به گزارش خبرگزاری بسیج، پانزدهمین برنامه «ضیافت» یکشنبه شب ۱۲ خردادماه ۹۸ از شبکه چهار سیما روی آنتن رفت. موضوع این برنامه «نسبت قرآن و اندیشه سیاسی مسلمین» بود که با اجرا و سردبیری مالک شجاعی، عضو هیأت علمی پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و با حضور مجدد حجت الاسلام نجف لک زایی رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی در ابتدای برنامه به آماده سازی و انتشار دایرهالمعارف های فرهنگ سیاسی قرآن توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اشاره کرد و برخی از فعالیتهای این پژوهشگاه که مرتبط با مستندات قرآنی بود برشمرد.
مالک شجاعی مجری برنامه به بحث برنامه گذشته که با حضور حجت الاسلام لک زایی روی آنتن رفت اشاره کرد و گفت: برنامه گذشته صحبت در باب مناسبات قرآن و اندیشههای سیاسی بود که به زمان انقلاب اسلامی رسیدیم. با توجه به اینکه شما تالیفاتی در مورد مستندات قرآنی حضرت امام خمینی (ره) دارید و اینکه انقلاب اسلامی علامت سوالی بزرگ در مقابل پارادایم فرهنگی جهان بوده است؛ چقدر توانستیم در بحث گفتمان سازی قرآنی برای نسل جوان موفق باشیم. گفتمان قرآنی که ابتدای انقلاب شاهد آن بودیم حالا مغفول مانده است، باید چه کنیم تا نسل جدید با قرآن مأنوس باشند؟
حجت الاسلام و المسلمین لک زایی نیز در پاسخ به بخشی از این سوال، درباره سهم قرآن در انقلاب اسلامی گفت: قرآن در پیروزی انقلاب و انقلاب اسلامی سهم قابل توجهی دارد البته نمیتوان به شکل کمّی این موضوع را بیان کرد، اما مخصوصاً وقتی سیره حضرت امام (ره) و آثارشان را مطالعه میکنیم متوجه این موضوع میشویم. امام معتقد بودند باید دنبال مقاصد قرآن باشیم که از اهمیت بالایی برخوردار است. ایشان میفرمایند بخش عمده ای از تفاسیر موجود معطوف به مقاصد نیستند در صورتی که وقتی مبدأیی داریم باید مقصد نیز مشخص باشد. دین برای اینکه ما را وارد ملکوت و حتی به فوق جبروت ببرد، آمده است. در عین حال، امام (ره) فرمایشی دارند که اگر مطلبی از فقه بیان میشود باید بگوییم فقه اسلام چنین میگوید و نگوییم اسلام این مطلب را میگوید. بنابراین دالّ مرکزی امام خمینی، اسلام است و آنچه که نقطه عطف بوده اسلام است و معتقد بودند حوزه علمیه باید اسلام را به شکل کامل معرفی کند. بحث توجه به همه قرآن و عمل به آن از دیگر اعتقادات امام بود.
به گفته وی، قرآن سهم مهمی در انقلاب اسلامی داشته چرا که امام به عنوان رهبر مملکت توجه جدی به قرآن داشتند.
سپس حجت الاسلام لک زایی انقلاب اسلامی را به عنوان نصرت الهی عنوان کرد و افزود: وقتی قرآن پشتوانه انقلاب اسلامی میشود عنصر غیب به کمک ما میآید؛ چون اساساً کسی که قرآن را رهبر خود قرار میدهد و براساس قرآن و توحید افعالی حرکت میکند، وقتی به تکلیف رسید به آن عمل میکند و هیچگاه نمیگوید دشمن قدرتش بیشتر است، چراکه وقتی قرآن را دارید علاوه بر قدرت مادی، قدرت معنوی را نیز در اختیار دارید که مصداق آن، آیه «یدالله فوق ایدیهم» است.
