اصلاح فرهنگ مانند خم کردن تنه یک درخت تنومند صد ساله است!

 به گزارش خبرنگار استان تهران خبرگزاری بسیج؛ سال 78 شهرداری در حاشیه بزرگراه شهید مدرس، مقابل پارک طالقانی تعدادی نهال سپیدار را در زمین نشاند و به صورت طراحی حصیر بافی به هم گره زد. هر سال که از عمر این نهال ها می گذشت، تنه آنها قطور تر شده و بافت قسمت هایی که به هم گره خورده بود، جوش خورده به طوری که همه 7-8 نهالی که به هم بافته شده اند، یک درخت شده است. تنه درخت ها در هم تنیده و ساقه همه نهال ها تبدیل به یک درخت شده  و جدا کردن نهال ها از هم غیرممکن شده است. فرهنگ نیز به مثابه یک نهال نیاز به توجه و رسیدگی دائم دارد.

مقام معظم رهبری: اهمیت فرهنگ حتی از اقتصاد هم بیشتر است

در اهمیت بحث فرهنگ همین بس که مقام معظم رهبری در پیام نوروزی شان، امسال را سال اقتصاد و فرهنگ نامگذاری و تاکید کردند: اهمیت فرهنگ حتی از اقتصاد هم بیشتر است که این امر، نشان از تاثیر گذاری فرهنگ بر سایر امور جامعه اعم از اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و غیره دارد.

 ایشان در ادامه فرمودند: برای تحقق شعار«اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی» تلاش مشترک مسئولان و آحاد مردم ضروری است و این موضوع حاکی از این است که ارتقای سطح فرهنگ به تنهایی با اراده یک نفر، یک اداره و یک ارگان امکان پذیر نیست.     

 همانگونه که برای تبدیل شدن یک نهال به درختی تنومند، افراد و نسل های مختلف سال ها با هرس کردن، آبیاری و...  تلاش کرده اند تا یک نهال سیب، گردو، پرتقال، خرما و... به یک درخت تنومند تبدیل شود و مردم از میوه آن بهره مند شوند، بی توجهی، ناآگاهی و رسیدگی نکردن به این درخت تنومند هم، می تواند حاصل تلاش های چند نسل و افراد زیادی را خشک و به خاکستر تبدیل کند؛ یک ندانم کاری،اهمال و یا قصور، آبیاری نکردن به موقع ، هرس نکردن و رویش علف های هرز در باغ، می تواند باعث از بین رفتن یک درخت تنومند یا یک باغ پر از میوه شود؛ در بحث جنگ نرم و تهاجم فرهنگی غرب هم، اگر دیر بجنبیم، فرهنگ غنی اسلامی – ایرانی  مورد تهاجم هیزم شکنان فرهنگی قرار می گیرد و ثمره سال ها تلاش متولیان فرهنگی توسط تبر فرهنگ بیگانه قلع و قمع و به تلی از خاکستر تبدیل خواهد شد. 

فرهنگ مانند نهال قابل تغییر و رشد است

فرهنگ نیز مانند نهال قابل تغییر، رشد و حالت گیرنده است؛ این نهال هر گونه هدایت، آبیاری و هرس شود، همانطور رشد می کند، برخی نهال ها را از سر قطع می کنند و اجازه رشد طولی به آن نمی دهند، این کار باعث می شود که قطر تنه نهال بیشتر رشد کند و کلف تر شود، هر چه ساقه نهال تنومند تر شود، ریشه آن بیشتردر خاک فرو می رود و قطور شدن ساقه وتنه درخت باعث می شود که در سال های بعد مقاومت درخت در برابر تند بادها و طوفان ها بیشتر شود. اما اگر درخت هرس نشود و طول قد آن رشد کند، تمام قدرت و انرژی به ساقه منتقل می شود و ریشه درخت کوتاه می ماند و بر اثر نسیم ملایمی ریشه از زمین بیرون می زند و درخت بر زمین می خوابد.

کشاورزان درخت های مثمر را مانند چشمان خود دوست دارند، آنها را آبیاری، هرس و رسیدگی می کنند و نمی گذارد که به آنها آسیبی وارد شود و برای محافظت درخت از گزند هر گونه آفت، آن را سمپاشی می کنند؛ اما درختان بی ثمر وقتی بزرگ شوند آنها را با تبر قطع می کنند و برای ساخت وسایل چوبی تکه تکه می شوند و به منظور تهیه زغال آنها را می سوزانند.

