سوم خرداد یکی از حماسی‌ترین وقایع تاریخ ایران اسلامی است/قدرت روایت؛ جنگی برای تسلط بر حقیقت/ جنگ رسانه‌ای؛ تحریف واقعیت و شکل‌دهی به ذهنیت‌ها و روایت‌سازی در عصر اطلاعات و نبردی برای حقیقت

به گزارش خبرگزاری بسیج از البرز، متن خطبه حجت السلام والمسلمین رادمرد امام جمعه ماهدشت، مبنی بر خانواده، مساجد، تقوا الهی، آزادسازی خرمشهر و مسائل شهری و منطقه‌ای، به شرح زیر است:

دراین هفته ویژگی پنجم را مورد بررسی قرار می‌دهیم که مقدمه این ویژگی، ویژگی‌های سابقی است که قبلا عرض شد، حضرت می‌فرماید: مطیعینَ لک

اولین نکته‌ای که در این خصوص متصور است اینکه ما خودمان این ویژگی را باید بشکل واقعی نشان بدهیم در خانواده تا فرزندان ماهم اینگونه تربیت بشوند.

خیلی اوقات ما در یک خوش خیالی بسر می‌بریم و فکر می‌کنیم همین زندگی روز مره‌ای که داریم ما را کفایت می‌کند همین که در مسجد و هیئت و مراسمات حاضر می‌شویم ما را کفایت است و همه‌ی زندگی ما خوب است.

روایتی از امام باقر علیه السلام تقدیم می‌کنم:

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ: قَالَ لِی‏: «یَا جَابِرُ، أَ یَکْتَفِی‏ مَنْ ینْتَحِلُ‏ التَّشَیُّعَ أَنْ یقُولَ بِحُبِّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ؟ اى جابر! آیا کسى که ادعاء تشیع میکند، او را بس است که از محبت ما خانواده دم زند؟ فوَ اللَّهِ مَا شِیعَتُنَا إِلَّا مَنِ اتقَى اللَّهَ وَ أَطَاعَهُ، بخدا شیعه ما نیست، جز آنکه از خدا پروا کند و او را اطاعت نماید وَ مَا کَانُوا یُعْرَفُونَ یَا جَابِرُ إِلَّا بِالتَّوَاضُعِ، وَ التَّخَشُّعِ، وَ الْأَمَانَةِ، وَ کَثْرَةِ ذِکْرِ اللَّهِ، وَ الصَّوْمِ‏، وَ الصَّلَاةِ، وَ الْبِرِّ بِالْوَالِدَیْنِ‏، وَ التَّعَاهُدِ لِلْجِیرَانِ مِنَ الْفُقَرَاءِ وَ أَهْلِ الْمَسْکَنَةِ وَ الْغَارِمِینَ وَ الْأَیْتَامِ، وَ صِدْقِ الْحَدِیثِ، وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ، وَ کَفِّ الْأَلْسُنِ عَنِ‏النَّاسِ إِلَّا مِنْ خَیْرٍ، وَ کَانُوا أُمَنَاءَ عَشَائِرِهِمْ فِی الْأَشْیَاءِ». اى جابر! ایشان شناخته نشوند، جز با فروتنى و خشوع و امانت و بسیارى یاد خدا و روزه و نماز و نیکى به پدر و مادر و مراعات همسایگان فقیر و مستمند و قرضداران و یتیمان و راستى گفتار و تلاوت قرآن و بازداشتن زبان از مردم، جز از نیکى آنها، و آنها امانت نگهدار فامیل خویش باشند.

