انفعال نهادهای نظارتی در گرانترین شب یلدای یک دهه اخیر!

به گزارش خبرگزاری بسیج، چند ساعت دیگر به شروع طولانی ترین شب سال باقی مانده و مردم ایران مانند هر سال در تدارک مراسم شب یلدا هستند. خرید میوه و آجیل از مهم ترین سنتهای ایرانیان است که معمولا برای شب نشینی خانواده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اما امسال براساس بررسی‌های میدانی وضعیت بازار کمی متفاوت از سالهای گذشته است. افزایش قیمت کالاهای اساسی مردم و بهم ریختن بازار سبد مصرفی شرایطی را به وجود آورده که تورم تک رقمی مورد نظر نهادهای آماری کشور مانند بانک مرکزی و مرکز آمار به هیچ وجه در زندگی مردم حس نشود. قدرت خرید مردم به دلیل رکود گسترده اقتصادی در طی 3.5 سال گذشته به شدت پایین آمده و شرایطی را به وجود آورده که بسیاری از اقشار ضعیف جامعه تمایلی به گرامیداشت شب یلدا و یا خرید آجیل و میوه نداشته باشند.

دولتمردان: تنظیم بازار شب ربطی به ما ندارد!

در این بین دولتمردان هم در شب یلدای امسال عملکرد پر انتقاد خود در تنظیم بازار نوروز 95، ماه مبارک رمضان، ایام بازگشایی مدارس و ایام محرم و صفر را کامل کردند و به نظر می‌رسد هیچ تمهید خاصی برای بازار شب یلدای مردم در نظر نگرفتند.

نه خبری از نمایشگاههای ویژه شب یلدا است و نه برنامه ای در خصوص عرضه آجیل یا میوه ارزان از سوی دولتمردان دیده می شود. در این میان به نظر می رسد آنها از هم اکنون گرانی های بازار شب یلدای 95 را پذیرفته اند و به دنبال شانه خالی کردن از زیر بار انتقادات هستند. نمونه این مسئله را هم می توان در اظهار نظر هفته گذشته حسین صفایی معاون وزیر جهاد کشاورزی دانست که رسما اعلام کرد دولت برنامه و قصدی برای دخالت در بازار شب یلدای مردم را ندارد!

دولت با گرانی ها شب یلدا کنار آمده!

اظهار نظری که با واکنش جدی کارشناسان و فعالان بازار رو به رو شده است. عنایت الله بیابانی قائم مقام دبیرکل خانه کشاورز یکی از همین افراد است که نسبت به صحبتهای معاون محمود حجتی در وزارت جهاد کشاورزی واکنش نشان داده است. بیابانی در این خصوص گفت: دولت به دنبال فرار از تنظیم بازار شب یلدا و توجیه گرانی های اخیر در خصوص وظیفه نداشتن دولت در این خصوص بسیار توجیه ضعیف و غیرقابل قبولی است.

وی افزود: در هر مراسمی که پای مردم وسط باشد دولت وظیفه دارد برنامه ریزی کند تا مردم از بابت تهیه اقلام مصرفی مورد نظر خود مشکلی نداشته باشند. حالا این تمهید می تواند به مناسبتهای آئینی مانند ماه مبارک رمضان و یا ماه محرم اختصاص داشته باشد و یا می تواند به مناسبتی ملی مانند نوروز و یا شب یلدا ربط پیدا کند.

قائم مقام خانه کشاورز خاطرنشان کرد: مسئولان وزارت جهاد کشاورزی نشان داده اند که در ایام نوروز و یا ماه رمضان که به ادعای خودشان برای تنظیم بازار برنامه داشته اند هم، کار خاصی برای تنظیم بازار انجام ندادند و مردم مجبور شدند که در برخی از موارد اجناس را گران تر از حد معمول تهیه کنند.

بیابانی گفت: به نظر می رسد دولت از همین حالا در تدارک توجیهی برای گرانی های شب یلداست و می داند که مردم شب یلدای ارزانی را پیش رو ندارند.

