حقیر السادات: برنامه ریزی شرط اصلی موفقیت است

به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج،،۵۲ساله و متولد استان یزد است. در سنین کم در حالی که دبیرستانی بود ازدواج کرد و به دلیل حضور همسر که در آن زمان دانشجوی دانشگاه تهران بود، جلای دیار کرد و راهی تهران شد. کاملا ساده اما بسیار صمیمی پای به جرگه ی متاهلان گذاشتند و زندگی خود را در خوابگاه دانشجویی آغاز کردند. برخلاف باور خیلی ها، زندگی متاهلی نه تنها او را از هدفش دور نکرد بلکه با حمایت های همسر و سپس فرزندان، سکوی پرشی برای ش شد تا در کنار وظایف خطیر خانه داری، از علایق خود عقب نماند و ادامه تحصیل دهد، و در نهایت به عنوان یکی از نخبگان رشته نانو بیوتکنولوژی شناخته شد. گفتگوی ما با دکتر بی بی فاطمه حقیر السادات، عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی را می خوانید.

شما در عنفوان جوانی متاهل شدید، اما هم چنان از کسب علم غافل نشدید. چگونه هم تحصیل کردید، هم همسر و مادر بودید؟ مدیریت موقعیت پیش آمده سخت نبود؟
معصومه کوشکستانی: پس از ازدواج و ساکن شدن در خوابگاه دانشجویی، همسرم دانشجوی دانشگاه تهران بود و من هم به شدت علاقه مند به تحصیل، برای دست یابی به آرمان هایم و با انگیزه کمک به کشور و مردم، در آزمون دانشگاه شرکت کردم و پس از کسب نتایج هم دانشگاهی شوهرم شدم. پس از فارغ التحصیلی در مقطع کارشناسی مادر شدم و چند سال از ادامه تحصیل کناره گیری کردم. پس از آب و گل در آمدن بچه ها، برای مقطع کارشناسی ارشد ثبت نام کردم و پس از قبولی، هم زمان رشته فیزیولوژی و بیوشیمی را فرا گرفتم. سپس به دلیل کسب معدل بالای ۱۸ در اخذ هر ۲ رشته، به عنوان استعداد درخشان، مشغول تحصیل در رشته دکترا شدم. با همه این تفاسیر، اما به دلیل داشتن مدیریت و برنامه ریزی از زندگی ام غافل نشدم. باور دارم اگر کارها با برنامه باشد زمان برای انجام همه دغدغه ها فراهم می شود. تا جایی طبق برنامه بودم که زمان مصروف در خیابان برای رسیدن به منزل را هم پاز یش تعیین کرده بودم، از همین سربند همیشه وقت خالی برای رسیدگی خانه و خانواده را داشتم. کارهای تحقیقاتی را در مرکز انجام می دادم و در منزل، فارغ از کار و تحصیل، تمام وقت در خدمت همسر و فرزندانم بودم. می ماند انجام کارهای شخصی ام که آن هم منوط به زمانی بود که اعضای خانه، مشغول استراحت بودند یا در منزل نبودند. ناگفته نماند، در زمان خستگی هایم، مادرم که در آن برهه حضور فیزیکی داشتند، قوت قلب من بودند و همیشه با کمک های معنوی خود انرژی زیادی را به روح و جسم م سرازیر می کردند و پس از رحلت شان، هنوز هم، در زمان بی طاقتی و از بین رفتن انرژی ام باز به سراغ ایشان می روم و پس از بازگشت، با قلبی پراز انگیزه به ادامه کارم می پردازم.

اما قبول کنید از پس همه کارها به نحو احسن بر آمدن سخت است. شما همه تلاش تان را می کردید تا نقص یا کمبودی برای اهالی منزل پیش نیاید ولی باورش برای من سخت است که گلایه ای لااقل از جانب فرزندان تان نبوده باشد. چگونه با شرایط مادر پر مشغله ای مثل شما کنار می آمدند؟
نه این که گلایه اصلا نباشد، به طور قطع بود اما در زندگی هر مادری حتی به صرف خانه دار بودن و همیشه در دسترس بودن، باز هم مواقعی پیش می آید که بچه ها گله از برآورده نشدن خواسته هایشان دارند. این اعتراض ها برای من هم که شاغل و محصل و مدرس بودم، هم قابل ابراز بود اما به ندرت. دلیل آن هم همسرم است که همواره شرایط من را درک کرده و در تمام لحظات نبودن م، جور من را کشیده و از هیچ کمکی دریغ نکردند. ایشان همیشه هم راه و پشتیبان لحظه هایم بوده و هستند. ناگفته نماند بچه ها هم زمانی که بزرگتر شدند، خودشان نیز با من همراه شدند.

