شناخت دقیق از این شرکت‌ها و حمایت از آنها توسط مردم و مسئولان می‌تواند در تحقق اقتصاد مقاومتی مؤثر باشد اما متأسفانه اغلب مردم شناخت دقیقی از کالاهای دانش‌بنیان ندارند، کالاهایی که همان خدمات و کالاهای ساخت ایران است که با بهره‌گیری از علم، فناوری و توانمندی داخلی و با ارزش افزوده بالا تولید و عرضه می‌شوند.
در حال حاضر 2 هزار و 521 شرکت دانش‌بنیان در کشور ثبت شده که در این میان 1532 شرکت دانش‌بنیان نوپا (60.7 درصد)، 795 شرکت دانش‌بنیان تولیدی (31.5 درصد) و 194 شرکت دانش‌بنیان صنعتی (7.6 درصد) است. در استان فارس نیز تاکنون 74 شرکت دانش‌بنیان ثبت شده است که 2.9 درصد شرکت‌های دانش‌بنیان کشور را شامل میشود.
شرکت‌های دانش‌بنیان با توجه به پویایی و انعطاف‌پذیری بالا ظرفیت خوبی برای روبه‌رو شدن با شرایط تحریم را دارند، شرکت دانش‌بنیان «فناوری ازدیاد برداشت فارس» از جمله این شرکت‌ها است که با 4 نیروی جوان فعالیت خود را آغاز کرده و در حال حاضر برای 20 نفر به‌صورت مستقیم و 35 نفر به‌صورت غیرمستقیم اشتغال ایجاد کرده است.
به‌گفته معین نبیپور، مدیرعامل شرکت «فناوری ازدیاد برداشت فارس»، این شرکت در حال حاضر حدود 50 محصول تولید می‌کند که بخش زیادی از نیاز کشور را تأمین کرده و وابستگی به کشورهای خارجی را از بین برده است.
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «فناوری ازدیاد برداشت فارس» می‌گوید: خلئی که برای تولید تجهیزات آزمایشگاهی و نیمه‌صنعتی در صنایع بالادستی نفت و گاز در کشور وجود داشت ما را بر آن داشت که به تولید این تجهیزات روی آوریم.
نیی‌پور با بیان اینکه در سال‌های گذشته این‌گونه تجهیزات از کشورهای فرانسه و آمریکا وارد کشور می‌شد اما با اعمال تحریم‌ها این کشورها حاضر به فروش محصولات خود به ایران نشدند، می‌افزاید: ما با در اختیار داشتن دانش و توانمندی داخلی شروع به تولید این گونه تجهیزات که مورد استفاده دانشگاه‌های نفت، مراکز صنعتی نفتی و غیره است، کردیم.
وی می‌گوید: شرکت ما روی تجهیزات و فناوری‌هایی کار می‌کند که منجر به افزایش ضریب بهره‌وری تولید نفت در کشور میشود زیرا در حال حاضر در مخازن نفتی کشور درصد زیادی از نفت به مرحله بازیافت و تولید نفت نمی‌رسد در صورتی که بازیافت یک درصد نفت میلیون‌ها دلار ارزش دارد.
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «فناوری ازدیاد برداشت فارس» عنوان می‌کند: محصولاتی مانند دستگاه اندازه‌گیری رفتار فازی سیال مخزن، دستگاه اسیدزنی مغزه و دستگاه اندازه‌گیری ذرات رسوب آسفالتی که حتی نمونه خارجی هم ندارد توسط شرکت ما تولید و عرضه میشود.
نبیپور با اعلام "برای ورود به بازارهای جدید و ارائه خدمات فنی و مهندسی نیاز به تعامل سازنده با بخش دولتی داریم" می‌گوید: یکی از مشکلات ما در صنایع نیروگاهی، نفت و گاز واردات تجهیزات از خارج از کشور است و برخی دانشگاه‌ها به‌دلایل خاصی که گاه غیرمنطقی است ترجیح می‌دهند به‌جای تجهیزات ساخت داخل از نمونه خارجی آن استفاده کنند.
به‌عقیده وی برخی رقبای داخلی با ارائه محصولات بی‌کیفیت سبب ایجاد این بی‌اعتمادی شده‌اند و از سویی نیز برخی مدیران صنایع و رؤسای دانشگاه‌ها نیز حاضر به پذیرش ریسک استفاده از محصولات داخلی نیستند. سخنان این جوان موفق در عرضه تولیدات داخلی در حالی بیان میشود که مقام معظم رهبری صراحتاً خرید کالای خارجی را که مشابه کالای ایرانی دارد حرام اعلام کرده‌اند.
حبیب شریف، رئیس بنیاد نخبگان استان فارس، معتقد است که فرهنگ‌سازی در تمام سطوح جامعه سبب افزایش رغبت مردم و دستگاه‌های دولتی برای خرید کالای ایرانی میشود و می‌گوید: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای ترغیب دانشگاه‌ها برای خرید تولیدات ایرانی اقدام به برگزاری نمایشگاه «تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران» کرده است.