قَالَ جَابِرٌ: فَقُلْتُ: یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ، مَا نعْرِفُ الْیَوْمَ أَحَداً بِهذِهِ الصِّفَةِ. جابر گوید عرضکردم: یا ابن رسول اللَّه! ما امروز کسى را داراى این صفات نمیشناسیم فقَالَ: «یَا جَابِرُ، لَاتَذْهَبَنَ‏ بِکَ‏ الْمَذَاهِبُ، فرمود: اى جابر! براه هاى مختلف مرو حَسْبُ‏ الرَّجُلِ أَنْ یقُولَ‏: أُحِبُّ عَلِیّاً وَ أَتوَلَّاهُ، ثُمَّ لَایَکُونَ مَعَ ذلِکَ فعَّالًا؟! آیا براى مرد کافى است که بگوید، من على را دوست دارم و از او پیروى میکنم، و با وجود این فعالیت دینى نکند؟! فلَوْ قَالَ: إِنِّی أُحِبُّ رَسُولَ اللَّهِ، فرَسُولُ‏ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ خَیْرٌ مِنْ عَلِیٍّ عَلَیْهِ السَّلَامُ، ثُمَّ لَایتَّبِعُ سِیرَتَهُ، وَ لَا یعْمَلُ بِسُنَّتِهِ، پس اگر بگوید: من رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله را دوست دارم- رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله که بهتر از على علیه السّلام است- سپس از رفتار او پیروى نکند و بسنتش عمل ننماید، (یکی از سنت‌های پیامبر موضوع ازدواج است، چقدر ما در انتخاب هایمان و در پذیرش یا عدم پذیرش خواستگار، سنت رسول الله را در نظر می‌گیریم؟ آیا ویژگی کارمند بودن از سنت‌های رسول الله است و سیره ایشان است که یک معیار سختی شده؟ آیا ایمان و تقوا و پشت کار و اهل کار بودن و... ملاک نیست؟ فکر کردیم صرفا کارمندی تضمین کننده‌ی آینده دختر ماست؟

باید خانواده‌ها تجدید نظر جدی داشته باشند، این رفتار‌ها سیره و سنت رسول الله نیست، سختگیری ها‌ی بیجا، ملاک و معیار‌های خودساخته، عدم تحقیق مناسب و صحیح، مَا نفَعَهُ حُبُّهُ إِیَّاهُ شَیْئاً؛ فَاتقُوا اللَّهَ‏، وَ اعْمَلُوا لِمَا عِنْدَ اللَّهِ، لَیْسَ بَیْنَ اللَّهِ وَ بَیْنَ أَحَدٍ قرَابَةٌ، أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ- عَزَّ وَ جَلَّ- وَ أَکْرَمُهُمْ عَلَیْهِ‏ أَتقَاهُمْ‏، وَ أَعْمَلُهُمْ بِطَاعَتِهِ.

محبتش بپیغمبر باو هیچ سودى ندهد، پس از خدا پروا کنید و براى آنچه نزد خداست عمل کنید، خدا با هیچکس خویشى ندارد، دوست‌ترین بندگان خداى عز و جل [و گرامی ترینشان نزد او]با تقواترین و مطیع‌ترین آنها است.

یَا جَابِرُ، وَ اللَّهِ‏ مَا یتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ- تبَارَکَ وَ تعَالى‏- إِلَّا بِالطَّاعَةِ، وَ مَا مَعَنَا برَاءَةٌ مِنَ النَّارِ، وَ لَا عَلَى اللَّهِ لِأَحَدٍ مِنْ‏ حُجَّةٍ؛ مَنْ کَانَ لِلَّهِ مُطِیعاً، فهُوَ لَنَا وَلِیٌّ؛ وَ مَنْ کَانَ لِلَّهِ عَاصِیاً، فهُوَ لَنَا عَدُوٌّ؛ وَ مَا تنَالُ‏ وَلَایتُنَا إِلَّا بِالْعَمَلِ‏ و الورع اى جابر! بخدا جز با اطاعت بخداى تبارک و تعالى تقرب نمیتوان جست و همراه ما برات آزادى از دوزخ نیست و هیچ کس بر خدا حجت ندارد، هر که مطیع خدا باشد دوست ما و هر که نافرمانى خدا کند دشمن ماست، ولایت ما جز با عمل کردن بورع بدست نیاید.

از وجود نازنین امام جواد (علیه السلام) روایت مهم و شاخصی نقل شده است که عبارت است از: «مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ فَإِنْ کَانَ النَّاطِقُ یؤَدِّی عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَبَدَ اللَّهَ وَ إِنْ کَانَ النَّاطِقُ یؤَدِّی عَنِ الشَّیطَانِ فَقَدْ عَبَدَ الشَّیطَانَ» (الکافی، ج۶، ص۴۳۴).

این روایت، امروز در مباحث سواد رسانه، جنگ رسانه‌ای، جنگ روایت‌ها خیلی کاربردی و مفید است.

در دنیای امروز، رسانه‌ها نه‌تنها ابزار انتقال اطلاعات، بلکه میدان جنگ روایت‌ها و نبردی برای تسخیر ذهن‌ها هستند.

