ماجرای پیگیری حقوقی اوضاع شهدای حج امسال به کجا رسید؟ چرا وزارت خارجه اقدام قابل توجهی تا امروز انجام نداده است؟
می‌گویند استانداردهای بین المللی داریم، من آنها را نمی‌دانم، در این رابطه شاید مثلاً یک محدودیت‌های بین المللی دارند. ولی چرا نمی‌بریم دادگاه‌های بین المللی و چرا محاکم بین المللی را به سوال نمی‌کشیم؟ چرا طرح دعوا نمی‌کنیم؟! دادگاه سعودی قصد پیگیری ندارد؛ نداشته باشد! ما الحمدالله در دولت به جهنم هستیم! به جهنم که دادگاه سعودی نمی‌خواهد! شکر خدا این شجاعت در رئیس جمهورمان است که با یک «به جهنم» همه چیز را جمع کند! دادگاه سعودی نمی‌خواهد؛ به جهنم که نمی‌خواهد!
اقدامات شما برای پیگیری حق و حقوق خانواده قربانیان در NGO مهاجران چگونه است؟ چرا کمتر این مسائل را در آنجا پیگیری کردید؟
علت اینکه تا امروز در NGO برای پیگیری چندان جدی نبودیم به این علت بود که تکلیف همه شهدای مکه و منا مشخص نبود، اگر پیش از احراز هویت همه دست به اقدامی می‌زدیم، ممکن بود بعضی از خانواده ها نتوانند به اجساد عزیزانشان برسند. برای همین سعی کردیم با سعه صدر کامل عمل کنیم. ما خانواده ها را جمع کردیم؛ در حقیقت تلفن و مشخصات خانواده ها را گرفتیم؛ و قرار است یک سایت تاسیس کنیم، یک شاخه دانشجویی هم تأسیس کردیم، تا این مسأله همان طور که رهبری فرمودند زنده بماند و به فراموشی سپرده نشود. رزومه افراد را به تدریج جمع کردیم، نحوه شهادتشان کجا بوده؟ و مشغول این کارها بودیم تا بتوانیم ببینیم سازمان حج و زیارت کی این قضیه گرفتن پیکرهای پاک حاجیان و مهاجران الی الله را به سرانجام می رساند؛ تا ما کار خودمان را انجام دهیم. ما معطل این قضیه بودیم.
با توجه به اقدام اخیر عربستان در قطع رابطه، فکر می کنید اخلالی در بحث پیگیری و بازگشت پیکر مطهر شهدا پیش بیاید؟
در بازگشت پیکرها فکر نمی‌کنیم مشکلی باشد؛ بیشترشان منتقل شدند، آقای اوحدی مصاحبه کرد که تمام شد و پرونده پیگیری و شناسایی اجساد بسته شد.
بعد از بسته شدن پرونده شناسایی اجساد، دستگاه‌های حقوق بشری دنیا باید پای کار بیایند. یا دست کم آلارمی از سمت ما بگیرند؛ حتما چه در کمیسیون زنان در نیویورک و چه در ژنو و چه از مسئولین داخلی اوضاع خانواده‌ها را پیگیری می کنیم، و از دادگاه‌های بالاتر؛ از دادگاه‌های لاهه می‌خواهیم و حتما طرح موضوع می کنیم و پیگیری می کنیم. حتما نیاز به وکیل هم داریم.
خانم دکتر! داستان حمله اخیر به سفارت عربستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به نظر شما آیا این اقدام از سوی دانشجویان بسیجی صورت گرفته بود؟
داستان سفارت بهانه بود! سعودی‌ها مدت ها بود به دنبال قطع رابطه و ایجاد تنش بودند، و الا به خاطر یک هم چه مسایلی هیچ کجای دنیا قطع رابطه نمی‌کنند. از نظر من حمله به سفارت هم بسیار مشکوک بود. کوتاهی پلیس و نیروهای امنیتی و به ویژه شایعاتی که درباره‌ی عمدی بودن آتش سوزی مطرح شد. مطمئناً هیچ کدام از معترضین از دانشجویان بسیجی نبودند. البته یک جریان رسانه ای خاص هم وجود داشت که تلاش می کرد تمام تقصیر را به گردن بچه های ما بیاندازد.
