توپ معضل ریزگردها در زمین«مسائل امنیتی»

هدف از برگزاری جلسه مذکور،چاره اندیشی در خصوص هجمه ریزگردها بود،البته موارد دیگری همچون آتش سوزی گسترده جنگل ها و مراتع کشور ونحوه مقابله و حفظ منابع طبیعی در دستور کار این جلسه قرار گرفت.

این نشست در شرایطی برگزار شد که سازمان هواشناسی پیش بینی کرده بود از شدت و میزان ریزگردها از روز شنبه گذشته کاسته خواهد شد اما با این وجود آسمان استان ها و مناطقی از کشور همچون ایلام، کرمانشاه، کردستان، لرستان، همدان، مرکزی، اصفهان، بوشهر به زیر سایه ابرهای تیره و سیاه عربی قرار گرفت.

آلودگی هوا در اهواز به میزانی رسید که ذرات معلق در هوا به بیشتر از 2 میکرون رسید و حاصل این وضعیت اعلام وضعیت خطرناک در این شهر بود،البته نشست دیگری نیز متشکل از وزرای دولت اعم از جهاد کشاورزی،دفاع، معاون علمی و فناری رئیس جمهور،سازمان حفاظت از محیط زیست،وزارت بهداشت و درمان،مسئولان سازمان مدیریت و برنامه ریزی،هلال احمر،استانداران خوزستان،فارس،ایلام،لرستان،کرمانشاه نیز  برگزار شد که دغدغه ها و مخاطرات مورد اشاره را به بحث و بررسی گذاشت.

اگرچه عمدتا بررسی ریشه های ریزگردها در چارچوب مسائل اقلیمی،جغرافیایی و زیست محیطی قابل تعریف است اما آنچه که اخیرا بخش هایی از کشور را با خود درگیر ساخت،معطوف به مباحث و مخاطرات امنیتی در مناطقی همچون عراق می شود.

اسماعیل نجار،رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در گفتگویی با رسانه ها در تشریح عامل اصلی بروز انتشار ریزگردها و تصمیمات اتخاذ شده در نشست اضطراری اشاره شده گفت:عمده ریزگردها در روزهای اخیر منشا خارجی داشته و بعضا شاهد هستیم که کانون اصلی آن به سه کشور سوریه،عراق و عربستان باز می گردد.

در واقع مسائل امنیتی و جنگ در مناطقی همچون عراق و سوریه باعث شده اولویت های زیست محیطی و لحاظ کردن تمهیدات لازم در این خصوص به حاشیه رانده شود و همین امر باعث انتشار و شیوع ریزگردها در خاک ایران شده است.

البته بر اساس اخبار منتشر شده در رسانه ها،دستگاه دیپلماسی کشور اقدامات و رایزنی های لازم را پیش از این مد نظر قرار داده و لزوم پرداختن و مسئولیت کشورهای مورد اشاره در خصوص این معضل به آنها گوشزد شده و مسئولان ارشد دُوَل مذکور نیز ملاحظات ایران را در این خصوص پذیرفته و برآن صحه گذاشته اند،لذا مسائل امنیتی منجر به کم اهمیت شدن چنین دغدغه هایی(زیست محیطی)در میان انبوهی از مسائل و فراز و نشیب های امنیتی جاری در این کشورها شده است.

بدون تردید شرایط فعلی سیاسی،امنیتی عراق و سوریه در کوتاه مدت مرتفع نخواهد شد و رفع آنچه که در طول سالیان اخیر بواسطه جنایات گروه های تکفیری و سلفی به این کشورها گذشته،مستلزم زمان بسیار بیشتری است تا عمران و آبادانی مجددا به این کشورها بازگردد،لذا آنچه که به عنوان سئوال مطروحه در این عرصه و شرایط به ذهن متبادر می شود، مشمول این موضوع می شود که با شرایط موجود چه باید کرد،زیرا طبیعتا استمرار جنگ در مناطقی همچون سوریه و عراق نباید باعث ادامه دار شدن وضعیت نامطلوب زیست محیطی بواسطه انتشار ریزگردها شود.

کارشناسان و صاحب نظران معتقدند آنچه که در این شرایط می تواند موثر و مثمر ثمر واقع شود به ضرورت رایزنی با نهادهای بین المللی برای مجاب ساختن دُوَل و کشورهایی که منشا اثر این پدیده به شمار می روند باز می گردد.

اگرچه یکی از دلایل اصلی بروز پدیده گرد و غبار و ریزگردها به عوامل خارجی گره خورده است،اما نمی توان نقش مسائل داخلی را نیز در شیوع گرد و غبار در برخی از مناطق کشور نادیده گرفت.

آنچنان که رئیس سازمان مدیریت بحران کشور عنوان داشته،دولت تلاش مجدانه ای را برای مهار و کنترل این پدیده عملیاتی کرده که شناسایی کانون های داخلی گرد و غبار،تثبیت شن،کاشت نهال و اجرای پروژه و طرح های ترسیب کربن از نمونه های آن به شمار می رود.

وی در خصوص علت عدم تخصیص کامل اعتبارات برای مدیریت معضل ریزگردها در خوزستان(113 میلیارد تومان)و تزریق و تخصیص تنها 18 میلیارد تومان از این میزان عنوان کرده،طبیعتا با وجود تلاش های لحاظ شده، محددیت های اعتباراتی باعث و عامل اصلی این امر است که امید آن می رود با گشایش های مالی و اعتباری که در آینده حاصل می شود،مشکلات موجود به حداقل ممکن کاهش یابد.

گفتنی است،آبگیری تالاب هور العظیم در حوضچه های شماره 2 و3 به عنوان یکی از کانون های اصلی انتشار ریزگردها از نمونه اقداماتی به شمار می رود که برای مدیریت معضل مورد اشاره در این استان جنوبی کشور عملیاتی شده است،اما بدون تردید رفع کامل این بحران،مستلزم امکانات  و اعتبارات خاص به خود است که باید به انتظار نشست و امیدوار بود تا با اختصاص بودجه هر چه بیشتر و رایزنی های بین المللی،بحران ریزگردها در دو عرصه داخلی و خارجی به بهترین نحو ممکن مدیریت شده و با کاهش حداکثری همراه شود.