با این که شما در زمان تحصیل و تدریس همیشه جزو برترین ها بوده اید و رشته تحصیلی تان در ایران متقاضی زیادی ندارد و تاکنون تعداد انگشت شماری موفق به اخذ فوق دکترا شده اند، حتی به جرات می توان گفت، مجموع تحصیل کنندگان این رشته در دنیا هم خیلی زیاد نیست، از این روی شده بود به واسطه زن بودن و محجبه بودن تان در نشست های برون مرزی، تبعیض بین شما و سایر شرکت کنندگان باشد؟
احتمالا بوده اما هرگز تبعیضی در این زمینه مرا آزار نداد و مانع هدف م نشد. به نظر من وقتی پای علم در بین باشد دیگر تفاوتی بین زن و مرد وجود ندارد. همان طور که زنان در طی تاریخ بارها ثابت کرده اند، به خصوص شیرزنان ایرانی در دوران انقلاب و پس از آن بارها لیاقت های شان را به منصه ظهور در دنیا گذاشته اند. وای این مطلب، کشورهای خارجی نگاه تبعیض جنسیتی به دلیل چادر ندارند فقط مشکل این است که گمان می کنند زنان محجبه، عرب هستند نه ایرانی ها و شناختی نسبت به این موضوع نداشتند. به خوبی در ذهن دارم در یکی از همین کنفرانس ها در خارج از کشور، زمانی که برای سخنرانی آماده می شدم یکی از حضار وقتی من را با چادر دید، پرسید شما عرب هستید؟ با تعجب گفتم نه من یک ایرانی هستم.

می دانیم که شما مقالات، پژوهش و کتب زیادی در زمینه کشوری و بین المللی دارید. فازغ از آن، به صورت مجمل از سوابق کاری تان برای مان بگویید.
بنده عضو هیئت علمی دانشگاه صدوقی یزد و مدیر گروه نانو و تحقیقات و فناوری، و مؤسس شرکت دانش بنیان هستم. به عنوان فناور برتر هفته پژوهش در سال ۱۳۹۶ و دستاورد برتر دانشگاه تهران سال ۹۶-۱۳۹۵ انتخاب شدم و بانوی نمونه بسیجی کشور سال ۹۲-۱۳۹۱ عنوان گرفتم. در خصوص اختراعات هم باید بگویم، تاکنون به لطف خدا توانسته ام، دو محصول دانش بنیان تجاری سازی شده، ۱۰ پتنت (اختراع داخلی)، یک پتنت امریکایی (us patent) و ۱۸ محصول دانش بنیان را در کارنامه کاری ام ثبت کنم. در مقاطع تحصیلی هم، دانشجوی نمونه دکترا در کشور در سال ۹۳-۱۳۹۲ و دکترای نانو بیوتکنولوژی از دانشگاه آمستردام شناخته شدم و پایان نامه ام هم در زمینه ژن تراپی، پایان نامه برتر اروپا شد.

گویا کارگروه فناوری نانو در بنیاد نخبگان یزد که سال ۱۳۹۳ وعده تشکیل آن را داده بودید آغاز به کار کرده و شما اکنون علاوه بر کار تدریس، مدیرعامل این شرکت دانش بنیان در زمینه دانش های نو و تجاری سازی در زمینه نانوبیوتکنولوژی هستید.
بله. با حمایت های خوبی که از طرح مذکور شد، توانستیم شرکتی دانش بنیان و فعال در حوزه های بیوتکنولوژی، نانوبیوتکنولوژی، به خصوص تولید نانو ذرات و نانو حامل های دارویی را در تابستان سال ۱۳۹۳ به بهره برداری برسانیم و بیش از ۴ سال است در این زمینه ها مشغول به فعالیت هستیم. اکنون هم تمرکز فعلی مان، تحقیقات و تولیدات بر روی اسانس های گیاهی، بررسی خواص درمانی آن ها و داروهای ضد سرطانی است.
طنین یاس