انسان های بی فرهنگ مانند درخت بی بر هستند

 پروین اعتصامی، در شعر «درخت بی بر» به زیبایی به مقایسه انسان هایی که برای جامعه مفید هستند و انسان هایی که هیچ سودی برای جامعه ندارند  در قالب درخت میوه و درخت بی ثمر پرداخته است: 

آن قصه شنیدید که در باغ، یکی روز                            از جور تبر، زار بنالید سپیدار

کز من نه دگر بیخ و بنی ماند و نه شاخی                       از تیشهٔ هیزم شکن و ارهٔ نجار

این با که توان گفت که در عین بلندی                            دست قدرم کرد بناگاه نگونسار

گفتش تبر آهسته که جرم تو همین بس                  کاین موسم حاصل بود و نیست ترا بار

تا شام نیفتاد صدای تبر از گوش                          شد توده در آن باغ، سحر هیمهٔ بسیار

دهقان چو تنور خود ازین هیمه برافروخت             بگریست سپیدار و چنین گفت دگر بار

آوخ که شدم هیزم و آتشگر گیتی                            اندام مرا سوخت چنین ز آتش ادبار

هر شاخه‌ام افتاد در آخر به تنوری                زین جامه نه یک پود بجا ماند و نه یک تار

چون ریشهٔ من کنده شد از باغ و بخشکید                در صفحهٔ ایام، نه گل باد و نه گلزار

از سوختن خویش همی زارم و گریم                  آن را که بسوزند، چو من گریه کند زار

کو دولت و فیروزی و آسایش و آرام                     کو دعوی دیروزی و آن پایه و مقدار

خندید برو شعله که از دست که نالی                      ناچیزی تو کرد بدینگونه تو را خوار

آن شاخ که سر بر کشد و میوه نیارد                        فرجام بجز سوختنش نیست سزاوار

جز دانش و حکمت نبود میوهٔ انسان                      ای میوه فروش هنر، این دکه و بازار

از گفتهٔ ناکردهٔ بیهوده چه حاصل                      کردار نکو کن، که نه سودیست ز گفتار

آسان گذرد گر شب و روز و مه و سالت                 روز عمل و مزد، بود کار تو دشوار

از روز نخستین اگرت سنگ گران بود                     دور فلکت پست نمیکرد و سبکسار

امروز، سرافرازی دی را هنری نیست                   میباید از امسال سخن راند، نه از پار

فرهنگ های بی ریشه زود خشک می شوند

برخی فرهنگ های نوظهور، بیگانه و تقلیدی نیز مانند گیاهان خودروی فصلی هستند؛ آنها به تنهایی قدرت رشد و بالا رفتن را ندارند؛ مانند گل های نیلوفر که به ساقه  و تنه درختان می پیچند و بالا می روند، می مانند؛ عمر آنها بیشتر از یک فصل نیست اما پر مدعا هستند. با اینکه در سایه سار درختان تنومند قد علم کرده و خود را بالا کشیده اند، اما ادعا می کنند که آنچنان توانایی در وجود آنها بوده که در کوتاهترین مدت به اوج رسیده اند و قد آنها با درخت چندین ساله برابر است. این گونه فرهنگ ها به رغم هیاهو و ادعا هایی که دارند، عمر شان کوتاه است و خزان زندگی فصلی آنها با آغاز پاییز رقم خواهد خورد.

تهیه نخستین منشور حقوق بشر در ایران

فرهنگ ایران تاریخچه و قدمتی دیرینه دارد؛ نخستین منشورحقوق بشر جهان را کورش   نوشت اما به رغم اینکه خاستگاه این منشور استوانه ای ایران بوده، محل نگهداری آن موزه انگلستان است؛ متاسفانه با وجود فرهنگ غنی و فاخر ایرانی، برخی هموطنان آنچه خود داریم ز بیگانه تمنا می کنند، ایران مهد تمدن است، اما عده ای در پی تقلید از مدل های غربی و اروپایی هستند. این در حالی است که برخی کشور های به ظاهر متمدن در صدد سرقت برخی از آثار و دستاوردهای تاریخی و فرهنگی ما هستند. روزگاری بهترین مدل های لباس و کفش در ایران تولید می شده اما اخیرا شلوارهایی وارد بازار می شود که قسمت هایی از آن ساییده و پاره است و جوان ها با افتخار آن را به عنوان مد جدید می پوشند و یا مدل موهای مکش مرگ من تو را، مثل آدم های برق گرفته درست می کنند. این گونه مدل ها و فرهنگ ها مانند گیاهان پیچک فصلی هستند که عمر کوتاهی دارند و بعد از مدتی خشک شده و از بلندی سقوط می کنند. 