این را از جایگاه حقوقی‌تان می فرمایید؟ یعنی شما به عنوان مسؤل خواهران بسیج دانشجویی کشور؟
بله! قطعاً! هیچکدام از بچه های ما در تجمعات غیرقانونی شرکت نداشتند. حرف و حدیث‌ها درباره‌ی پشت پرده‌ی حادثه‌ی سفارت بسیار است.
آیا کمپینی که تشکیل شد برای جمع آوری یک میلیون امضا، به رسیدگی به این موضوع کمکی کرد؟
این دست اقدامات خیلی کمک می کند، منتهی ما بنا نداریم خیلی متفاوت از بحث آقای قاضی عسگر که نماینده مقام معظم رهبری هستند عمل کنیم، کاملاً می خواهیم با ایشان هماهنگ باشیم. ما برای نظام و خدا شهید دادیم، قرار نیست کاری کنیم که به بدنه دیپلماسی، یعنی آن چیزی که مد نظر مقام معظم رهبری است لطمه بخورد. کاری به دولت نداریم! ما نه اعتراض داریم و نه مطالبه ای؛ چون مطالباتمان هیچ وقت پاسخ داده نشده دیگر دلسرد شدیم نسبت به این قضیه، حتی یک بار نشده وزیر امور خارجه تسلیت به این خانواده‌ها بگوید، لااقل یک دلگرمی برای خانواده‌ها باشد.
نظر شما درباره موضع مقام معظم رهبری چیست؟ چقدر واکنش قاطع ایشان در برابر سعودی ها توانست به روند حل مسأله کمک کند؟ پیگیری‌های ایشان درباره اوضاع خانواده‌های شهدا چگونه بوده است؟
واکنش ایشان عالی بود؛ باعث شد عربستان خودش را جمع کند. دیداری با رهبری صورت گرفته در مورد مسئله منا، آقای قاضی عسگر خودشان این کار را کردند.
پیگیری‌های دولتی ها تا امروز چگونه بوده است؟
فقط مصاحبه کردند! ولی ما هیچ چیزی ندیدیم! هنوز چیزی دست خانواده ها را نگرفته است. غیر از فرم‌هایی که بین خانواده شهدا پخش کردند و اجازه وکالت گرفتند، این کار دولتی است؛ ما کار خودمان را به دور از این فضا انجام می دهیم.
شنیده شده پیگیری‌های شما و انجمنی که برای پیگیری حقوق شهدا تشکیل دادید با واکنش‌های بعضاً تند وزارت خارجه مواجه شده است؛ چرا؟
تذکر دولتی‌ها کلی بوده، که این انجمنی که تشکیل دادید لازم نیست و ما پیگیری می کنیم. هر چند ما چندان جدی نگرفتیم. سعودی‌ها آمدند فاجعه مکه و منا را آفریدند تا داستان شیخ نمر به فراموشی سپرده شود. و بعد هم در خفقان کامل او را کشتند و بعد دفنش کردند. کجای حقوق بشر؛ هم چه جنایتی پذیرفته می شود؟! ما قصد داریم در مقابل سازمان‌های حقوق بشری دنیا بگوییم که دروغ گو هستید! کدام حقوق؟! کدام بشر؟! آیا این حق است که یک عالم وارسته را مجروح کنند و بعد اعدامش کنند؟! مگر خانواده‌های این افراد آدم نیستند؟! ما می‌خواهیم به دنیا بگوییم عربستان از سال‌های آینده حق ندارد مدیریت حج را در دست بگیرد، این روشن است!
برخی گروه‌های دیگر تجربه‌های بعضاً موفقی در پیگیری حقوقی در دادگاه های بین المللی داشتند، مثل مثلاً بخشی از جانبازان شیمیایی؛ که رفتند شکایت کردند و به یک جایی رسیدند. زنان بوسنی-هرزگوین هم در دادگاه لاهه رای مثبت گرفتند؛ شاید سیاستمداران نخواهند کار کنند، ولی خیلی جاها صدای مردم به جایی رسیده؛ یعنی یک عده ای متوجه شدند.
