استادیار دانشگاه قرآن و حدیث بیان می کند: نمی‌توان میان ماه صفر و ماه‌های دیگر تفاوتی نهاد و آن را از میان همه ماه ها به نحوست ممتاز کرد اما اعمال مستحبی اول هر ماه مانند خواندن نماز اول ماه و صدقه دادن هر روز به این ماه هم سرایت دارد
به گزارش خبرگزاری بسیج زنجان؛ ماه صفر دومین ماه قمری است که برای نامگذاری آن دو دلیل ذکر می‌شود: نخست اینکه از صُفْرَه به معنای زردی گرفته شده، زیرا زمان انتخاب نام با فصل پاییز و زرد شدن برگ درختان مقارن بوده است.
دلیل دوم اینکه از صِفْر به معنای خالی گرفته شده است، چرا که با پایان یافتن ماه‌های حرام (رجب، ذی القعده، ذی الحجه و محرم) قبایل بار دیگر وارد جنگ می‌شدند و شهر‌ها خالی می‌شد.
دلیل نحسی ماه صفر در انظار مسلمانان
معروف است که صفر ماهی منحوس است. در چرایی منحوس بودن ماه صفر دلایلی از جمله رحلت پیامبر اکرم (ص)، شهادت امام حسن (ع) و امام رضا (ع) در این ماه را ذکر می‌کنند. همچنین ابتدای ماه صفر با ورود کاروان اسرا به شهر شام مصادف است، و نیز آغاز جنگ صفین در نخستین روز صفر بوده است.
در برخی از روایات اسلامی آمده است که مسلمانان از انجام کار‌های مهم در ماه صفر، پرهیز و برای دفع آفات و بلایای این ماه بسیار صدقه دهند. به همین دلیل مسلمانان از این ماه به عنوان ماهی نحس و بدیمن یاد می‌کنند، چرا که در این ماه وحی قطع می‌شود. حضرت علی (ع) در این مورد فرمود: ه است: با رحلت پیامبر (ص) چیزی قطع شد که با فوت هیچ احدی قطع نشد.
راه‌های رفع نحوست ماه صفر
شیخ عباس قمی صاحب کتاب مفاتیح الجنان در باب «اعمال ماه صفر» آورده است: آگاه باش که این ماه معروف به نُحوست و بدیمنی است و برای رفع نُحوست و بدیمنی چیزی بهتر از صدقه دادن و خواندن دعا‌ها و استعاذات وارده نیست و اگر کسی بخواهد از بلا‌های نازله این ماه، محفوظ بماند، چنان‌که محدّث فیض و غیر او فرمود: ه‌اند؛ هر روز «ده مرتبه» دعای «یَا شَدِیدَ الْقُوىٰ» را بخواند.
علامه مجلسی هم در چهل کتاب خود، روز ۲۸ ماه صفر را به دلیل وقوع رحلت پیامبر اکرم (ص) دارای نحوست ذکر می‌کند.
آیا ماه صفر نحس است؟
اما، عبدالهادی مسعودی استادیار دانشگاه قرآن و حدیث در مقاله‌ای با عنوان «پنداره‌های نحوست ماه صفر» آورده است: روایت بشارت دادن به خروج از ماه صفر در مجموعه‌های روایی شیعه نقل نشده است و تنها در دو سه کتاب معاصر آمده است. هیچ کدام از این کتاب‌ها سندی برای آن ذکر نکرده و منبع حدیثی کهن یا معتبری برای آن نیاورده اند. در میان اهل سنت نیز، محدثان مشهور به ساختگی بودن این خبر تصریح کرده اند. حدیث مشابه این خبر با متن (مَنْ بَشَّرَنِی بِخُروجِ آذارَ فَلَهُ الْجَنَّهُ) نیز نقل شده که اهل تسنن آن را هم ساختگی دانسته اند، اما محدثان شیعه هر چند آن را ساختگی نخوانده اند، ولی با توجه به فضا و سبب صدورش، با موضوع نحوست ایام و ماه صفر مرتبط ندانسته اند. گفتنی است در اشعار مولوی بدون اشاره به هیچ منبع و سندی به خبر نخست استناد شده، اما آن را دال بر نحوست ماه صفر ندانسته است. مولوی خوشحال شدن پیامبر را نه به دلیل تمام شدن ماه صفر که به معنای بشارت به ماه ربیع الاول به عنوان ظرف زمانی رحلت و عروج خویش دانسته است، زیرا پیامبر اکرم (ص) به لقای خدا می‌اندیشد و دوستدار وصال اوست.
او در این مقاله به حدیث «من بشرنی بخروج صفر بشّرته بالجنّه» که در کتاب المراقبات آمده اشاره کرده و عنوان می‌کند که این حدیث از صحت سندی برخوردار نیست و حتی حدیث شناسان مشهور اهل تسنن مانند فتنی و ابن جوزی و صغانی و ملا علی قاری این متن را خبری بی اصل و ریشه و برخی به صراحت ساختگی دانسته اند.
