حجت الاسلام والمسلمین پناهیان:
نیت جز قوای انسان به حساب میآید و اگر کسی بتواند این قوهی خودش را تقویت کند میتواند در امور بیرونی تأثیر بگذارد. یک واقعیت است او با نگاه خودش میتواند یک لیوان را بکشند و با انرژی خودش میتواند به دیگران صدمه بزند و یا محبت کند. یکی از موارد آن که صریحاً در روایات هم ذکر شده است حسادت است که انسان میتواند آنچه در دیگران میگذرد را در مورد خودش تغییر دهد. ممکن است برخی از آنها سوءاستفاده کنند ولی اینها وجود دارد و استفادهی درست هم میتوان کرد.
انسان باید بیدار باشد. گاهی در برخی از جلسات از ویژگیهای جذاب استفاده میکنند. همیشه در آن جلسات شرکت نکنید؛ گاهی خوب است و مفید باشد که چه بهتر. اگر همیشه با جذبه توجه شما جلب شود مانند بچههایی میشوید که با جغجغه ساکت میشوند. واقعاً انسان چنان قدرتی دارد که علامه طباطبایی بدون بیهوشی چشمش را عمل کردند.
هر چیزی جلب توجه زیاد بکند گویا کمک میکند به ضعیف شدن اراده و قوای روح. مانند موسیقی که جلب توجه میکند.
باید قدرت تمرکز را زیاد کنید و بتواند خیلی ژرفنگر باشید که هیچچیزی نتواند حواس شما را پرت کند. روزی مردم از این قوا بیشتر استفاده میکردند. کسی که نابینا است گویا حس ششم دارد و میتواند بفهمد که کسی ناراحت است یعنی میتواند روحیات را تشخیص دهد.
اگر انسان مدتی بنشیند و در آن به یک چیزی که علاقهمند است فکر کند فقط فکر این طرف آن طرف نرود ؛ بدون عامل خارجی که جلب توجه کند؛ ارادهی او تقویت میشود و میتواند با قوای روحانی خودش برخی از کارها را بدون وسیله انجام دهد.
نیت آغاز همهی ماجراهاست. دین یکی از کارهایی که میکند قوای روحی انسان را تقویت میکند. حضرت علی باقدرت روحیشان درب خیبر را از جا کندند.
به خاطر خدا زندگی کردن و باخدا زندگی کردن و در مرحلهی نیت باخدا را در نظر داشتن، واقعاً او را به اقیانوس متصل کند.
موسیقی آدم را ضعیف میکند. برخی فکر میکنند که موسیقی به آنها خدمتی میکند! قوای مربوط به لذت بردن مادی انسان را هم ضعیف میکند. عمر انسان کوتاهتر میشود. جوانی انسان را زودتر پایان میدهد. اسلام که یک چیز بیخود را که منع نمیکند. یک کمی از آن را بفهمیم باورمان میشود. نکند شما دین را مجموعهای از خیالات میدانید؟!
نیت ارادهی قلبی است. حتی اگر ارادهی عملی هم نشود، خوب است. یک تمایلی را در قلب ایجاد میکنیم به همین سادگی. پیوند بین ذهن و گرایش انسان را متصل میکند به قدرت لایتناهی.
اگر از این قوای روحانی به یک روانشناس گزارش دهید چنان متعجب میشود. چون آنها شناخت ابتدایی از ضمیر و روح انسان دارند وقتی به کارکردهای آن آشنا میشوند انگشت تحیر به دهان میگیرند.
نیت چنان قدرتی دارد که اگر سه مرتبه با حضور قلب بگوید «صلی الله علیک یا اباعبد الله» مانند این است که قبر مطهر آقا امام حسین را زیارت کردهاید.
انسان نباید اجازه بدهد که هر کسی دلش خواست او را ناراحت کند. انسان اگر بر خود واقف باشد خیلی از امور ارزش ناراحت کردن او را ندارد. واکنشی که در مقابل کنش دیگران از خود نشان میدهد را کاملاً تحت کنترل خود میگیرد و هر کسی نمیتواند او را عصبانی کند یا مضطرب کند.
