انفجار تروریستی یا نقص فنی؟ +تصاویر

به گزارش خبرگزاری بسیج، خبر سقوط یک هواپیمای روسی در صحرای سینا مصر با گذشت چند روز همچنان خبر اول رسانه‌های دنیاست و هر بار جزئیات و گمانه‌های بیشتری از آن منتشر می‌شود. همه 224 سرنشین این هواپیما که گردشگران روسی بودند، کشته شدند. شاید سقوط یک هواپیما بدلیل کشته‌شدن یکباره دست‌کم 200 نفر، حادثه‌ای دلخراش باشد، اما پرداخت مستمر به آن در چهار روز گذشته، حکایت از اهمیت ویژه این حادثه دارد؛ مانند آنچه در دو پرواز هواپیمایی مالزی که یکی بر فراز اوکراین ساقط شد و دیگری هم ناپدید شد و همچنان اثری از آن نیست. شاید بتوان حادثه اخیر را با حادثه سقوط هواپیمای مالزی در شرق اوکراین مقایسه کرد؛ ایرباس 321 روسی در مسیر بازگشت از شرم الشیخ مصر، بر روی صحرای سینا که اتفاقا نیروهای داعش در بخش‌هایی از آن مستقر هستند، ناگهان در هوا منفجر می‌شود. آن‌هم در شرایطی که چند هفته از آغاز عملیات روسیه در سوریه گذشته و ضربات سنگینی به زیرساخت‌ها و توان نظامی این گروه تروریستی وارد شده است.

در ادامه مجموعه‌ای از آخرین اخبار و گمانه‌زنی‌ها درباره این حادثه به همراه جزئیات آن آمده است؛


جزئیات پرواز و محل سقوط هواپیما

تصویر زیر محل برخاستن، مسیر طی شده و توقف، ادامه مسیر و در نهایت نقطه قرمز پایانی، محل سقوط هواپیما را نشان می‌دهد. نقطه شروع پرواز شهر توریستی شرم‌الشیخ مصر است. هواپیما مسیر خود را به سمت "واسط" دیگر شهر ساحلی در سینا ادامه داد و در آن‌جا هم توقف کرد. پس از تکمیل مسافران، هواپیما از میانه صحرای سینا به سمت سن‌پترزبوگ مسیر خود را ادامه داد و در نقطه مشخص شده از صفحه رادارها محو شد.


مسیر حرکت هواپیمای روسی از هنگام برخاستن تا لحظه سقوط

نمودار حرکت هواپیمای ایرباس روسیه - نمودار اول ارتفاع و نمودار دوم سرعت هواپیما تا لحظه سقوط را نشان می‌دهد

نهایتا ایرباس روسی در نزدیکی روستای الحسنه سقوط می‌کند و نیروهای امنیتی مصری و همچنین [با فاصله‌ای چند ساعته] تیم کارشناسی و تحقیق روسیه در محل حادثه حاضر می‌شوند. بررسی‌های اولیه نشان می‌داد این سقوط با یک سقوط عادی ناشی از نقص فنی تفاوت‌هایی دارد. اولین نکته‌ این بود که قطعات هواپیما و اجزای آن در محدوده‌ای به مساحت 8 مایل مربع پخش شده بود. به گفته آقای سوروشنکو مدیر کمیسیون هوانوردی داخلی روسیه، این توزیع قطعات در مساحتی گسترده حکایت از این دارد که هواپیما پیش از اصابت با زمین، تکه تکه شده است.


پس از این، صفحات اعضای داعش در شبکه‌های اجتماعی، بطور گسترده عملیات روانی را آغاز کردند و آن را انتقام از روسیه خواندند. همچنین چند روز بعد هم گروهی موسوم به «ولایت سیناء»، شاخه داعش در صحرای سیناء با انتشار فایلی صوتی تأکید کرد که این گروه مسؤول سرنگونی هواپیماست.