با حجاج دیگر کشورهاکه این اتفاق تلخ برایشان افتاده بود؛ چطور؟ ارتباط و تماسی داشتید یا خیال دارید ارتباط بگیرید؟
بله به فکر هستیم، متاسفانه مشکل دارند! مثلاً خیلی از قربانیان منا از نیجریه بودند؛ نیجریه را که می دانید چه قدر درگیر بقیه مسائل است. واقعا نمی شود ارتباطی گرفت.
انفعال سیاسی حکام جهان اسلام را چقدر در گستاخ تر شدن عربستان موثر می دانید؟ به نظر شما اگر این همه کشور مسلمان هر کدامشان یک بوق! می‌زدند؛ عربستان خودش را جمع نمی‌کرد؟!
امسال سقوط جرثقیل را داشتیم، یک آتش سوزی داشتیم، یک سقوط پنکه سقفی بود، قابل اغماض نیست! بحث منا هم جایگاه خودش را دارد؛ اگر کشورهای اسلامی واقعا مثل همان روز که امام در بحث فلسطین فرمودند نفری یک سطل آب بریزید اسرائیل را آب می‌بَرد! عربستان هم همینطور! آنها با یک نهیب رهبری خودشان را جمع کردند؛ عربستان سعودی چیزی ندارد که بخواهد بایستد در مقابل ما! ما اینقدر خاضعانه؛ از وزیر امور خارجه شان 5 بار تقاضای دیدار بدهیم و محل نگذارد! مگر این ها کی هستند؟! چه کاره اند؟! یک مشت شکم پرور!
با توجه به سوابق سیاهی که در بحرین و یمن جمع کردند...
کارشان یا رقص است یا شراب خواری! ببینید در بحث قیمت نفت چقدر توطئه کردند تا در تحریم ما تحت فشار قرار بگیریم! در کشورهای اسلامی دیگر هم همین طور؛ در میانمار این همه کشتار کردند؛ در فلسطین این همه کشتار از اهل تسنن آن هم! در افغانستان و در دیگر ممالک؛ عربستان چه کار می‌کند؟! غیر از این که در بحرین خودش دست به سرکوب مردم می‌زند؛ در یمن جنایت می کند؛ سعودی رژیمی است که الان در منطقه خیال اسرائیل را راحت کرده! هر کاری که اسرائیل باید می کرد در منطقه عربستان سعودی می کند!
با قطع رابطه ی سودان و جیبوتی چه کار کنیم؟!
به هر حال آنها سیاست های خودشان را دارند؛ این اتفاقا اتفاق خیلی مثبتی است! معلوم شد بُرد قدرت سعودی‌ها سودان و جیبوتی است!
شما مطلع هستید؛ من خارج از کشور درس می خواندم، بعد از فتنه 88 برای فرصت مطالعاتی رفته بودم آنجا. با گروهی که کار می کردیم از کشورهای مختلف بودند. انگلستان درس می خواندم، با همسرم رفته بودیم. گروهی که قبلاً از مالزی عراق و تمام کشورهای اسلامی با هم؛ شیعه و سنی یک انجمن اسلامی دانشجویی در دانشگاه داشتیم. همیشه با یک عزتی به ما نگاه می کردند؛ همیشه این طور بوده؛ یک ایرانی عزت زیادی داشت. اما وقتی بعد از هشتاد و هشت برگشتیم برخوردهای خیلی تندی دیدم. یکی از آنها به من گفت شماها نمی‌دانید کشورتان پناهگاه مظلومان جهان است؟! عکس امام آتش می زنید؟!
آقای قاسمی! آیا از رسیدگی مسئولین دولتی و عملکردشان راضی هستید؟
از رسیدگی راضی نیستیم؛ هیچ کاری نکردند! تنها آقای قاضی عسگر چند بار قول دادند کاری کنند. در مکه که بودیم این اتفاق افتادغ از طرف بعثه و آقای قاضی عسگر سراغمان آمدند؛ خیلی رسیدگی کردند، ولی اینجا نه! خواستیم جنازه‌ها را نشانمان دهند؛ دو بار نشان دادند.