در این جنگ رسانه‌ای، روایت‌ها تعیین می‌کنند که چه چیزی حقیقت تلقی شود و چه ارزش‌هایی در جامعه حاکم گردند. در چنین فضایی، سواد رسانه‌ای به‌عنوان ابزاری برای تشخیص حقیقت از باطل و مقاومت در برابر هجمه‌های رسانه‌ای، اهمیتی حیاتی پیدا کرده است.

این روایت ارزشمند، با دلالت بر وسعت معنایی توحید در اطاعت و دایره وسیع مفهوم پرستش شیطان، نور معرفتی است که، راهنمای ما در مواجهه با جنگ روایت‌ها و رسانه‌ها است.

رهبر معظم انقلاب فرمودند: جوان‌های عزیز! بچه‌های عزیز من! فردا مال شما است، آینده مالِ شما است؛ شما هستید که باید این تاریخ را با عزتش محفوظ نگه دارید؛ شما هستید که این بارِ مسئولیت را بردوش دارید؛ خرمشهر‌ها در پیش است؛ نه در میدان جنگ نظامی، بلکه در یک میدانی که از جنگ نظامی سخت‌تر است.

البته ویرانی‌های جنگ نظامی را ندارد؛ بعکس، آبادانی به دنبال دارد، اما سختی‌اش بیشتر است.

اینکه گفتیم جوان‌های مؤمن و حزب‌اللهی و انقلابی کار‌های فرهنگی خودجوش را رها نکنند و دنبال بکنند، و همه‌ی دستگاه‌های فرهنگی کشور را دعوت کردیم و می‌کنیم که در این جهت حرکت کنند، این، بخش فرهنگیِ این عدم تبعیت است، این جهاد بزرگ است، جهاد کبیر است.

جهاد کبیر یعنی تبعیّت نکردن از دشمن: "فَلا تُطِعِ الْکافِرینَ وَ جاهِدْهُمْ بِهِ جِهاداً کَبیراً" (فرقان: ۵۲) اگر در فرمایش مهم امام جواد (علیه السلام) خوب اندیشه نماییم، درمی‌یابیم که ما در عصری زندگی می‌کنیم که رسانه‌ها به معابد تبدیل شده‌اند؛ معابدی که نه‌تنها اطلاعات ارائه می‌دهند، بلکه باورها، ارزش‌ها و سبک زندگی را به مخاطبان القا می‌کنند.

در جنگ رسانه‌ای، قدرت‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی از رسانه‌ها برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کنند.

این جنگ دیگر تنها به انتشار اخبار جعلی محدود نمی‌شود، بلکه به خلق روایت‌هایی می‌پردازد که واقعیت را تحریف کرده و ذهنیت جوامع را به نفع جریان‌های خاص تغییر می‌دهند.

جنگ روایت‌ها، نبردی است برای تعیین اینکه چه کسی «حقیقت» را تعریف کند و چه ارزش‌هایی در جامعه غالب شوند.

در این میدان، رسانه‌ها به‌عنوان «ناطق» عمل می‌کنند (مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ). اگر این ناطق از سوی خدا و ارزش‌های الهی سخن بگوید، مخاطب را به ولایة الله رهنمون می‌سازد، اما اگر سخنانش از زبان شیطان باشد، مخاطب به ولایت طاغوت گرفتار می‌شود: «اللَّهُ وَلِی الَّذینَ آمَنُوا یخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ الَّذینَ کَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمات» (بقره: ۲۵۷). اینجاست که سواد رسانه‌ای به‌عنوان سپری در جنگ رسانه‌ای و ابزاری برای تشخیص حق از باطل، اهمیت می‌یابد.

ما در عصر معابد رسانه‌ای هستیم؛ عصری که دشمن به شدت به دنبال اشغال خرمشهر‌های ذهنی ما است. بر این اساس، درس بزرگ فرمایش امام جواد (ع) این است که اطاعت از دیگران نیاز به مجوّز عقل و شرع دارد.

خدای متعال که خالق نظام هستی و حاکم بر آن است، مُطاع مطلق است، اما دیگران زمانی مُطاع خواهند بود که از سوی خدای متعال اطاعتشان تجویز شده باشد.

