نهاوند، قطب تولید گشنیز کشور با چالش خام‌فروشی مواجه است

به گزارش خبرگزاری بسیج از همدان، شهرستان نهاوند با دارا بودن بیش از ۷۰ درصد از تولید گشنیز کشور، به‌عنوان قطب اصلی تولید این محصول شناخته شده است. گشنیز نهاوند به دلیل کیفیت بالا، عطر، طعم بی‌نظیر و ویژگی‌های خاص خود نه تنها در بازارهای داخلی، بلکه در عرصه بین‌المللی نیز شهرت دارد. با این حال، با وجود ظرفیت‌های بالقوه این محصول در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و صادرات، گشنیز شهرستان همچنان گرفتار معضل خام‌فروشی است. چالشی که نه تنها موجب کاهش ارزش اقتصادی تولیدات منطقه شده، بلکه فرصت‌های بزرگی نظیر ایجاد اشتغال پایدار و ارزش افزوده اقتصادی را در این منطقه از بین برده است.

هر ساله بیش از چندین هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی نهاوند به کشت گشنیز اختصاص داده می‌شود. گشنیز این منطقه عمدتاً به صورت دانه خشک و بدون هیچ‌گونه فرآوری به فروش می‌رسد. این محصول پس از جمع‌آوری از مزارع، با کمترین فرآوری اولیه به خریداران داخلی یا بازارهای صادراتی منتقل شده و در قالب صادرات خام به کشورهای مختلف وارد چرخه مصرف می‌شود. این امر موجب شده سود واقعی حاصل از محصولات گشنیز به جیب واسطه‌ها و کشورهای دریافت‌کننده برسد، در حالی که کشاورزان و تولیدکنندگان نهاوند تنها سهم اندکی از این سود را کسب می‌کنند.

چرا خام‌فروشی گشنیز نهاوند فرصت‌سوزی است؟

خام‌فروشی گشنیز در نهاوند نه تنها از منظر اقتصادی، بلکه از جهت توسعه پایدار و اشتغال نیز یک تهدید جدی محسوب می‌شود. این محصول که به "طلای سبز" نهاوند معروف است، قابلیت تبدیل به محصولاتی همچون اسانس گشنیز، روغن‌های گیاهی، عصاره‌های دارویی و محصولات غذایی خاص را دارد؛ فراورده‌هایی که ارزش اقتصادی آنها چندین برابر گشنیز خام است. اما عدم وجود زیرساخت‌های صنعتی و فرآوری در شهرستان، این فرآوری‌ها را عملاً غیرممکن کرده است.

یکی دیگر از مشکلات ناشی از خام‌فروشی گشنیز نهاوند، هدر رفتن بخش مهمی از برند و اعتبار این محصول است. در حالی که گشنیز نهاوند کیفیتی بسیار بالاتر از محصولات مشابه در جهان دارد، عدم برندینگ و فرآوری مانع از معرفی این محصول به عنوان یکی از شاخص‌های کشاورزی ایران در بازارهای جهانی شده است. به این ترتیب، کشورهای خریدار گشنیز خام نه تنها سود حاصل از فرآوری را نصیب خود می‌کنند، بلکه برند نهایی محصول را نیز به نام خود ثبت می‌کنند.

 ظرفیت‌های گشنیز نهاوند؛ تولید محصولاتی با ارزش اقتصادی بالا

محصول گشنیز علاوه بر استفاده مستقیم در صنایع غذایی، ماده اولیه بسیاری از محصولات دارویی، گیاهی و بهداشتی است. اسانس گشنیز استفاده گسترده‌ای در صنعت تولید عطر و دارو دارد. دانه گشنیز خشک نیز به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی و طعم‌دهنده منحصر به‌فرد، در تولید انواع غذاها، سس‌ها و چاشنی‌ها به کار می‌رود. علاوه بر این، روغن گشنیز که از بذر این محصول استخراج می‌شود دارای خواص متعدد درمانی و آرایشی است و می‌تواند به‌عنوان یکی از مواد اولیه مهم در صنایع بهداشتی مطرح شود.

