شب یلدا در حصار ارتباطات توخالی و تجملات

به گزارش خبرگزاری بسیج از آذربایجان شرقی، خارج از لطافت های این شب و رسم و رسومات و آئین سنتی که به نحوی باید گرامی داشت و مایع دلخوشی خود قرار دهیم، اگر به این شب از دید فرهنگی بنگریم به این نتیجه می رسیم که بهانه های فرهنگی بیشتر بر اساس مسایل انسانی و عاطفی پایه ریزی شده تا از این رهگذر در سال و ماه، انسان ها دور یکدیگر جمع شوند و فارغ از دغدغه های روزمره از حال یکدیگر باخبر شوند. اما شب چله ما به مانند بسیاری از اتفاقات و مراسمات و آئین هایمان درگیر یک سری حواشی شده است که متن آن را برای خانواده ها زیر سوال برده است.

مثل شب یلدای این چند سال اخیر به مانند اجناس مصنوعی و بدل می مانند که مغازه دارها با آب و تاب تیتر می زنند که به بازار آمد. آری شب یلدای مصنوعی هم چند سالی است که به بازار آمده است و عده ای را بدجور درگیر خودش کرده است.

بی جهت نیست که شب یلدا را مصنوعی می خوانیم. مرور اتفاقات چند روز مانده به شب یلدا گواه این مدعاست. چند روز مانده به یلدا همه درپی خرید بهترین میوه‌ها‌، آجیل‌ها و شیرینی‌ها هستند چراکه دچار این تصور اشتباه هستند که وجود و حضور این خوردنی‌های رنگارنگ، لازمه برگزاری یک یلدای خوب و واقعی است. به این ترتیب چندان عجیب نیست که از هفته‌های قبل تبلیغات گسترده‌ای برای سفارش شیرینی‌ها در رنگ‌های مختلف برای شب یلدا یا سفارش عروسک‌های شب یلدا یا تزئین انواع میوه‌های گران‌قیمت که زینت‌دهنده مجالس و دور‌همی‌های شب یلدا باشند، آغاز می‌شود. شاید در خانه شما و یا اطرافتان بچه هایی باشد که پدرومادرشان دغدغه لباس شب یلدایش را دارد که با این لباس به اصطلاح طرح هنداوانه که کاربردی چند ساعته دارد عکس گرفته و یادگاری نگه دارند، یا شاید پز آن را به ندارها بدهند!!!

از همنشینی گوشی‌های تلفن همراه در مناسبت‌های خانوادگی همین یک نکته گواه است که از امروز تا چند روز آینده تصاویر پروفایل تلگرام و صفحات شبکه‌های اجتماعی همه عکس‌هایی از میزها و چیدمان‌های میهمانی‌های این شب است. آخر این چه شب یلدایی است که بیشتر تصاویرش حرف می زنند تا خودش! تصاویری که اغلب آنچنان که نشان می دهند واقعی نیستند. چرا که اگر قرار بر خوش گذشتن باشد دیگر وقت برای عکس گرفتن های آنچنانی نمی ماند و ایضا مشغول شدن با فضای مجازی!

به این ترتیب هر چه می‌گذرد از صفا و صمیمیت‌ها کاسته می‌شود چون این تشریفات و تجملات بی‌حد و حدود، هرگز تمام نمی‌شوند. آن وقت همه در چنین شبی دور هم جمع می‌شویم اما این‌قدر درگیر تجملات هستیم که یادمان می‌رود یادی از خاطرات کنیم یا سری به حافظ بزنیم.

شعار «یک شب یلدا است و هنداوانه اش» حک شده در ذهن اکثر خانواده های است که می خواهند بساط خوشگذرانیاشان در این شب تکمیل شود. غافل از اینکه با خوردن هنداوانه در این شب با دستان خود سلامتیشان را قاچ می کنند.

در گذشته که امکانات انبارداری و حمل و نقل و کاشت میوه های گلخانه ای وجود نداشت، میوه هر فصلی در همان فصل تولید و عرضه می شد. ولی متاسفانه با پیشرفت و توسعه تکنولوژی بجای استفاده بهینه از این فن آوری های روز و ابزارهای نوین در راستای تحقق اهداف عالیه بشر، صرفاً برای کسب درآمدهای سرسام آور، میوه ها، صیفی جات و محصولات کشاورزی مخصوصاً محصولات وارداتی با انواع سموم شیمیایی و بعضاً گلخانه ای تهیه، با انواع نگهدارنده های شیمیایی انبار کرده و در همه فصول در سطح وسیع عرضه می گردد. در حالیکه در طب سنتی مصرف میوه های فصل هر منطقه برای افراد آن منطقه مفید دانسته و توصیه شده است.
یکی از بدترین مواردی که در دهه های گذشته به عنوان رسمی غلط در آمده است، خوردن هنداونه در شب یلدا می باشد در حالی که در قدیم طبق سفارش حکما در شب های طولانی زمستان، خوردن انار، کدو حلوایی، آجیل و خشکبار گرم و محصولات فصل زمستان مرسوم بوده است. هندوانه دارای مزاج سرد و تر است و میوه فصل تابستان محسوب می شود. مزاج فصل زمستان سرد و تر است لذا خوردن این میوه در فصل سرما و بدتر از آن در چله زمستان و آن هم در شب(که خود شب هم دارای مزاج سرد و تر است) کاری کاملاً اشتباه می باشد. این کار قطعاً باعث غلبه بلغم در افراد می گردد و برای بدن بیماری و عوارضی را به همراه خواهد داشت.

به خصوص برای افراد با مزاج بلغمی یا سالمندان که بیشتر بلغم آنه ا را اذیت می کند. خلاصه اینکه  اگر با هر توجیهی در شب یلدا هندوانه خوردید حتماً از آجیل های گرم شب یلدا مثل گردو، پسته و بادام و کشمش اگر در دسترستان بود! به مقدار فراوان میل کنید که از آثار سردی هندوانه بکاهد.

یلداهای مصنوعی حاصل چیست؟

به راستی چرا یک آئین سنتی که می تواند تا ماه ها انرژی جمع خانواده گی را تامین کند این چنین اسیر حواشی شده است؟ چرا دیگر در این شب شاهد دورهم های ساده و بی آلایشم نیستیم؟ آنجا که صدای خنده صدای غالب کوچه ها بود. این شب گویا برای یک سری از خانواده ها شب یادآوری کمبودها، شب نداری ها، شب شرمندگی های مردانه و در مقابل شب چشم هم چشمی ها، شب پر خوری ها، و محفل غیبت و.... است.

 مقایسه دیروز و امروز امشب تفاوت های آنچنانی را آشکار می کند که مسببش را نمی توان گذر زمان دانست. بلکه گویی ریشه در ضعف باور و اعتقادهای دینیمان دوانده است. سال ها قبل بزرگان خانواده در شب یلدا با شاهنامه خوانی، مثنوی و حافظ خوانی، بازی های خانوادگی و گفت و خنده های دلنشین، خوشحال کردن و ارج نهادن به بزرگترهای فامیل ساعاتی را در کنار هم بودند. تا ذخیره دلگرمی و انرژی باشد برای روزهای سرد زمستانشان ولی امروزه یلدا و اکثر مناسبت دیگری تبدیل به محفلی سرد و بی رونق شده است که هر کسی در گوشه ای به کار خود مشغول است. شاید به نوعی دور هم جمع شوند ولی دل های هر کسی در حصار فضای مجازی و ارتباطات تو خالی و تجملات زندانی است.

فرزانه اسدزاده