این شهر قبل از شروع بحران سوریه، بر اساس اخرین سرشماری در سال 2004 در حدود 9 هزار جمعیت جمعیت در خود جای داده بود و هم اکنون نیز آمارهای مختلفی از ساکنین این شهر و کسانی که به آن پناهنده شده اند وجود دارد.
مضایا برای اولین بار زمانی به سر زبان‌ها افتاد که عملیات بازپس گیری شهر استراتژیک زبدانی در مراحل آخر خود بود. مضایا در جنوب زبدانی قرار دارد که فاصله زیادی با یکدیگر ندارند.عملیات زبدانی به نوبه خود بخشی از از عملیات بزرگ قلمون محسوب می‌شود که مرحله دوم آن همزمان با آب شدن برف‌ها در بهار سال جاری در مناطق کوهستانی و مرزی لبنان و سوریه شروع شده است.
رزمندگان حزب‌الله به همراه واحدهای ارتش سوریه توانسته‌اند گام به گام گروه های مسلح را از این مناطق که عمدتا شامل جبهه النصره شاخه سوری القاعده و «ارتش آزاد سوریه» می‌شوند به عقب برانند و در اوایل تیر ماه نیروهای مقاومت به شهر استراتژیک زبدانی رسیدند. این شهر در ٥٠ کیلومتری شمال غربی دمشق و هشت کیلومتری مرز لبنان قرار دارد و به دلیل اینکه گذرگاهی را برای ورود به شهر ناحله لبنان فراهم می‌آورد از اهمیت زیادی برای حزب‌الله و ارتش سوریه برخوردار است. همچنین مضایا در جنوب زبدانی قرار دارد که فاصله با یکدیگر ندارند.
پیوند سرنوشت مضایا با فوعه و کفریا
در پی پیشروی نیروهای مقاومت در زبدانی، شبه‌نظامیان گروه‌های تروریستی سلفی از «حرکت احرار الشام» و «جبهه النصره» شاخه سوری القاعده در شرایطی قرار گرفته‌اند که تمامی راه‌های فرار به روی آنها بسته شد. این گروه ها برای نجات افراد خود دو شهرک شیعه‌نشین در استان ادلب را وارد معادله زبدانی کردند و ساکنین این شهرک‌ها را هدف حملات خمپاره‌ای سنگین قرار دادند. حزب‌الله و ارتش سوریه برای کاستن از فشار حملات تروریست‌ها علیه روستاهای شیعه نشین، با آتش بس موافقت کردند. بر اثر توافقی که در اوایل شهریور ماه با میانجیگری ایران و ترکیه به دست آمد قرار شد آتش بسی 6 ماه به منظور کمک رسانی جداگانه به مناطق تحت محاصره زبدانی، مضایا، فوعه و کفریا برقرار شود. دو شهرک فوعه و کفریا بالغ بر 40 هزار نفر جمعیت دارند که با سقوط ادلب در بهار امسال به محاصره کامل تروریست‌ها در امدند.
آتش بس تا دو هفته پیش به صورت کج دار و مریز ادامه داشت تا اینکه ناگهان مخالفان سوری با جنجال زیاد تصاویری دلخراشی از انسان‌های نحیف و در حال مردن منتشر کردند و مدعی شدند متعلق به ساکین مضایا است که به دلیل محاصره شدید حزب‌الله و ارتش سوریه به این روز افتاده‌اند. در عرض چند ساعت این تصاویر به خبر اول اکثر رسانه‌های جهان تبدیل شد و بحث‌های داغی در باره آنها در شبکه‌های اجتماعی درگرفت. این تصاویر خشم جهانی را به همراه داشت و با محکومیت چندین سازمان بین المللی فعال در امور حقوق بشر از جمله «دیده بان حقوق بشر» و «عفو بین الملل» مواجه شد.
در این میان بیش از اینکه ارتش سوریه که کنترل این مناطق را در دست دارد مقصر شناخته شود این حزب‌الله لبنان بود که مهمترین عامل این جنایت معرفی شد. خیلی زود جریانی به رهبری مخالفان سوری حزب‌الله لبنان را متهم به محاصره و تحمیل گرسنگی به مردم مضایا معرفی کردند. بنابر گفته مخالفان سوری، حزب‌الله در اطراف مضایا مین گذاری کرده و همچنین مانع از ورود کاروان های کمک رسانی به این شهر می شوند.