چه طور با خانواده شهدا و این NGO آشنا شدید؟
ما خودمان رفته بودیم حج و زیارت؛ اطلاع دادند هم چه مجموعه ای تشکیل شده و مطالبات شهدا را پیگیری می‌کند. یکی از خانواده‌هایی که آنجا بود خبر دادند.
شما فکر می کنید که موضع ما بیش از حد منفعلانه نبوده چه در منا و چه در سایر موارد در برابر عربستان؟ فکر می‌کنید اگر همان روز رئیس جمهور ما موضع محکمی در برابر مقامات عربستان اتخاذ می کرد آیا موضوع اینقدر کش پیدا می‌کرد؟
باید این داستان زودتر از اینها تمام می شد؛ مقصر حادثه کاملا معلوم است! حادثه جرثقیل را باید جمع می‌کردند. اگر جدی دنبالش بودند تمام می شد.
نظر شما چیست خانم دکتر؟
اگر همان طور که آقای رئیس جمهور در قضیه برخورد با مهاجمین به سفارت، این طور قاطعانه وارد شدند، نسبت به عربستان سعودی هم همین طور موضع می گرفتند، کار پیش می رفت. با این همه این هنر امام بود که کار را دست صاحبان کار داد؛ چون کشور صاحب دارد! صاحب کشور مردم هستند! کار وقتی دست خود مردم سپرده شد، به سامان خواهد رسید ما امید چندانی به دولت نداریم.
حضرت امام می فرمایند: «اگر ما از مسئله قدس بگذریم، از صدام بگذریم؛ از اسرائیل بگذریم؛ از همه کسانی که به ما بدی کردند بگذریم؛ نمی توانیم از مسئله حجاز بگذریم! حجاز باب دیگری است، و لازم است زنده نگه داشتن این روز؛ روزی که خیانت به اسلام شد بالاتر از این مسائل است؛ و باید با همه قوایی که داریم و آن هایی که به خدا اعتقاد دارند با همه قوا، با این مسئله محاربه کنند.» این پیام بعد از کشتار حجاج است.
این ننگ را نباید به گور ببریم! ما بودیم و دیدیم بزرگترین جنایت در عربستان واقع شد، حالا آنها طلبکار هستند! انگار این جملات امام برای امروز است! برای چه قطع رابطه می‌کنند؟! برای این که ما حق گفتیم! چرا آیت الله نمر را اعدام کردند؟ اگر دولتمردان ما تا این حد ضعیف برخورد نمی کردند، اوضاع اینطور نبود.
انفعال اشخاص و سازمان‌های حقوق بشر را چگونه ارزیابی می کنید؟ چرا آنها در قبال نسل‌کشی و جنایات عربستان سکوت کردند؟
در مورد سازمان های حقوق بشری، که اینقدر «بشر؛ بشر» می کنند! مثل شیرین عبادی که جایزه صلح نوبل هم گرفته، اینها کجا هستند؟! جوانان و دانشجویان ما متوجه هستند که این یک بازی سیاسی است، هر کسی هم خط آنها باشد، «بشر» است، هر کسی که ضد باشد، «بشر» نیست و باید کشته شود، مثل «نمر». رفتار سعودی‌ها با زنان بسیار تحقیر آمیز است! یکی از این گروه‌های طرفدار حقوق زنان به آل سعود کاری ندارد. اگر راست می‌گویند چرا راجع به کشته شدن 7500 نفر در صحرای منا و سقوط جرثقیل حرف نمی زنند؟! بن لادن دست پرورد اینها بود؛ فرستادند افغانستان، به دنبالش داعش در سوریه و عراق؛ در یمن در بحرین، سراسر منطقه را آل سعود به آتش کشیده و بعد با این حال ما چه ملاحظه ای باید داشته باشیم؟!
سوال بنده این است: پدر ایشان و پدران دیگر قربانیان به کدامین گناه کشته شدند؟! چون زیارت خانه خدا می کرد؟! بچه‌های من به چه جرمی یتیم شدند؟! بچه های دیگر به چه جرمی؟ هنوز دارند در خواب بعد از سه ماه -چهار ماه ناله می‌کنند و نیمه شب‌ها پدرش را صدا می‌کند ... بعد اگر ما دادخواهی کنیم کار اشتباهی کردیم؟!