ذهن یک مرور کوتاهی دارد به هدف که قبل از آن انتخاب کرده است. هدفی که با تفکر به دست میآید، بعد باارادهٔ قلبی خود آن عملی که قرار است از او سر بزند را برای خدا نیت میکند. به همین راحتی.گر چه او با خودش بگوید، خدایا من عاشق تو نیستم ولی این کار را برای تو انجام میدهم، یک بار که اجازه بدهید اعضای روحت حرکت کند، تفاوت را احساس میکنید.
مؤمنین بعد از ظهور قدرت ۴۰ مرد را پیدا میکنند. مکانیزم این قدرت چیست؟ یک پدیدهی غیرانسانی است، معجزه است؟
همین لباسی که شما پوشیدهاید به خاطر امام حسین پوشیدهاید این نیت در روح شما چه تأثیری دارد؟ نیت لباس پوشیدن به قدری تأثیر دارد، حتی اگر به قصد خودنمایی باشد خدا دیگر به او نگاه نمیکند. نیت خراب، انسان را داغون میکند. کسانی که چشم برزخی دارند نیات انسانها را میبینند.
هنگامی که به سیاهی نگاه میکنید میدانید چه حالاتی به شما میدهد. این ناشی از تبادر ذهنی که انسان به امام حسین و عزا و مصیبت ایشان پیدا میکند است.
سجده میخواهید بکنید بر روی خاک بهتر از سنگ است. تازه اگر از جنس خاک کربلا باشد، میدانید چه تأثیری دارد؟
حضور در صف نماز جماعت در بین مؤمنین میدانید چه تأثیری دارد؟
صحبت کردن در جلسهای که همه به خاطر امام حسین جمع شدهاند، متفاوت است از جایی که به دلایلی مانند حضور و غیاب حاضرشدهاند.
روضه تأثیرش را روی سنگ میگذارد حال فکر میکنید که تأثیرش روی شما چیست؟
این مصادیقی است که تماماً خبر از غیب میدهد. مطلع میکند که غیر از این ظاهر ماورائی هم هست که انسان با قوای روحانی خودش میتواند به آنها دست یابد. اولین قدیم که انسان میتواند در این وادی بردارد نیت است.
ریشهی سکولاریسم را باید از نیت زد. امامی که میفرمود جدا کردن اسلام از سیاست ممنوع. سیاست بدون اسلام همان سکولاریسم است، حال شما با سکولاریسم ضدیت دارید؟ خوب اگر به سکولاریسم در درون خودت اعتقاد داشته باشید، نمیتوانید برای خدا زندگی کنید.
آغاز غفلت بی نیتی است.
از آیهی قرآن برای شما مثال میزنم: إِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ ۖ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى (طه، ۱۲)
در مکان مقدسی که حضرت موسی بودند، به این دلیل مقدس بوده که خداوند به حضرت موسی در آن مکان توجه نموده است.
هر کسی باید در خانهی خودش محراب داشته باشد یعنی جایی که نماز میخواند. در آنجا چون نیت قربت کرده است هنگام جان دادن او را در آن مکان قرار دهید. نیت در مکان هم تأثیر بگذارد.
صدای قرآن را در خانههایتان بلند کنید.
واقعاً من به شما گزارش میدهم میخواهید شما از کسانی که در کسانی که در هشت سال دفاع مقدس بودهاند، شهدا معمولاً قبل از شهادت روی نیتهایشان کار میکردند مانند شهید ابراهیم هادی که در نیت فوقالعاده بود. خیلی کارهای بزرگی میکرد ولی آنها را پنهان میکرد. یک مرتبه در خط مقدم اذان گفت درحالیکه محاصره بودند و در حین اذان گفتن مجروح هم شد. کسی که به او شلیک کرده بود عذاب وجدان گرفت و کل لشکر اطرافشان را به هم ریخت. چنین اذانی که گفته شود چنان تأثیراتی خواهد داشت.
