وقتی که حصارهای محدودیت می‌شکند/کمبودهای آموزشی دغدغه مهم نابینایان

هنوز وارد ساختمان نشده‌ام خانم مسنی را می‌بینم که به سمت در ورودی ساختمان می‌آید همزمان با هم وارد ساختمان می‌شویم به سمت آسانسور می‌رود. خانمی در قسمت اطلاعات با لبخند سلام می‌کند می‌گویم برای تهیه گزارش آمده‌ام خوش‌آمد می‌گوید و آدرس طبقه سوم را به من می‌دهد در کنار خانم مسن منتظر رسیدن آسانسور می‌شوم وقتی وارد آسانسور شدیم تازه متوجه شدم که نابیناست اما خبری از عصای سفید یا کسی که او را همراهی کند نبود خودش به راحتی دکمه طبقه دوم را انتخاب کرد.

به طبقه سوم می‌رسم اولین چیزی که توجهم را جلب می‌کند رنگ‌های شاد استفاده شده روی دیوار راهرو و اتاق‌هاست. دیدن این همه زیبایی بصری تعجب‌آور است آنهم در موسسه‌ای با نام و ویژه نابینایان. مرا به اتاق آقای محمدقاسم شایسته‌نیا، مدیرعامل موسسه نابینایان «توانگران کارآفرین» راهنمایی می‌کنند.

شایسته‌نیا در ابتدای جوانی و در سن 18 سالگی به دلیل حادثه‌ای بینایی خود را از دست می‌دهد اما به گفته خودش فقط 7 ماه خانه‌نشین می‌شود و بعد از آن عزمش را برای حضور فعال و مفید در جامعه جزم می‌کند. از سال 85 ایده‌ای برای راه‌اندازی موسسه‌ای ویژه نابینایان داشته است که هدف آن سرگرمی و وقت گذرانی نابینایان نباشد و گره‌ای از کار آنها باز کند زیرا معتقد است نابینایان یک از مظلوم‌ترین قشرهای جامعه هستند که متاسفانه در سیستم دولتی برنامه مدونی برای آنها وجود ندارد.

موسسه توانگران کارآفرین یک کارگاه خیاطی دارد اما از آنجا که کار با ماشین خیاطی برای افراد نابینا خطرناک است کارگرانش خانواده‌های افراد نابینا هستند تا از این طریق گرهی از مشکلات این خانواده‌ها گشوده شود و به گفته شایسته‌نیا علاوه بر آن از سود این کارگاه 50 درصد هزینه‌های جاری موسسه تامین می‌شود. 10 درصد هزینه سالانه نیز از طریق اجاره سالن اجتماعات این موسسه به گروه‌های مختلف تامین می‌شود که به تعبیر شایسته‌نیا به طور میانگین هفتگی 200 فرد سالم و بینا از خدمات این موسسه ویژه نابینایان بهره می‌برند.

شایسته‌نیا علت ساخت ساختمانی مدرن و شیک ویژه نابینایان را اینطور بیان می‌کند که همیشه تفکرات مردم از ساختمان ویژه نابینایان ساختمانی مخروبه، درب و داغون با شیشه‌های کثیف یا شکسته است و همین امر نیز موجب برانگیختن حس ترحم مردم نسبت به این قشر و کمک مالی به آنها می‌شود. ما برای اینکه این تفکر را از ذهن مردم پاک کنیم این موسسه را به این شکل ساختیم تا افراد سالم و بینا حس شادابی و امید را آن دریافت کنند و بدانند که حفظ کرامت انسانی برای ما مهم‌تر از کمک مالی است.

وی می‌گوید: هنگامی که کلنگ ساخت این ساختمان را به زمین می‌زدیم به این فکر می‌کردیم که با ساخت این موسسه کاری کنیم که اجتماع فکر نکند ما سربار آن هستیم و مدام باید به ما پول تزریق کند بلکه کاری کنیم که اجتماع با اطمینان بداند ما نابینایان قرار است گرهی از کار اجتماع باز کنیم.

