معرفي بانوي هنرمند بلوچ كه دارنده مهر اصالت يونسكو است

بلوچ دوزي يا سوزن دوزي اصيل بلوچ كه روزگاري تنها نوع سوزن دوزي در كشور بوده است، از جمله هنرهاي از ياد رفته ايران است كه منبع درآمد خوبي براي بسياري از خانواده هاي بلوچ به حساب مي آمده است.

به همين منظور سري زديم به يكي از بانوان هنرمند ايرندگان در زمينه ي سوزن دوزي كه دارنده مهر اصالت يونسكو است.

زرخاتون عظيمي هنرمند ۶۰ساله اهل روستاي گنز بخش ايرندگان از توابع شهرستان خاش و داراي دو فرزند دختر است.

IMG-20151116-WA0001

او با توجه به موقعيت خاص منطقه از اوان كودكي شروع به سوزن دوزي كرده است، زرخاتون كار خود را از سالهاي قبل انقلاب با تهيه پارچه و نخ و عرضه اين لوازم به دختران و زنان روستا آغاز كرده است.

زرخاتون عظيمي از ملي شدن نمونه هنرش و شركت در نمايشگاه ها اينگونه ميگويد: با شركت در نمايشگاه هاي داخلي و حضور در نمايشگاهي كه در كشور پاكستان برگزار شد لوح هاي تقدير متعددي دريافت كردم . به عنوان هنرمند درجه يك نمونه آثارم ثبت ملي شد و مهر اصالت از سازمان يونسكو دريافت كردم.

پس از انقلاب صنايع دستي با توجه بيشتري به هنرهاي دستي داشت و تا چند سال پيش چند كاميون پارچه براي دوخت مي آوردند و هر دو سه ماه پارچه ي دوخته شده تحويل ميگرفتند.

اما آن زمان گذشت و با واردات صنايع پاكستاني ديگر سفارشي به زنان روستاي ما داده نشد. اكنون بصورت شخصي و در حجم كمتر به كارم ادامه ميدهم.

IMG-20151116-WA0002

وقتي از او درباره مشكلاتش پرسيدم پاسخ داد: در حال حاضر حقوق آنچناني نداريم. در آغاز كار بيمه بوديم اما اين بعد از اينكه كار خود را تعطيل كردند و به ما گفتند آيا ادامه (به كار) ميدهيد؟

و بعدا متوجه شديم كه ۶سال و ۶ماه ديگر بازنشسته مي شوم

براي ۱۰ روز بيمه مبلغ ۵۳۰۰۰تومان (؟) به (بيمه تامين اجتماعي ) واريز ميكردم. (اما بيمه ما از سازمان زاهدان قطع شد و اكنون متحمل جريمه از تامين اجتماعي هستيم)

زرخاتون در پاسخ به اين سوال كه بازار كار سوزن دوزي چگونه است گفت: شكر خدا بد نيست اما دستمزد پايين افغان هاي مقيم ايران در سوزن دوزي بلوچي باعث شده كساد شدن بازار زنان بلوچ شده است.

وقتي از اين زن هنرمند درباره ي اينكه اين حرفه را از كجا يادگرفته ميپرسم، مي گويد: كوچك بودم، مادر بزرگم سوزن دوزي مي كرد و خانواده ام مرا براي اين كار تشويق مي كردند. سوزن دوزي، حرفه و كار رايج روستاي ما بود، و مي شود گفت آن زمان همه زنان و دختران روستا سوزن دوزي مي كردند. اين حرفه نسل به نسل گشته است.

وقتي از او ميپرسم آيا اين حرفه را آموزش ميدهد اينگونه مي گويد:

بله به ۴۰ روستاي ايرندگان رفته ام و به دختران اين روستا آموزش داده ام و از رضايت آنها احساس خرسندي ميكنم.

درپايان صحبتي داريد بيان كنيد؟

حرف آخرم به مسولين است از آنها تقاضا دارم كه به اين هنربيشتر بها بدهند زيرا كه اين هنر معرف قدمت و هويت سيستان و بلوچستان و بخصوص ايرندگان ميباشد