رفتار اهل بیتی با کودکان

به گزارش خبرگزاری بسیج؛ عشق والدین به فرزندان، یکی از قدرتمندترین و پایدارترین احساسات بشری است. این عشق در عمق وجود والدین ریشه دارد و از لحظه تولد فرزند شکل می‌گیرد و تا پایان عمر ادامه می‌یابد. این عشق و ارتباط فقط در تأمین و رشد احساسات دخیل نیست، بلکه پایه و اساس رشد و تکامل همه‌جانبه فرزندان را نیز تشکیل می‌دهد. عشق والدین به فرزندان در فطرت و عاطفه‌ای که خداوند در انسان قرار داده است، ریشه دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد، حتی از نظر سازکارهای زیستی و جسمی، هنگام تولد فرزند، سطح هورمون‌های خاصی در بدن والدین، به‌ویژه مادر افزایش می‌یابد. این هورمون‌ها، مانند «اکسی‌توسین» و «پروژسترون» موجب ایجاد احساس آرامش، امنیت و عشق در والدین می‌شوند. همچنین، فعالیت مناطق خاصی در مغز والدین، به ویژه در قشر مخ و «سیستم لیمبیک» هنگام تعامل با فرزندان افزایش می‌یابد که این امر نشان‌دهنده درگیری عمیق احساسی والدین با فرزندان است.

از سوی دیگر، عشق والدین به فرزندان، نقش بسیار مهمی در رشد و تکامل فرزندان ایفا می‌کند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند کودکانی که در دوران کودکی از محبت و توجه والدین برخوردار بوده‌اند، در بزرگسالی دارای سلامت روانی بیشتری هستند و مهارت‌های اجتماعی و هیجانی بهتری دارند. این کودکان همچنین از خودباوری بالاتری برخوردارند و در برقراری روابط بین‌فردی موفق‌تر هستند. کودکانی که از محبت والدین برخوردار هستند، سیستم ایمنی قوی‌تری دارند و در برابر بیماری‌ها مقاوم‌تر هستند. این عشق سرشار از نوازش، حمایت، غرور و ازخودگذشتگی است.

والدین برای فرزندان خود آرزوهای بزرگ دارند و تمام تلاش خود را برای تحقق این آرزوها به کار می‌گیرند. آنها لحظه‌های شادی و موفقیت فرزندان را جشن می‌گیرند و در هنگام ناراحتی و شکست، آنها را دلداری می‌دهند و به آنها امید می‌بخشند. والدین حاضرند برای فرزندان خود جان خود را فدا کنند و هیچ چیزی را بر محبت به آنها ترجیح نمی‌دهند. این عشق فراتر از هر چیز دیگری است و سرچشمه‌ای از صبر، گذشت و ایثار است که والدین را قادر می‌سازد تا در برابر هر چالشی که فرزندان با آن مواجه می‌شوند، استوار بمانند.

اهل بیت(ع) درباره ارتباط قوی احساسی و عاطفی به فرزندان توصیه‌های زیادی داشتند. پیامبر(ص) بچه‌ها را دوست می‌داشت و با آنان مهربان بود و بازی می‌کرد. ایشان درباره کودکان می‌فرمود: «أولادُنا أکبادُنا»؛ فرزندان ما جگرگوشه‌هاى ما هستند.(جامع‌الأخبار، ص283) امام صادق(ع) نیز می‌فرمایند: «گفت: خدایا! کدام عمل نزد تو برتر است؟ خداوند فرمود: دوست داشتن کودکان؛ زیرا آنان را با توحید خود سرشته‌ام [و بر یگانگی‌ام آفریدم] و اگر آنها را بمیرانم، با رحمتم به بهشتم داخل می‌گردانم.» اهل بیت(ع) به‌عنوان معلمان و راهنمایان ما، همواره برای ابراز محبت و اهمیت داشتن ارتباط نزدیک با کودکان تأکید داشتند. آنها نمونه‌ای برای ما در برقراری ارتباط محبت‌آمیز با کودکان بودند و روش‌هایی را نشان می‌دادند که به‌طور کلی می‌تواند به کودکان محبت و اهمیت داده شود. 

در اتفاقات تلخ محرم و صفر سال61 هجری، یعنی مدتی قبل و بعد از شهادت امام حسین(ع) این ابراز محبت به کودکان و فرزندان در رفتار خانواده ایشان بسیار پر رنگ دیده شده است. روضه‌هایی که به ما یادآوری می‌کند، باید با فرزندان‌مان به بهترین و نیکوترین شکل رفتار کنیم. رفتار حضرت اباعبدالله(ع) با دخترکان خردسال‌شان آنقدر لطیف، محترمانه و عاطفی بود که بخش اعظمی از غلیان احساسات در ماجرای عاشورا را به خود اختصاص می‌دهد. اگر به روضه‌هایی که می‌شنویم به‌عنوان درس زندگی نگاه کنیم، می‌بینیم رفتار الهی و اخلاقی با فرزندان‌مان است که می‌تواند جامعه دینی برای ما بسازد. گاهی در تربیت فرزندان اشتباهاتی داریم که باید با تأسی به کتاب، سیره و سنت روش صحیح آن را پیدا کنیم. پیامبراکرم(ص) وقتی بعضی کودکان را می‌دید، می‌فرمودند: «وای به فرزندان آخرالزمان، از روش ناپسند پدران‌شان!» عرض شد: «ای رسول خدا! از پدران مشرک؟» ایشان فرمودند: «نه، از پدران مسلمان که به فرزندان خود هیچ‌یک از فرایض دینی را نمی‌آموزند و به ناچیزی از امور مادی درباره‌ آنان قانع هستند. من، از این مردم بری و بی‌زارم و آنان نیز از من بی‌زار»؛ از اثرات حضور در هیئات مذهبی، همراه با خانواده انتقال آداب دینی و اخلاقی اهل بیتی به اهل خانه است. آموختن روش زندگی از ائمه(ع)، نحوه رفتار صحیح با فرزندان و در مقابل رفتار فرزندان با والدین، عشق و عاطفه زیاد و تربیت یک نسل پاک را برای ما آسان می‌کند. از آنجایی که یکی از روش‌های تربیتی فرزندان‌مان حاضر کردن آنان در محافل و مجالسی است که به تربیت دینی آنان کمک می‌کند، مجالس حسینی می‌تواند به بهترین شکل به تربیت دینی فرزندان‌مان کمک کند. این مجالس حواس پنجگانه را پوشش می‌دهد. احساسات و عواطف آنان را درگیر خود می‌کند و می‌تواند تجربه زیبایی برای آنان رقم بزند. محیط این محافل هم باید بر مبنای اصول دینی سازماندهی شود و از آموزه‌های اهل بیت(ع) در نحوه تعامل با کودکان استفاده شود و از بروز برخی آفات هم جلوگیری شود. در کل اگر الگوی ما امام حسین(ع) است، باید در تربیت فرزندان هم از ایشان الگو بگیریم.