فرهنگ یک شبه ایجاد نمی شود

فرهنگ یک شبه به وجود نمی آید که یک شبه بتوان آن را تغییر داد؛ برای شکل گیری فرهنگ، سازمان ها، ادارات، ارگان ها، افراد، قوانین و عوامل متعددی دست به دست هم می دهند تا یک هنجار و یک فرهنگ شکل و قوام بگیرد.فرهنگ آپارتمان نشینی، فرهنگ رانندگی، فرهنگ ازدواج، فرهنگ استفاده از تلفن همراه،  فرهنگ استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و... از جمله مواردی هستند که مانند نهال به مرور رشد می کنند، شکل می گیرند و به یک عادت تبدیل می شوند؛ اگر این عادات به طرز صحیح و شایسته هدایت شده باشد موجب آسایش و آرامش یک جامعه می شود در غیر این صورت مشکلات و معضلات بسیاری را برای مردم یک محل، منطقه، شهر یا کشور بوجود می آورد.

آموزش و پرورش، زیرساخت فرهنگ

آموزش و پرورش مهمترین نهاد در هر کشور است.حتی کودک در خانه بسیاری از مطالب و گفته های پدر و مادر خود را رد می کند و به آنچه که در مدرسه از معلم خود یاد گرفته است، استناد می کند. این موضوع بیانگر این است که تاثیرگذاری معلم و مدرسه بر کودکان، نوجوانان و جوانان بسیار بالا است و هر چه در مدارس سرمایه گذاری کنیم     بازگشت سرمایه مطمئن تر و پر سود تر خواهد بود. فرهنگ صحیح رانندگی باید از کودکی نهادینه شود؛ اگر باید ها ونباید های رانندگی در کودکستان ها، مهد ها، پیش دبستان ها و دبستان ها آموزش داده شود، در بزرگسالی فرمان خودرو در دستان رانندگانی قانونمند قرار خواهد گرفت و مشکل ترافیک، تصادفات، تلفات، مرگ و میر ها و آلودگی هوا که امروز به یک معضل تبدیل شده است را نخواهیم داشت.

دانش آموزان چهارم، پنجم و ششم با فرهنگ  ترافیک آشنا می شوند

اداره کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران چند سال پیش اقدام به اصلاح زیرساخت فرهنگ در بحث ترافیک کرد و طرح آموزش فرهنگ ترافیک برای 2500 دانش آموز پیشتازان و فرزانگان مقطع ابتدایی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی اجرا کرده است.

 دانش آموزان در این طرح با علائم راهنمایی و رانندگی آشنا شده و در ادامه در کارگاه های آموزش های عملی، ضمن نقاشی تابلو ها، با قوانین و مقررات رانندگی، نکات لازم هنگام سوار شدن به سرویس های مدارس و اتوبوس های شهری و نحوه استفاده از کارت های الکترونیک و سرویس ها و خدمات ترافیک شهری در جهت سهولت در حمل و نقل و تردد آشنا شدند.

دانش آموزان سپس وارد میدان های عملیاتی می شوند که این مرحله شامل نحوه عبور از پل های عابر پیاده، گذر گاه ها و عبور از چراغ  قرمز راهنمایی و رانندگی است و در نهایت، فیلم های آموزشی برای آنان به نمایش در می آید.

بسیاری مردم از قوانین و مجازات ها بی اطلاعند

  بسیاری از مردم از قوانین آگاهی ندارند؛ کارهای غیر قانونی و خلاف بسیاری در زمینه های مختلف در سطح کشور صورت می گیرد اما چون مشکل و خسارتی در ظاهر بوجود نمی آورد کسی به غیر قانونی بودن آن پی نمی برد، بسیاری از رانندگان تا چند ماه پیش از عواقب، خطرات و جرایم حرکت با دنده عقب در بزرگراه ها به منظور تغییر مسیر اطلاع نداشتند، اما با تبلیغات و پخش تیزرهای تلویزیونی و ابلاغ قانون تشدید مجازات، اینگونه اعمال مخاطره آمیز به طور چشمگیری کاهش یافت و رانندگان ترجیح می دهند در صورت اشتباه و گذشتن از نشانی مورد نظر، مسیر بیشتری را طی کنند و از دوربرگردان بعدی به مسیر مورد نظر برگردند. آگاهی نداشتن از قانون و مجازات ها موجب بروز مشکلات بسیاری، هم برای قانونگذار و هم برای خود مردم شده است که گاهی اوقات با وقوع یک حادثه مرگ بار و اتفاقات خاص، برای جبران نا آگاهی مردم از قوانین، برخوردهای مقطعی برای کاهش حساسیت ها و انتظارات مردمی صورت می گیرد. بحث زمین خواری و تغییر کاربری ها هم یکی دیگر از این موارد است که سال های سال بسیاری از مردم زمین هایی را در مناطق خوش آب و هوا مثل کوهستان ها، سواحل دریا، جنگل ها، حاشیه رودخانه و غیره خریداری کرده و اقدام به ساخت و ساز ویلا با هزینه های گزاف کرده اند که بعد از سال ها چشم مسئولان باز شده و متوجه کوهخواری، دریاخواری، جنگل خواری و ... شده اند و اقدام به تخریب و قلع و قمع آنها می کنند؛ این در حالی است که اگر قوانین و مجازات ها از همان ابتدا اجرا می شد، این همه اموال مردم و سرمایه های کشور از بین نمی رفت.