اما جای تأسف است که با وجود این ظرفیت‌ها، محصولات گشنیز در نهاوند به‌صورت خام صادر می‌شود و کشورهایی که این محصول را وارد می‌کنند، با انجام فرآوری‌های ابتدایی، چندین برابر این محصول ارزش‌آفرینی کرده و به بازارهای بین‌المللی عرضه می‌کنند. این در حالی است که می‌توان با احداث کارخانجات تخصصی فرآوری گشنیز و صادرات فرآورده‌های تولیدی، سودآوری بالاتری برای کشاورزان و اقتصاد منطقه به ارمغان آورد.

لزوم سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی و فرآوری

یکی از راهکارهای مهم برای عبور از چالش خام‌فروشی گشنیز، سرمایه‌گذاری در ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری در نهاوند است. این شهرستان به دلیل موقعیت جغرافیایی، آب‌وهوا و نیروی انسانی فعال، ظرفیت قابل توجهی برای جذب سرمایه در این حوزه دارد. ایجاد واحدهای صنعتی فرآوری گشنیز مانند کارخانه‌های تولید اسانس، روغن گیاهی و کارگاه‌های بسته‌بندی می‌تواند علاوه بر افزایش ارزش افزوده، زمینه‌ساز اشتغال پایدار در منطقه شود.

علاوه بر این، ایجاد برند گشنیز نهاوند و توسعه صنعت بسته‌بندی استاندارد، می‌تواند جایگاه این محصول را در بازارهای جهانی تقویت کند. برندینگ محصولات کشاورزی یکی از راه‌حل‌های مؤثر برای افزایش قدرت رقابت در بازارهای صادراتی است، موضوعی که در حال حاضر به دلیل نبود زیرساخت‌های مناسب، از دیدگاه مسئولین و تولیدکنندگان مغفول مانده است.

حمایت دولت و نقش بخش خصوصی

برای کاهش آسیب‌های ناشی از خام‌فروشی گشنیز نهاوند، حمایت همه‌جانبه از سوی دولت و مشارکت فعال بخش خصوصی الزامی است. ارائه تسهیلات کم‌بهره به سرمایه‌گذاران در بخش صنایع تبدیلی، حمایت از کارآفرینان محلی و همکاری با کشورهای هدف صادراتی برای ایجاد زنجیره صادرات فرآورده‌های گشنیز از جمله اقداماتی است که می‌تواند به رشد اقتصادی نهاوند کمک کند.

همچنین، آموزش‌های تخصصی به کشاورزان برای مدیریت بهتر کشت و برداشت محصول و ارتقای آگاهی‌های آنان جهت جلوگیری از ورود واسطه‌ها و دلالان به چرخه فروش می‌تواند راهکار دیگری برای کاهش میزان خام‌فروشی باشد.

 نهاوند؛ طلای سبز ایران در مسیر توسعه

محصول گشنیز به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین ظرفیت‌های کشاورزی نهاوند، پتانسیل تبدیل شدن به یک فرصت اقتصادی استثنایی نه تنها برای این شهرستان، بلکه برای کل کشور را در خود دارد. با سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی دقیق در حوزه فرآوری و صادرات، نهاوند می‌تواند به قطب اصلی تولید و صادرات فرآورده‌های گشنیز در خاورمیانه و حتی جهان تبدیل شود. این امر نه تنها به کشاورزان منطقه کمک می‌کند از سود واقعی محصول بهره‌مند شوند، بلکه جایگاه کشاورزی ایران را در بازارهای جهانی بیش از پیش تقویت خواهد کرد.

رسیدن به این هدف، نیازمند عزم جدی مسئولین، مشارکت سرمایه‌گذاران و تغییر رویکرد در بهره‌برداری از این محصول ارزشمند است. آیا نهاوند می‌تواند از طلای سبز خود به نفع آینده روشن‌تر اقتصاد منطقه استفاده کند؟ این پرسشی است که پاسخ آن در گرو هم‌افزایی و بهره‌گیری صحیح از فرصت‌های موجود است.

انتهای پیام/