اما حالا سوال اینجاست که واقعا در بازار شب یلدا چه خبر است و مردم برای تهیه آجیل و میوه و باقی اقلام مصرفی شب یلدا چقدر باید هزینه کنند؟

شب یلدای 200 هزار تومانی برای یک خانواده 4 نفره!

بررسی های میدانی  نشان می دهد که کف هزینه های شب یلدا برای یک خانواده 4 نفره 200 هزار تومان است. یک کیلو آجیل شب یلدا به طور متوسط 50 هزار تومان قیمت دارد. یک هندوانه متوسط چهار کیلویی هم هشت هزار تومان در بازار عرضه می شود. 3 کیلوگرم انار 15 هزار تومان و میوه های دیگر شامل پرتقال و سیب و خیار به طور متوسط 35 هزار تومان قیمت خواهد داشت. تا اینجا تنها با خرید آجیل و میوه خانوادها ها متحمل 118 هزار تومان هزینه شده اند. اگر خانواده ای بخواهد یک کیلو شیرینی و یا شکلات هم برای این شب تهیه کند باید 30-20 هزار تومان خرج کند. اما نمی توان از خیر شام شب یلدا هم به این راحتی ها گذشت. یکی از غذاهای پر طرفدار این شب هم در همه جای کشور سبزی پلو با ماهی است. بنابر گزارشهای رسمی در حال حاضر یک و نیم کیلو ماهی 25 هزار تومان می ارزد. اگر از برنج ایرانی هم در تهیه غذا استفاده شود در خوش بینانه ترین حالت باید 14 هزار تومان هزینه کنیم. با این تفاسیر می توان گفت هر خانواده در ساده ترین حالت برای یک دورهمی ساده در شب یلدا باید حدود 200-150 هزار تومان هزینه کند.

خوابتهای نهادی نظارتی در گرانترین شب یلدای چند سال اخیر

قطعا یکی از دلایل هزینه های سرسام آور شب یلدا علاوه بر ضعف های دولت در حوزه تنظیم بازار، گرانفروشی و سودجویی عده ای خاص است. اما واکنش نهادهای نظارتی به این سودجویی ها چیست؟ نهادهای نظارتی مهم در کشور در این ایام شامل سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان، اتاق اصناف و سازمان تعزیرات حکومتی هستند.

سازمان حمایت که در سالهای فعالیت دولت یازدهم به دلیل اظهار نظرهای برخی از افراد تندوری لیبرال مانند عباس آخوندی و موسی غنی نژاد به شدت در موضع ضعف قرار گرفته و اغلب سعی می کند با دخالت نکردن در گران کردن کالاها و یا گرانفروشی‌ها حاشیه ای برای خود درست نکند. اتاق اصناف هم با توجه به رابطه نزدیک علی فاضلی رئیس این اتاق با دولتمردان، به هیچ وجه وارد چالش با دولت نمی شود و ماموران بازرسان چندان فعالی را در بازار ندراد.

اما سازمان تعزیرات حکومتی مثل همه مناسبتها اعلام کرده که گشتهای خود در آستانه شب یلدا برای نظارت بر بازار بیشتر می کند، اما کیست که نداند عملکرد این سازمان در نوروز، ماه مبارک رمضان، ایام محرم و یا دوران بازگشایی مدارس بسیار پر انتقاد بود تقریبا نظارت خاصی از سوی این سازمان بازار حاکم نشد. در واقع باید نهادهای نظارتی در شب یلدا هم مانند مناسبتهای قبلی در خوابی عمیق فرو رفته اند.

در نهایت در حالی که تنها چند ساعت به شروع شب یلدا باقی مانده باید دید مردم چگونه به استقبال این شب می روند؟ آیا گران فروشی ها و تنظیم نبودن بازار اجازه گرامیداشت این مناسبت قدیمی ایرانیان را به مردم می دهد یا خیر؟