت تمام شده آب سه تا چهار برابر قیمت متوسط فروش آن است.

در اصلاح تعرفه آب بر اساس مصوبه جدید شورای اقتصاد و به پیشنهاد وزارت نیرو، به درستی افزایش قیمت برای مشترکین کم مصرف و پرمصرف متفاوت در نظر گرفته شد و پلکان‌های بالای مصرف، 30% و پلکان‌های پایین مصرف، 10% افزایش پیدا کرد که اقدامی شایسته تلقی می شود. این افزایش بیشتر تعرفه آب برای پلکان‌های بالای مصرف را می‌توان اقدام موثری در زمینه اصلاح الگوی مصرف دانست؛ زیرا با افزایش اختلاف تعرفه برای مشترکین پرمصرف، انگیزه مصرف‌کنندگان برای رعایت الگوی مصرف بیشتر می‌شود. با این وجود، بر اساس اعلام مسوولین وزارت نیرو، 82 درصد از مشترکین کمتر از 20 مترمکعب در ماه آب مصرف می کنند و تعرفه برای مصرف بین 20 تا 35 متر مکعب همچنان کمتر از قیمت تمام شده است. در نتیجه هنوز پرمصرف‌ها از آب یارانه‌ای بهره‌مند می‌شوند و درواقع یارانه آب، صرف اسراف و مصرف بی رویه در بین این بخش از مشترکین می‌شود. لذا لازم است تعرفه بالای 20 متر مکعب برای اقلیت 18 درصدی مشترکین پرمصرف افزایش جدی پیدا کند و به بالای قیمت تمام شده برسد تا مصرف بی رویه، یارانه ای نباشد. 

بسیج دانشجویی دانشکده فنی دانشگاه تهران ضمن تشکر از این سیاست صحیح وزارت نیرو در بخش تعرفه های آب، امیدوار است که دولت محترم نیز با الگوبرداری از این مدل و رفع نواقص مورد اشاره، در اصلاح تعرفه گاز و برق نیز فشار افزایش قیمت را تنها بر مشترکین پرمصرف قرار دهد تا این مشترکین، رفتار مصرفی خود را اصلاح نمایند و عموم مردم متضرر نشوند.

ومن الله توفیق
سعید فضل زرندی
مسئول بسیج دانشجویی دانشکده فنی دانشگاه تهران

رونوشت: جناب آقای مهندس زنگنه، وزیر محترم نفت