گزارش‌های اولیه منابع غیرمصری از این حادثه حاکی از این بود که خلبان هواپیما اعلام کرده‌ بود که با مشکلات فنی روبرو هستند و قصد فرود اضطراری دارد. اما «حسام کمال» وزیر حمل و نقل و هوانوردی مصر در کنفرانس خبری هرگونه وضعیت غیرعادی این پرواز را رد کرد و اظهار داشت: «همه چیز طبیعی بود. هواپیما بطور ناگهانی و بدون هیچگونه هشدار قبلی از صفحه رادار محو شد.»


حسام کمال، وزیر حمل و نقل و هوانوردی مصر

شرکت روسی صاحب هواپیمای سقوط کرده هم اعلام کرد: «این هواپیما هیچ نقص فنی نداشته و احتمالا بر اثر عامل خارجی سقوط کرده است.»

الکساندر نرادکو، رئیس سازمان هوایی فدرال روسیه تایید کرد که هواپیمای روسی در ارتفاع بالا و در منطقه‌ای که در اختیار تروریست‌های داعش و القاعده قرار دارد متلاشی شده است.

همسر کمک‌خلبان این پرواز به یک شبکه روسی گفته است که همسرش پیش از این پرواز، نسبت به شرایط فنی (مکانیکی) این هواپیما ابراز گلایه کرده است و در تماسی قبل از پرواز گفته است که شرایط فنی این هواپیما با آنچه مطلوب پرواز است، بسیار فاصله دارد. اما شرکت هواپیمایی این مسأله را رد کرده است و یک عامل خارجی را علت سقوط هواپیما می‌داند.

دولت انگلیس هم اعلام کرد با اطلاعات بدست آمده، وجود یک شیء خارجی عامل انفجار و سقوط هواپیما بوده است.

دیوید کامرون در کنفرانسی مشترک با السیسی رئیس جمهور مصر، احمتال انفجار بمب در هواپیمای روسی را مطرح کرد.

فیلیپ هموند وزیر خارجه انگلیس هم احتمال انفجار و تروریستی بودن این حادثه را مطرح کرده است.

نخست‌وزیر مصر گفته است که متحمل‌ترین عامل این سانحه مرگبار نقص فنی است. اما ثابت و یا رد شدن این فرضیه بستگی به تحقیقات کارشناسانی دارد که در حال بررسی هستند.

وزیر هوانوردی مصر گفته است که هیچ نشانه‌ای حاکی از وجود هرگونه مشکلی در زمان پرواز این هواپیما وجود نداشته است که این اظهارنظر با برخی از گزارشات اولیه در اینباره که خلبان پس از مشاهده نقص فنی درخواست فرود اضطراری کرده بود، در تناقض است.

باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا هم از جمله مقاماتی است که فرضیه انفجار داخل هواپیما را بسیار قوی می‌داند.


کارشناسان درباره سقوط هواپیما چه نظری دارند؟

شبکه ان‌بی‌سی به نقل کارشناسان هوانوردی و اطلاعاتی مدعی شده است که ماهواره‌های آمریکایی لحظه انفجار هواپیمای روسیه را ثبت کرده‌اند. به گفته این کارشناسان، در تصاویر ماهواره‌ای لحظه سقوط هواپیمای روسی در سیناء مصر، یک «موج ناشی از گرما» بر اثر انفجار ثبت شده است.

تایمز لندن نوشته است تحلیلگران اطلاعاتی با شنود ارتباطات الکترونیکی متقاعد شده‌اند که انفجار بمب باعث سقوط هواپیمای روسی بوده است.

روزنامه دیلی‌میل هم از انفجار این هواپیما بر فراز آسمان سیناء و تکه تکه شدن آن خبر داد و احتمال بمب‌گذاری در قسمت بار هواپیما را بسیار محتمل شمرد.

خبرگزاری ایتارتاس روسیه هم گزارش داد که در مکانی که لاشه هواپیما پیدا شده است، «برخی قطعات» پیدا شده که از اجزای هواپیما نیستند.

کارشناسان مصری و روسی تحقیقات خود را در چهار محور انجام می‌دهند: نقص فنی، خطای انسانی، سقوط بوسیله اصابت موشک، انفجار بمب در هواپیما.