هر کدام از شهدا که به جایی رسیده است نیتشان را درست کرده بودند.
شما که کار را انجام میدهید خوب آن را برای خدا انجام دهید. ظهور که اتفاق بیفتد و آقا تشریف بیاورند متوجه میشوید که چه قدر آسان بوده است که نیت را درست کرد و فقط برای خدا باشد.
جایگاه نیت در قیامت
سخن گفتن از نیت صحبت از جهان دیگری است.
عن ابیهاشم قال سالت اباعبدالله علیهالسلام عن الخلود فی الجنة و النار قال:
إِنَّما خُلِّدَ أَهلُ النّارِ فِى النّارِ لأَِنَّ نیّاتَهُم کانَت فِى الدُّنیا أَن لَو خُلِّدُوا فیها أَن یَعصُوا اللّهَ أَبَدا وَ إِنَّما خُلِّدَ أَهلُ الجَنَّةِ فِى الجَنَّةِ لأَِنَّ نیّاتَهُم کانَت فِى الدُّنیا أَن لَو به قوا فیها أَن یُطیعُوا اللّهَ أَبَدا فَبِا النِّیّاتِ خُلِّدَ هؤُلاءِ وَهؤُلاءِ ثُمَّ تَلا قَولَهُ تَعالى: «قُل کُلٌّ یَعمَلُ عَلى شاکِلَتِهِ» (علل الشرایع، جلد۲، صفحه ۲۱۰)
از امام جعفر صادق علیهالسلام درباره جاودانگی در بهشت و دوزخ سؤال شد، ایشان فرمودند: اهل دوزخ بدان جهت در دوزخ جاوداناند که در دنیا نیّت آنها این بوده چنانچه همیشه در دنیا بمانند، خداوند را نافرمانى کنند. و اهل بهشت بدان جهت در بهشت جاوداناند که قصد آنها این بوده اگر همیشه در دنیا باقی باشند، براى همیشه خدا را اطاعت نمایند.
بنابراین، به خاطر نیتها است که این دو گروه جاودانگى یافتهاند. آنگاه حضرت گفتار خداوند را تلاوت کردند: «بگو هر کسی طبق نیت خود عمل مىکند»
یک عدهای هستند که مقداری در جهنم میمانند و پاک میشوند و برمیگردند. ولی عدهای هم هستند که در آن مخلد میشوند. باور آن خیلی سخت است یعنی الی الابد عذاب میشوند.
رابطه نیت و دین
كَما لا يَقومُ الْجَسَدُ اِلاّ بِالنَّفْسِ الحَيَّةِ فَكَذلِكَ لا يَقومُ الدّينُ اِلاّ بِالنِّيَّةِ الصّادِقَةِ وَ لا تَثْبُتُ النِّيَّةُ الصّادِقَهُ اِلاّ بِالْعَقْلِ؛ (تحف العقول، ص ۳۹۶)
همانگونه كه قوام جسم، تنها به جانِ زنده است، قوام دینداری هم تنها به نيّت پاك است و نيّت پاك، جز با عقل حاصل نمىشود.
روح که از جسد میرود، بدن کرم میگذارد و محیط را متعفن میکند و از هم میپاشد. دین بدون نیت حال همه را به هم میزند و همه جا را متعفن میکند. کاش او دین نداشته باشد. بعضی مواقع آدمی که نیت صادق ندارد به یک بیدین ترجیح میدهیم.
نیست بر لوح دلم جز الف قامت یار * چه کنم حرف دگر یاد نداد استادم
نیت در دل غوغا میکند. آدم مؤمن چه برخوردی با دشمنان میکند.
آدم اکثر ابعاد وجودش پیدا نیست. لذاست که به خاطر چند عمل ساده که نیست که به علیاکبر میفرمایند که خَلقاً و خُلقاً به رسولالله شبیه هستند.