مسابقه مرگبار

وقوع تصادف مرگبار در بزرگراه حکیم تهران درسوم بهمن ماه سال 92 به دنبال لج بازی راننده دو دستگاه خودرو پژو 206 موجب می شود که هر دو خودرو به دليل ســرعت بالا، پس از برخورد با هم، از زمين بلند شده و با گاردريل هاي وسط اتوبان برخورد کرده و در لاين غرب به شــرق اتوبان حكيم فرود آیند و با شــش دســتگاه خودروي لاين مقابل برخورد كنند. هر دو راننده پژو 206 خاكستري و  پژو 206 قرمز در محل كشــته مي شــوند و راننده خانم يك دستگاه پرايد نيز در لاین غرب به شــرق اتوبان حكيم پس از انتقال به بيمارســتان، جان خود را از دست مي دهد. استعلام ســوابق خودرويي اين دو راننده نشان مي دهد که خودروي پژو 206 قرمــز داراي تخلفات مكرر و بدهي جريمه دو ميليون و 400 هزار تومانی بوده و پژو 206 خاكستري نيز بيش از 500 هزار تومان بدهي جريمه رانندگي داشته است. به نظر می رسد فرهنگ رانندگی اگر در مدارس و از همان دوران ابتدایی و حتی پیش دبستانی آموزش داده شود در بزرگسالی و هنگام بلوغ برای دریافت گواهینامه با همه باید ها و نباید های رانندگی و فرهنگ رعایت حقوق دیگران   آشنا هستند و رعایت قانون همزمان را رشد سلول ها و قد و وزن آنها رشد کرده است.

6200تخلف رانندگی در تهران فقط در یک شب

به دنبال وقوع این حادثه سردار حسین رحیمی رئیس پلیس وقت راهور تهران بزرگ از اجرای طرح تشدید برخورد با تخلفات حادثه ساز شبانه در بزرگراه های پایتخت و توقیف 700خودرو رانندگان حادثه ساز و برخورد با 5500 متخلف، فقط در یک شب در بزرگراه های پایتخت خبر داد و اضافه کرد: در مدت چهار ماه با حدود 500 هزار تخلف شبانه در بزرگراه‌های پایتخت برخورد شده است که در پی آن حدود 13 هزار خودرویی که رانندگان آنها 2 تخلف حادثه‌ساز همزمان داشتند توقیف و روانه پارکینگ شدند. او افزود: اغلب رانندگانی که به تخلفات شبانه دست می زنند جوانانی بین 20 تا 25 سال هستند. وقوع 6200 تخلف فقط در یک شب در تهران آن هم توسط جوانانی که دو دهه از عمر آنها گذشته است، جای نگرانی و تاسف دارد و نشان از کم کاری در بحث فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در میان جوانان دارد.

 البته در این گزارش اشاره ای نشده است که خودروهای حادثه ساز و توقیف شده از چه نوع و مدلی بوده اند و رانندگان آن از افراد مرفه و سرمایه دار بوده اند که بزرگراه را به   پیست اتومبیلرانی تبدیل کرده اند یا اینکه رانندگانی هستند که هنوز به قوانین، نحوه رانندگی  و سرعت های مجاز در بزرگراه ها آشنا نیستند.  

بیشترین تصادفات فوتی و جرحی پایتخت در ساعات 30/21 تا 2بامداد

سردار رحیمی با اشاره به اینکه بررسی های آماری پلیس نشان داده بیشترین تصادفات فوتی و جرحی پایتخت در ساعات 30/21 تا 2بامداد رقم می خورد، از اجرای طرح برخورد با تخلفات حادثه ساز شبانه خبر داد؛ او همچنین  با  بیان به اینکه 120 تیم عملیاتی پلیس هر شب کنترل تخلفات را در بزرگراه های پایتخت بر عهده دارند، اضافه کرد: با تشدید این طرح، شمار گروه ها به 200 تیم افزایش یافته است.