نقص فنی: طبق گفته مقامات مصری و همچنین شرکت روسی، این هواپیما استانداردهای لازم برای پرواز را داشته و خلبان نیز تا آخرین لحظات ارتباط با برج مراقبت، نقص فنی یا درخواست فرود اضطراری را اعلام نکرده است. این در حالی است که همسر کمک خلبان از قول شوهرش مدعیست هواپیما در شرایط فنی مناسب برای انجام این پرواز، نبوده است. شرکت هواپیمایی کاگالیماویا که این هواپیما متعلق به آن بوده نیز تاکید کرده که این هواپیما مسافربری که 18 سال ازعمرش می‌گذشته، کاملا برای پرواز آماده بوده است.

خطای خلبان: خلبان این پرواز طبق گفته شرکت روسی سابقه بیش از 12هزار ساعت پرواز داشته که 3860 ساعت آن با هواپیمای ایرباس 321 بوده است. بنابراین تا زمان بررسی دو جعبه سیاه این پرواز که شامل مکالمات ضبط شده کابین خلبان و مشخصات فنی پرواز است، نمی‌توان تصمیم اشتباه کادر پروازی را عامل سقوط دانست.

اصابت موشک: مقامات امنیتی مصری و روسی چنین احتمالی را بطور کلی رد کرده‌اند و معتقدند اساسا گروهک تروریستی داعش توان نظامی برای هدف قرار دادن هواپیما در ارتفاع 30هزار پایی را ندارد. در عین حال، این فرضیه نیز تقریبا اثبات شده است که هواپیما پیش از برخورد با زمین تکه تکه شده است اما بوسیله عاملی غیر از اصابت موشک. هم روسیه امیدوار است این حادثه اقدامی از سوی داعش نباشد چرا که می‌تواند در داخل این کشور تبعاتی نسبت به عملیات روسیه بر ضد داعش داشته باشد و هم مصری‌ها از رد فرضیه تروریستی بودن این حادثه بدلیل تبعات منفی آن بر گردشگری و اقتصاد این کشور، خرسند خواهند بود.

انفجار داخل هواپیما: این یکی از محتمل‌ترین فرضیه‌هاست. اما عامل انفجار هنوز محل اختلاف جدی است. اینکه آیا این انفجار بدلایلی که می‌تواند فنی باشد، در اجزای هواپیما رخ داده است یا بسته‌ای خارجی در قسمت بار آن منفجر شده است. در صورت صحت فرضیه دوم، متهم اول مقامات مصری و مسؤولین فرودگاه شرم الشیخ خواهند بود. در صورت اثبات این فرضیه، مصر با چالشی جدی برای یافتن عوامل آن روبرو خواهد بود و احتمالا با لغو گسترده‌تر پروازها به فرودگاه‌های این کشور روبرو خواهد شد. فراموش نکنیم که گروهک داعش، سیناء را به عنوان یکی از ولایات خود در قلمرو خودخوانده دولت اسلامی اعلام کرده است و در بخش‌هایی از آن حضور دارند.

پروفسور مایلک کلارک، مدیر یکی از موسسات تحقیقاتی انگلیس گفته است: «براساس گزارشات اولیه، هواپیما دو تکه شده که این به معنای نقصی فاجعه‌آمیز است، نه نقصی فنی؛ و شاید چنین چیزی به معنای وقوع انفجاری در هواپیما باشد.»

یک اتفاق مشکوک در فرودگاه شرم الشیخ - که شاید هم در فرودگاه‌های مصر امری عادی باشد - این بود که مقامات فرودگاه، صف طولانی مسافران این پرواز را که برای تحویل بار و انجام تشریفات پیش از پرواز تشکیل شده بود، با دریافت 20 پوند وجه نقد از مسافران آن‌ها را بدون انجام این مقدمات برای سوار شدن هرچه سریع‌‌تر به هواپیما کمک و همراهی کردند.

باید منتظر تکمیل تحقیقات و رمزگشایی از جعبه‌های سیاه هواپیما ماند و دید در صورت اثبات فرضیه تروریستی بودن انفجار، واکنش روسیه در حملات علیه داعش در سوریه و نسبت به مقامات مصری چه خواهد بود. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور این کشور فعلا تمام پروازها از روسیه به مصر را لغو کرده است.