وی در پاسخ به اینکه آیا ما با همان سبک و سیاقی که قرآنی وارد انقلاب شدیم، راه را ادامه داده ایم، گفت: بخشی از این موضوع مربوط به حوزه فرهنگ عمومی میشود که کارهای خوبی در این بخش انجام شده است. با وجود اینکه نسبت به عملکرد صداوسیما انتقادات بسیاری وجود دارد اما کارهای صداوسیما در حوزه قرآنی و ارتقای فرهنگ عمومی بسیار خوب بوده است. بخش دیگری از این موضوع به وجوه نخبگی و معرفتی که مباحث دانشی، آموزش عالی و تعلیم و تربیت را در بردارد، بر میگردد که به نظر من این بخش خود به دو قسمت تقسیم میشود.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به دو قسمت تقسیم بندی توضیح داد: به قسمت اول نخبگی، گلههای بسیاری وارد است چراکه ما قرآن را آن گونه که شایسته است به معنای تخصصی وارد علوم انسانی نکردیم. اما امیدواریم بتوانیم از زیرساختهایی که فراهم و ظرفیتهایی که پیش بینی شدند، استفاده کنیم. قسمت دوم در بحث نخبگی، منابع انسانی خوبی است که در این عرصه تربیت شده اند؛ امروز نسبت به ۴۰ سال قبل مخصوصاً در حوزه علمیه قم منابع انسانی خوبی تربیت شده اند و برخی از دانشگاهها نیز ورود خوبی به بحثهای قرآنی داشته اند.
وی با تاکید بر نقش مؤثر نهادهای فرهنگی از جمله صداوسیما در ترویج اندیشههای قرآنی، خاطرنشان کرد: بحثهای معرفتی دشوار است و فرد برای درک آنها باید مطالعات بسیاری در دانشهای مختلف داشته باشد چراکه این مباحث مثل قرائت و حفظ قرآن نیستند بنابراین نیاز به واسطههایی چون صداوسیما داریم که آموزههای تخصصی را از فضای نخبگانی حوزه دریافت و آنها را در قالبهای ادبی و درسی ترجمه فرهنگی کنند.
حجت الاسلام لکزایی درباره فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد حرکت از دولت اسلامی به جامعه و تمدن اسلامی، گفت: مقام معظم رهبری پنج مرحله را برای رسیدن به این مقصد متصور شدند؛ مرحله اول، انقلاب اسلامی بود که محقق شد، مرحله دوم تأسیس نظام اسلامی بود که آن هم محقق شد که در ادامه باید سه مرحله بعدی را در نظر بگیریم. مرحله سوم جامعه پردازی اسلامی، مرحله چهارم دولت سازی اسلامی و نهایتاً حرکت به سمت تمدن اسلامی یا امت اسلامی است. اینها اندیشههایی است که زمینه ساز تمدن اسلامی هستند و در این خصوص هفت توصیه فرمودند.
وی در پایان هفت توصیه رهبری را برشمرد و در این مورد توضیح داد: توصیه اول، توصیه به علم و پژوهش است تا هر قدم مان مبتنی بر علم و پژوهش باشد. توصیه دوم، اخلاق و معنویت است که باید آراسته به آنها باشیم. اخلاق و معنویت نیز باید پشتوانه علم و پژوهش داشته باشد تا گرفتار نوظهورها نشویم. توصیه سوم، اقتصاد و به ویژه اقتصاد مقاومتی است. توصیه چهارم، بحث عدالت و مبارزه با فساد است که برگرفته از آیات قرآن نیز است. اقتصاد مقاومتی مبتنی بر تولید است نه دلالی، و آیات بسیاری بر این موضوع دلالت دارد. توصیه پنجم، استقلال و آزادی است همچنان که آیات سوره ممتحنه مربوط به بحث استقلال است و تمام آیاتی که مربوط به نجات میشوند، بحث آزادی را مطرح میکنند. توصیه ششم، عزت ملی و مرزبندی با دشمن و روابط خارجی است و در نهایت سبک زندگی توصیه هفتم مطرح شده توسط مقام معظم رهبری است که در این زمینه، فرهنگنامه زندگی بر اساس قرآن کریم نیز در حال آماده سازی داریم و مدخلهایی از آن که آماده میشود به صورت کتاب منتشر میکنیم.