اما سئوال اینجاست که آیا با افزایش شمار ماموران و تشدید مراقبت ها می توان به طور دائم تخلفات و نا هنجاری ها را کنترل کرد و یا کاهش داد؟ در کنار برخوردهای بازدارنده و پلیسی، بر روی آموزش، فرهنگ صحیح رانندگی و احترام به حقوق دیگران چقدر کار کرده ایم؟ اگر بخواهیم به طور نمادین یک روز بدون پلیس را در سطح شهر اجرا کنیم، آمار تصادفات، تجاوزات، سرقت، قتل و... چگونه خواهد بود؟ آیا وقتی پلیس در خیابان ها حضور دارد6200تخلف در یک شب رخ می دهد، اگر پلیس نباشد این آمار چه رقمی را نشان خواهد داد؟

کمترین حادثه به رغم عدم محدودیت سرعت در مسکو

در کشور روسیه کمونیست، اگر یک خودرو در لاین سرعت قرار داشته باشد و خودرویی جلوی آن در حرکت باشد، خودروی پشت سری به هیچ عنوان با بوق زدن ها و چراغ   های مکرر و پی در پی سعی در به هم ریختن اعصاب و تمرکز راننده جلویی نمی کند و در عین حال از لاین سه به یک و از لاین چپ به یکباره به لاین راست شیرجه نمی زنند؛ این در حالی است که محدودیت سرعت نیز در بزرگراه های مسکو وجود ندارد اما حوادث هم به مراتب در جاده ها کم است؛ و معدود تصادفات هم اغلب هنگامی اتفاق می افتد که راننده ای مشروبات الکلی نوشیده باشد. پس چگونه است که در کشور اسلامی ما بیشترین آمار تصادفات بر اثر انحراف به چپ، سرعت غیر مجاز و عدم توجه به جلو صورت می گیرد، نه بر اثر مصرف مشروبات الکلی!

همچنین در صورت بلند شدن صدای آژیر آمبولانس، در خیابان ها و جاده های روسیه، همه خودرو ها به سمت راست کنار می کشند و بعد از عبور آمبولانس( مانند خیابان های پرترافیک تهران که همه با سرعت به دنبال آمبولانس برای استفاده از مسیری که به برکت عبور خودروی اورژانس باز شده است نمی روند، که به تبع آن تصادفاتی هم به وقوع می پیوندد)، بلکه با رعایت حق تقدم، هر خودرویی که در ردیف جلوتر بوده است، به همان ترتیب در مسیر قبلی خود قرار می گیرد.  

میوه های پیوندی ؛ درشت و با کیفیت

گاهی اوقات کشاورزان یک یا چند نهال مثمر را با نژاد اصیل و خوب پیوند می زنند و از یک درخت چند نوع میوه درشت و خوب برداشت می کنند؛ در بحث فرهنگ نیز کارشناسان مذهبی، علمی، اجتماعی و فرهنگی می توانند با تحقیق در مورد فرهنگ های غنی مناطق مختلف، چه در داخل کشور وچه خارج کشور، آن را به فرهنگ منطقه خود پیوند  بزنند و از این پیوند فرهنگ،  ثمره و میوه خوبی برداشت کنند.

فرهنگ اسلامی از وحي سرچشمه گرفته است

 فرهنگ، هويت معنوي ملت ها است. فرهنگ، آموختني و قابل انتقال است. عادت‌هاي فرهنگي، ريشه‌هاي اجتماعي دارند؛ فرهنگ  پوياست و بر اساس شرايط و امکانات محيطي و زماني، دائماً دگرگون مي‌شود. فرهنگ مجموعه اي از باورها و پندارهاي ارزشي است كه در آداب و رسوم، زبان، ادبيات، مذهب  و ساير ميراث هاي فرهنگي تجلي مي يابد و بر خلق و خوي مردم اثر مي گذارد.

در فرهنگ اسلامي علاوه بر ويژگي هاي فوق، شاخص ديگري وجود دارد كه آن را از ساير فرهنگ ها متمايز مي کند، فرهنگ اسلامي مجموعه اي از اعتقادات و اصول اسلامي آداب و رسوم، اخلاق و ارزش ها و قوانين است كه از وحي سرچشمه گرفته شده است بنابر این ما با افتخار به داشتن چنین فرهنگی باید به طور عملی در تحقق آن بکوشیم.

 گزارش تحقیقی و عکس: علی اشرف خانلری