وی می‌افزاید: این معاونت اعلام کرده است که هر دانشگاهی که تجهیزات و مواد آزمایشگاهی خود را از این نمایشگاه خریداری کند 50 درصد هزینه خرید را معاونت علمی تقبل می‌کند که این مشوق خوبی برای دانشگاه‌ها محسوب میشود.
شریف این اقدام معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری را مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: دولت در جهت فرهنگ‌سازی برای خرید کالای ساخت داخل پیش‌قدم شده است و رسانه ملی، روزنامه‌ها و خبرگزاری نیز باید برای ترویج و تشویق مردم برای خرید کالای ایرانی تلاش کنند.
یکی از دلایل اقبال مردم برای خرید کالای خارجی پایین بودن کیفیت محصولات داخلی است. تجربه نشان داده که هرجا کالای ایرانی از کیفیت بهتری برخوردار بوده تمایل مردم به خرید و استفاده از آنها بیشتر شده است. شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از دانش و فناوری‌هایی که در اختیار دارند باید در راستای بالا بردن کیفیت محصولات داخلی گام بردارند.
بالا رفتن کیفیت محصولات داخلی از سویی سبب کاهش واردات کالای خارجی و خروج ارز از کشور میشود و از سویی نیز زمینه رقابت کالاهای ایرانی با کالاهای مشابه در بازارهای جهانی را فراهم می‌کند و در نهایت آسیب‌پذیری کشور در برابر تحریم کالاها را نیز کاهش میدهد.
مسعود تمدن، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «تمدن الکترونیک پارس»، با بیان اینکه این شرکت در زمینه تولید قطعات خودرو فعالیت می‌کند می‌گوید: قطعاتی که ما تولید می‌کنیم از نظر کیفیت و قابلیت بالاتر از کالای مشابه خارجی است و از نظر قیمت نیز تقریباً یک‌دهم قیمت کالای خارجی به فروش می‌رسد.
این شرکت در حال حاضر حدود 30 محصول مختلف تولید می‌کند که به‌گفته تمدن 5 محصول آن به‌وسیله خودشان اختراع شده و به مرحله تولید رسیده و با توجه به کیفیت مناسب در بازار به یک برند تبدیل شده است. این محصولات علاوه بر فروش در استان‌های دیگر به کشور عراق نیز صادر میشود.
دزدگیر کارتی خودرو، دزدگیر فلشی، تقویت استارت، تقویت هوشمند چراغ و فن خودرو و سیستم سردکن استارت 5 محصولی است که توسط این شرکت دانش‌بنیان ثبت اختراع شده است و سالانه حدود 70 هزار قطعه از آن تولید میشود و به فروش می‌رسد.
تمدن با تأکید بر "کیفیت محصولات تولیدی ما سبب ایجاد بازار فروش خوب و اعتماد مردم به این محصولات شده است" می‌افزاید: کنترل کیفیت و مجهزبودن به تیم توسعه سبب موفقیت ما در تولید قطعات خودرو شده است.
در حال حاضر 31 نفر در این شرکت به‌صورت مستقیم مشغول به فعالیت هستند که به‌گفته مدیرعامل آن در صورتی که تسهیلات به این شرکت پرداخت شود این تعداد نفرات به 70 نفر افزایش می‌یابد.
تمدن پرداخت ارزش افزوده برای صادرات کالاها را یکی از موانع سر راه صادرات محصولات دانش‌بنیان عنوان و بیان می‌کند: برای فروش محصولات خود به اروپا نیاز به تهیه اسناد «ال‌سی» داریم اما از آنجا که به‌دلیل تحریم‌ها در ارتباط با بانک‌های خارجی با مشکل روبه‌رو هستیم نمی‌توانیم این اسناد را تهیه کنیم و حتی بعد از برجام نیز هنوز این مشکل برطرف نشده است.
اعتبار اسنادی «ال‌سی» تعهدی از بانک است که به خریدار و فروشنده داده و تعهد میشود که میزان پرداختی خریدار به فروشنده به‌موقع و با مبلغ صحیح به دست فروشنده برسد. این اسناد در تجارت بین‌المللی به یک جنبه بسیار مهم تبدیل شده است.
نظر به اهمیت شرکت‌های دانش‌بنیان در تحقق اقتصاد مقاومتی و قطع وابستگی اقتصاد کشور به درآمد نفتی حمایت همه‌جانبه از این شرکت‌ها در راستای تولید و صادرات محصول از سوی مسئولان اجرایی کشور امری ضروری است و دستگاه‌های دولتی برای حمایت از این شرکت‌ها باید خود را موظف به استفاده از کالای ایرانی کنند.
از سوی دیگر نیز باید خانواده‌ها و نهادهای آموزشی به‌صورت تمام‌قد برای ترویج فرهنگ استفاده از کالای ایرانی تلاش کنند تا نسل امروز و فردای کشور به‌جای مصرف کالای خارجی از کالای ساخت ایران استفاده کند.
دست‌اندرکاران و فعالان شرکت‌های دانش‌بنیان نیز باید هرچه بیشتر به فکر بالا بردن کیفیت محصولات و جلب اعتماد مشتری داخلی و خارجی باشند تا با این پشتوانه وارد بازار تجارت جهانی شوند و با کالاهای مشابه خارجی به رقابت بپردازند.