این در حالی بود که بنابر گفته رسانه‌های سوری اساسا رزمندگان حزب‌الله به کوه‌های قلمون و همچنین به استان شمالی حلب منتقل شده اند. الیا ج مغنایر تحلیلگر مسایل منطقه نیز در صحفه تویت خود نوشت که اساسا نیروهای حزب‌الله برای رزم آموزش دیده‌اند نه تحت محاصره قرار دادن یک شهر.
جعل انسانیت در مضایا
خیلی زود مشخص شد که این عکس جعلی است و با اهداف خاصی منتشر می‌شود. پایگاه تحلیلی آنتی‌وار طی گزارشی با نشان دادن جعلی بودن تصاویر نوشت که که «این تصاویر دروغین با تلاش برای محکوم کردن دولت «بشار اسد» دست به دست می‌شود». این سایت به اذعان به اینکه فریب خورده اند و «داستانی را از شبکه وابسته «الجزیره» منتشر کرد‌ه‌اند که در آن گزارش شواهد تصویری به چشم می‌خورد که بعدها مشخص شد این تصاویر تصاویر دست به دست شده‌ای از حوادث گذشته است.» بر اساس این گزارش «تصویر برجسته الجزیره از کودک قطحی‌زده مضایا در واقع مربوط به ویدئویی است که در منطقه‌ای دیگر در سوریه ضبط شده و در ماه مه در «یوتیوب» منتشر شد، یعنی زمانی که مضایا هنوز محاصره نشده بود. » در همین حال خبرگزاری فارس طی گزارشی اصالت تصاویر منتشر شده را به چالش کشیده است.
رسانه‌های غربی و عربی مدعی هستند این تصاویر را با انگیزه بشردوستانه و کمک به انسان‌ها تحت محاصره در منتشر می‌کنند. این ادعای رسانه‌های غربی بیش از هرچیزی ماهیت ریاکارانه آنها را نشان می‌دهد چرا که آنها درباره وضعیت اسف‌بار بیش از ۱۱۰ هزار شهروند شیعه سوریه در ۴ شهرک فوعه، کفریا و نُبُل و الزهرا در فصل سرما تاکنون سکوت می‌کنند اما محاصره هزار نفر در مضایا را با دورغ و جنجال به خبر اول خود تبدیل می کنند.
این اولین بار نیست که مخالفان سوی با جعل تصاویر و با کمک رسانه‌های عربی و غربی تلاش می کنند بحران های غیرواقعی ایجاد کنند. در تابستان 1392 رسانه‌های غربی تصاویری از کودکان کشته شده منتشر کردند که بر اساس ادعای آنها در جریان حمله شیمیایی دولت سوریه به حومه دمشق جان خود را از دست دادند اما بعدها مشخص شد که این تصاویر جعلی است و همانطور که «میشیل خوسودوفسکی» در وب سایت «تحقیقات جهانی در کانادا» می نویسد، «انتشار تصاویر کودکان کشته شده در جنگ و زلزله به عنوان کشته شده های حمله شیمیایی نیروهای بشار اسد یکی از خطرناک و وحشتناک ترین دروغ های تاریخ بشر است.»
انتشار تصاویری جعلی این بار در مضایا و در این زمان اهداف متفاوتی را دنبال می کند که در راس آنها می توان به پیشروی‌های اخیر نیروهای دولتی و متحدان آنها با پشتیبانی هوایی روسیه در مناطق مختلف سوریه اشاره کرد. به نظر می‌رسد هدف از انتشار این تصاویر تحت فشار قرار دادن و بدنام کردن سوریه، روسیه و حزب‌الله است تا هم افکار عمومی را از شکست‌های گروه‌های مسلح منحرف کنند و هم از شدت فشار حملات ارتش سوریه و متحدانش علیه این گروه‌ها بکاهند.
