وی در ادامه به تفسیر دعای مکارمالاخلاق امام سجاد(ع) پرداخت و خاطرنشان کرد: یکی از پشتوانههای اخلاقی «سودجویی» نام دارد، به طور مثال برخی معتقدند که اگر با مردم با صداقت رفتار کرده و امانت را رعایت کنند میتوانند مشتریان بیشتری را جلب کرده و به منفعت بیشتری دست مییابند.
این مرجع تقلید با اشاره به اینکه این تفکر ممکن است که در مسیر نادرست بوده و فرد به احتکار و انبار کردن اجناس در شرایط سختی مردم اقدام کند، اضافه کرد: برخی اوقات در ترانزیت مواد مخدر سودهای بسیار کلانی وجود دارد و قطعا در این مسئله سودجویی بر اخلاق مقدم میشود.
وی دومین پشتوانه اخلاقی را «شخصیت» دانست و بیان کرد: این اعتقاد وجود دارد که نگرش خوبی نسبت به انسانهای شجاع و با شخصیت وجود دارد در حالی که این مسئله هم میتواند در مسیر ضد اخلاق قرار گیرد.
آیتالله مکارم شیرازی سوء استفاده افراد دیکتاتور از افراد ضعیف را نمونهای از این مسئله دانست و گفت: افراد ضعیف مجبور هستند که بر اساس اخلاق مبتنی بر شخصیت در برابر دیکتاتور سکوت کرده و هیچ اعتراضی نداشته باشند.
وی سومین پشتوانه اخلاقی را «تکیه بر مبانی الهی» عنوان کرد و یادآور شد: افراد معتقد به این پشتوانه اخلاقی میگویند که همه قدرت، کمالات و رحمانیت از آن ذات الهی است و به همین دلیل تلاش خود را به کار میگیرند که در مسیر دستیابی و نزدیک شدن به منبع کمال که همانا خداوند متعال است حرکت کنند.
این مرجع تقلید با تاکید بر اینکه پشتوانه اخلاق با تکیه بر مبانی الهی انسان را در مسیر اخلاق و رحمانیت سوق میدهد خاطرنشان کرد: اخلاق بدون پشتوانه الهی قابل اعتماد نبوده و به همین دلیل نیز ما امروز در دنیا شاهد هستیم که اخلاق متزلزل شده است.
وی به وضعیت گروه داعش و کشتار مردم بیگناه توسط این گروه اشاره کرد و افزود: برخی از کشورها سود خود را در حمایت از داعش میدانند و تا جایی که به نفعشان باشد این گروه را تقویت کرده و مورد حمایت قرار میدهند و به این مسئله که آنها آتش افروزی کرده و افراد بیگناه را به خاک و خون میکشند کاری ندارند.
استاد حوزه علمیه قم تاکید کرد: اگر اخلاق دارای پشتوانه الهی باشد هرگز به حمایت از داعش ختم نمیشود و چنین حمایتهایی نشان دهنده اخلاق مبتنی بر سودجویی است.
وی با تاکید بر اینکه در اخلاق دارای پشتوانه الهی باید از اهل بیت (ع) الگو بگیریم گفت: در زندگی امام حسن مجتبی(ع) نمونههایی از این مسئله وجود دارد و کسی که به آن حضرت بیاحترامی کرده بود وقتی که با اخلاق الهی حضرت روبهرو شد نگرشش نسبت به حضرت تغییر کرد و محب ایشان شد.