اطاعت از انبیا و اولیای الهی، والدین، حاکمان عادل و... همه از این دست است: «وَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِیطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ» (نساء: ۶۴). از این رو، اطاعت خداوند متعالی، میزان مشروعیت اطاعت از دیگران است و اساساً ملاک خیر بودن هر کاری اطاعت خداست: «مِلَاکُ کُلِّ خَیرٍ طَاعَةُ اللَّهِ سُبْحَانَهُ» (غرر، ص۱۸۲)؛ بنابراین مجموعه اقداماتی را باید انجام داد تا این مسیر بر روی دشمن مسدود شود و راهش هم خدا متعال در یک جمله مطرح فرمود عدم اطاعت شیطان و بندگی خدای متعال.

«این باطل [آمریکا و رژیم صهیونی]از بین خواهد رفت؛ باطل ماندنی نیست، باطل رفتنی است، بلاشک! منتها باید اقدام کرد. این‌جور نیست که ما بنشینیم تماشا کنیم تا باطل خودش آب بشود و از بین برود؛ نه، اینکه خدای متعال باطل را رفتنی اعلام می‌کند، این یعنی اگر چنانچه در مقابلش ایستادی، مبارزه کردی، کار کردی، این ماندنی نیست، این قدرت بر مقاومت ندارد.

قرآن می‌فرماید: «وَ لَوْ قاتَلَکُمُ الَّذینَ کَفَرُوا لَوَلَّوُا الْأَدْبارَ ثُمَّ لا یجِدُونَ وَلِیا وَ لا نَصیراً» (فتح: ۲۲)؛ شما اگر سینه سپر کردید، اگر ایستادید، بدون تردید او پشت خواهد کرد؛ اما اگر شما یا نشستید یا روی خوش نشان دادید یا لبخند زدید یا فرار کردید یا او را به کارهایش تحسین کردید، نه، او از بین نمی‌رود، روزبه‌روز بیشتر هم پُرروتر خواهد شد» (۲۲/۰۲/۱۴۰۴).

این سخن رهبر معظم انقلاب، بیان بسیار مهمی است و نه‌تنها یک شعار انگیزشی، بلکه یک اصل قرآنی و مبتنی بر سنت‌های الهی است که در آیات قرآن، روایات معصومین و سیره انبیا و ائمه علیهم‌السلام ریشه دارد.

ایشان به آیه‌ای از قرآن کریم استناد می‌کنند که به‌صراحت اعلام می‌کند که اگر مؤمنان در برابر باطل ایستادگی کنند و با آن مقابله کنند، دشمنان پشت کرده و فرار خواهند کرد و هیچ یاور و مدافعی نخواهند یافت، این وعده الهی، مشروط به اقدام و مبارزه است.

این یک قانون همیشگى الهى است که اگر مؤمنان در امر جهاد ضعف و سستى نشان ندهند و با قلبى پاک و نیتى خالص به مبارزه با دشمنان برخیزند، خدا آنها را پیروز مى‌کند، ممکن است گاهى در این امر به منظور امتحان یا اهداف دیگرى دیر و زودى باشد، اما قطعا پیروزى نهایى با آنها است.

اما این پیروزی خودبه‌خود رخ نمی‌دهد و برای تحقق وعده‌های الهی، باید وارد میدان شد؛ چرا که به بیان امام خمینی (رضوان الله علیه): «زندگی در دنیای امروز، زندگی در مدرسه اراده است».

قرآن کریم هشدار می‌دهد که اگر در برابر باطل کوتاه بیاییم، یا با آن سازش کنیم، و باطل تقویت شود؛ ما نیز با او همْ‌سرنوشت می‌شویم: «فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطاعُوهُ إِنَّهُمْ کانُوا قَوْماً فاسِقِینَ» (زخرف: ۵۴).

فرعون قوم خود را تحمیق می‌کرد تا از وى اطاعت کنند. اصولا راه و رسم همه حکومتهاى جبار و فاسد این است که براى ادامه خودکامگى باید مردم را در سطح پائینى از فکر و اندیشه نگهدارند، و با انواع وسائل آنها را تحمیق کنند، آنها را در یک حال بی‌خبرى از واقعیت‌ها فرو ببرند و ارزش‌هاى دروغین را جانشین ارزش‌هاى راستین کنند، و دائما آنها را نسبتا به واقعیت‌ها شستشوى مغزى دهند؛ لذا حکومت حاکمان بر مردم در نظام باطل، بر اساس استخفاف و تحقیر مردم است؛ ولى اطاعت مردم در نظام حق، یا بر اساس انتخاب احسن است، «یسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» (زمر: ۱۸) آن هم همراه با محبّت، «لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ» (آل‌عمران: ۱۵۹) این یک راهبر نجات بخش برای همه‌ی بشریت است که خودمان را با این راه و روش باید همراه کنیم.