ساختمان این موسسه کاملا برای نابینایان مناسب‌سازی شده است به طوری که فرد نابینا در این ساختمان نیاز به کمک دیگران ندارد و حتی بدون عصا هم می‌تواند به راحتی در تمام طبقات تردد کند به گفته مدیرعامل این موسسه مناسب‌سازی این ساختمان مورد تایید تمام کارشناسان بهزیستی است و با استانداردهای روز جهان برابری می‌کند. 

موسسه‌ای که 80 درصد مربیان آن نابینا هستند

ایده حرفه‌آموزی این موسسه از سوی خانم غزنوی، همکار و همفکر آقای شایسته‌نیا، مطرح می‌شود و این ایده به خوبی جواب می‌دهد زیرا در حال حاضر این موسسه کارگاه آموزش بافندگی و آموزش کامپیوتر به صورت رایگان برای افراد نابینا راه‌اندازی کرده که با استقبال خوبی رو‌به‌رو شده است. نکته جالب‌تر این است که 80 درصد مربیان این آموزشگاه افراد نابینا هستند. 

شایسته‌نیا تبدیل نشدن این موسسه به یک پاتوق تفریحی را بزرگ‌ترین کاری می‌داند که در این موسسه انجام شده است زیرا افراد نابینا در مدت حضورشان در این موسسه یا مشغول حرفه‌آموزی هستند یا در حال استفاده کردن از کتابخانه، کلاس‌های آموزشی، محفل انس با قرآن و غیره هستند.

وی دختری را مثال می‌زند که در سنین نوجوانی بر اثر حادثه‌ای بینایی خود را از دست می‌دهد و کاملا خانه‌نشین می‌شود و برای انجام کارهای روزمره خود نیاز به کمک دیگران داشته است اما بعد از آشنایی با این موسسه و حرفه‌آموزی در آن در حال حاضر برای خودش شغل ایجاد کرده است و درآمد خوبی از این راه عایدش می‌شود.

کتابخانه این موسسه علاوه بر کتاب‌های صوتی مجهز به دو دستگاه چاپکر بریل است که از مدرن‌ترین دستگاه‌های چاپکر جهان است. به گفته مدیرعامل این موسسه تاکنون حدود 50 عنوان کتاب در زمینه درسی، کودکان و نوجوانان با خط بریل از سوی موسسه توانگران کارآفرین منتشر و در اختیار انجمن‌های مختلف در سراسر کشور قرار گرفته است.

کمبودهای آموزشی دغدغه مهم روشندلان

کمبودهای آموزشی یکی از دغدغه‌های مهم روشندلان است. شایسته‌نیا نیز اجرای طرح تلفیق در استان فارس را که براساس آن دانش‌آموزان نابینا باید در مدارس عادی تحصیل کنند نوعی بی‌عدالتی در حق دانش‌آموزان نابینا می‌داند زیرا بعد از اجرای این طرح بسیاری از روشندلان بعد از گذراندن دوران ابتدایی ترک تحصیل کرده‌اند یا برای ادامه تحصیل به استان‌های دیگر رفته‌اند.

تاسیس هنرستان کامپیوتر ویژه نابینایان جنوب کشور ایده‌ای است که این موسسه به دنبال اجرایی کردن آن است تا از این طریق بستر آموزشی مناسبی برای نابینایان که استعداد زیادی در کامپیوتر و زبان انگلیسی دارند فراهم شود.

موقع خروج از موسسه به این فکر می‌کنم که این ساختمان با تمام ساختمان‌های این شهر فرق می‌کند. اینجا حصار محدودیت‌ها شکسته شده، اینجا بهشت نابینایان است. جایی که به یک نابینا فرصت داده می‌شود که امور مربوط به تعمیر کامپیوترهای موسسه را برعهده بگیرد. جایی که فرصت‌های برابر و حق طبیعی این افراد به راحتی در اختیارشان قرار می‌گیرد.