توزیع ترجمه پر از اشکال «دا»در پاکستان

به گزارش خبرگزاری بسیج، در سال‌های اخیر روند ترجمه از زبان فارسی به دیگر زبان‌ها، سیر سریع‌تری نسبت به سال‌های گذشته داشته است که سهم قابل توجهی از این میزان، به کتاب‌های حوزه دفاع مقدس اختصاص دارد. اتفاقی که در وهله نخست، مبارک به نظر می‌رسد، اما واقع امر این است که وقتی بر کیفیت آثار منتشر شده تأمل می‌شود، به نظر می‌رسد که از استانداردهای لازم عدول کرده و گاه با بی‌تجربگی سازمان‌ها و یا هر دلیل دیگری، برگردان‌ها با مشکلات جدی زبانی منتشر و متأسفانه در کشورهای مقصد نیز توزیع شده‌اند.

داستان «دا» نیز از جنس همین ترجمه‌هاست. بار نخست خبر اتمام ترجمه این کتاب که اتفاقاً پرفروش‌ترین کتاب دفاع مقدس بوده و در نوع خود خط‌شکن در حوزه خاطره‌نویسی، همه اهالی فرهنگ و مشتاقان به ادبیات دفاع مقدس را خوشحال کرد، اما دیری نگذشت که چاپ این ترجمه با درج نام مترجم به عنوان نویسنده، انتقادهایی از سوی کارشناسان و حتی نویسنده کتاب داشت. در نهایت اعلام شد که در چاپ دوم این اشکالات رفع خواهد شد.

ترجمه «دا» به زبان اردو نیز مشکلی دیگر با خود داشت؛ این‌بار کتاب به نام نویسنده منتشر شده بود، اما در ترجمه مشکلات اساسی دیده می‌شد. از جمله اشکالاتی که در جلسه‌ای با حضور مترجمان و اساتید دانشگاهی به آن اشاره شده بود، از آشنا نبودن مترجم با فرهنگ دفاع مقدس و اشکالات زبانی و اصطلاحی به عنوان آسیب‌های موجود در این ترجمه یاد شده است.

چاپ نخست این ترجمه که به کوشش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگردانده و منتشر شده بود، در پاکستان توزیع شد، بدون اینکه اشکالات آن رفع و تلاشی برای ارائه نسخه‌ای منقح به مخاطب شود. این امر نه تنها نشان‌دهنده دست کم گرفتن مخاطب، که نشان‌دهنده عدم شناخت ارزش کتاب‌های این‌چنینی و مرارت‌های نویسندگان آنان است. سعیده حسینجانی، مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری، پس از چندماه از این ماجرا، در گفت‌وگو با تسنیم، از اصلاح چاپ دوم ترجمه خبر داد و گفت: قرار است با بخش ترجمه سازمان فرهنگ و ارتباطات نشستی به این منطور داشته باشیم که در نهایت گمان می‌کنم که بتوانیم در چاپ دوم اصلاحاتی اعمال کنیم و کتاب را با یک اصلاح‌نامه در انتهای اثر منتشر کنیم. من از تعداد نسخه‌های چاپ نخست این ترجمه اطلاعی ندارم، اما تعدادی از این ترجمه در زبان مقصد توزیع شده است.

وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا قرار نیست چاپ نخست، با توجه به ایرادات جدی موجود، جمع‌آوری شود تا برگردان بهتری در اختیار مخاطب قرار گیرد، افزود: رایزنی فرهنگی ایران در پاکستان معتقد است که دو مترجمی که این اثر را برگردانده‌اند، زحمت کشیده‌اند. بهتر است که با همکاری دو مرکز، این اشکالات رفع و در چاپ دوم لحاظ شود.

حسینجانی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا در نظر ندارید که در اصلاح و یا دیگر ترجمه‌های در دست انجام از این کتاب، ارتباط نویسنده و مترجم برقرار باشد تا دیگر کمتر شاهد بروز چنین مشکلاتی باشیم، گفت: این ارتباط با نویسنده و مترجم وجود دارد. درست هم این است که مترجم و نویسنده این ارتباط را داشته باشند تا محتوا صحیح‌تر برگردانده شود؛ البته اگر مترجم از جنس فرهنگ ما باشد و با آن آشنایی داشته باشد، می‌تواند این مفاهیم را دریافت کند.

حال باید دید که تا چه زمانی هزینه دادن‌های فرهنگ انقلاب اسلامی برای کارهای این‌چنینی ادامه‌دار خواهد بود.