یکی از مصادیق این اقدام باطل حرکت آنها در مسیر خانواده است که اساس آن را یعنی زن را دچار مشکل کردند یعنی آن کرامت و شخصیتی که در اسلام برای زن دیده شده را، باطل نه تنها نفی میکند که اقدامات منفی را هم انجام می‌دهد، برخی اوقات کلیپ‌ها را انسان می‌بیند، زن را داخل یک قفس کردند و (عذرخواهم) بعنوان یک حیوان با او برخورد می‌کنند، تحقیر انسان تا کجا؟! حالا نگاه اسلام را به زن که محور و شیرازه خانواده ست، ستون نگهداشت خانواده است، محبت او، عشق او، دلسوزی او همیشه خانه را گرم و صمیمی و پر از محبت قرار می‌دهد، چرا؟ چون خانواده محل تربیت انسان است که اشرف مخلوقات است، از درون آن خانواده میتواند خواجه نصیر‌ها، شیخ بهای‌ها، کاظمی آشتیانی‌ها، مطهری‌ها، سلیمانی و رئیسی‌ها تربیت شوند که شدند، این برکت اسلام عزیز است، لذا به مسئله خانواده و تحکیم خانواده باید توجه بیشتر و ویژه‌ای کرد.

سالروز ازدواج حضرت امیر با حضرت فاطمه زهرا (س) بهانه‌ای است برای سر دست گرفتن این ارزش‌ها، توجه به آسان گیری در ازدواج‌ها و توجه به مسئله جمعیت و فرزند آوری.

سوم خرداد یکی از حماسی‌ترین وقایع تاریخ ایران اسلامی است که بعد از آن خیلی برکات نصیب شد هرچند هزینه‌ها هم داده شد، لیکن دستآورد آن حماسه فتح خرمشهر بسیار فراوان بوده که هنوز که هنوز است از آن بهره می‌بریم در عملیات‌های اخیر وعده صادق و سایر اقدامات، یکی از مشخصات آن حماسه ایمان و خودباوری بود که در پرتو هدایت امام خمینی ره نصیب رزمندگان و مردم این سرزمین شد و الان هم همان ایمان و خودباوری بود که در عملیات وعده صادق ۱ و ۲ خودش را نشان داد، حاج علی گروسی‌ها، بعنوان الگو و نماد ایستادگی اعتقاد و شریعت در زندگی هاست، اگر او نماد اذان در مسجد خرمشهر است، الان هم راه او و سیره او باید مؤذن خوبی‌ها و اعتقاد و شریعت در زندگی‌ها باشد و این ممکن نیست مگر اینکه جدای از برگزاری یادواره‌ها و ...، در شناساندن سیره و روش و منش آنها هم در سطوح مختلف سنی اقدامات تاثیر گذاری انجام شود.

یکی از ظرفیت‌ها شهر ما حوزه علمیه خواهران است که از ابتدای تاسیس تا کنون در شهر منشاء خیر و برکت بوده و طلاب محترم و متخصصی را تربیت کرده است، همه باید کمک کنیم همچنانکه در خطبه‌ای اشاره کردم به دانشگاه پیام نور و توجه‌ها و اقداماتی که باید انجام شود.

در خصوص حوزه علمیه هم همان نکته را عرض میکنم جدای از اینکه خیرین برای ارتقاء ظرفیت‌های آن باید کمک کنند، برای ثبت نام دختران عزیز هم در این حوزه باید تلاش کرد و برکات وجود حوزه و خدمات ارزشمند فرهنگی و اجتماعی و دینی را که ارائه می‌دهد را باید مدنظر قرار داد که از سرور عزیزمان حج الاسلام و المسلمین آقا شیخ حسین منطقی سعادتی و اعضای هیئت امناء و مدیریت محترم و اساتید و کارکنان این حوزه هم تقدیر و تشکر می‌کنم.