مسعودی همچنین حدیث «مَن بَشَّرنی بخروج آذَارَ فلَه الجنَّه» را مورد بررسی قرار داده و عنوان می‌کند: این روایت قادر به اثبات این ادعا نیست و در هر دو بخش سند و متن با مشکل جدی روبروست. این حدیث در منابع اصلی اهل سنت نیامده و بسیاری از محدثان اهل سنت آن را تضعیف کرده و یا بی اصل و ریشه و ساختگی دانسته اند.
استادیار دانشگاه قرآن و حدیث پیرامون نحس دانستن ماه صفر به دلیل واقع شدن رخداد‌های این ماه هم بیان می‌دارد: «این مبنا که نحوست ایام می‌تواند به دلیل وقایع اتفاق افتاده در آن روز باشد، شاید به صورت کلی درست باشد، اما سرایت دادن حکم دو روز شوم از یک ماه به همه روز‌های آن، نیازمند دلیل محکم تری است بنابراین، چون حدیث دیگری در دست نداریم و دلیل سوم هم ناتوان از اثبات نحوست خاص و ویژه برای ماه صفر است نمی‌توان میان ماه صفر و ماه‌های دیگر تفاوتی نهاد و آن را از میان همه ماه‌ها به نحوست ممتاز کرد.
ماه صفر هیچ امتیازی بر دیگر ماه‌ها از نظر نحوست ندارد
گفتنی است این همه به معنای نفی است حسن صدقه دادن و انکار پاداش داشتن احسان و انفاق در این ماه نیست، زیرا صدقه و احسان و نیکی کردن در همه ماه‌ها نیکوست و در پیشگیری از حوادث ناگوار و شوم تاثیری در خور دارد همچنین برخی ادعیه و اذکار کلی و یا خاص وجود دارد که در موقعیت‌های مشکل و بحرانی و هرگاه که انسان احساس خطر می‌کند به کمک او می‌آید و یاری‌گر او در رویارویی با دشواری‌ها و تنگنا‌های زندگی می‌شود و می‌تواند تکیه گاه روحی انسان در مقابل بانه اوست و شومی ایام باشد امید آنکه باور‌های خود را از پیرایه‌ها به دور داریم و در عمل به فرمان‌ها و خواسته‌های روشن قرآن و معصومان از یکدیگر سبقت بگیریم.»
منبع:شفقنا
دلیل دوم اینکه از صِفْر به معنای خالی گرفته شده است، چرا که با پایان یافتن ماه‌های حرام (رجب، ذی القعده، ذی الحجه و محرم) قبایل بار دیگر وارد جنگ می‌شدند و شهر‌ها خالی می‌شد.
دلیل نحسی ماه صفر در انظار مسلمانان
معروف است که صفر ماهی منحوس است. در چرایی منحوس بودن ماه صفر دلایلی از جمله رحلت پیامبر اکرم (ص)، شهادت امام حسن (ع) و امام رضا (ع) در این ماه را ذکر می‌کنند. همچنین ابتدای ماه صفر با ورود کاروان اسرا به شهر شام مصادف است، و نیز آغاز جنگ صفین در نخستین روز صفر بوده است.
در برخی از روایات اسلامی آمده است که مسلمانان از انجام کار‌های مهم در ماه صفر، پرهیز و برای دفع آفات و بلایای این ماه بسیار صدقه دهند. به همین دلیل مسلمانان از این ماه به عنوان ماهی نحس و بدیمن یاد می‌کنند، چرا که در این ماه وحی قطع می‌شود. حضرت علی (ع) در این مورد فرمود: ه است: با رحلت پیامبر (ص) چیزی قطع شد که با فوت هیچ احدی قطع نشد.
راه‌های رفع نحوست ماه صفر
شیخ عباس قمی صاحب کتاب مفاتیح الجنان در باب «اعمال ماه صفر» آورده است: آگاه باش که این ماه معروف به نُحوست و بدیمنی است و برای رفع نُحوست و بدیمنی چیزی بهتر از صدقه دادن و خواندن دعا‌ها و استعاذات وارده نیست و اگر کسی بخواهد از بلا‌های نازله این ماه، محفوظ بماند، چنان‌که محدّث فیض و غیر او فرمود: ه‌اند؛ هر روز «ده مرتبه» دعای «یَا شَدِیدَ الْقُوىٰ» را بخواند.
علامه مجلسی هم در چهل کتاب خود، روز ۲۸ ماه صفر را به دلیل وقوع رحلت پیامبر اکرم (ص) دارای نحوست ذکر می‌کند.
آیا ماه صفر نحس است؟
اما، عبدالهادی مسعودی استادیار دانشگاه قرآن و حدیث در مقاله‌ای با عنوان «پنداره‌های نحوست ماه صفر» آورده است: روایت بشارت دادن به خروج از ماه صفر در مجموعه‌های روایی شیعه نقل نشده است و تنها در دو سه کتاب معاصر آمده است. هیچ کدام از این کتاب‌ها سندی برای آن ذکر نکرده و منبع حدیثی کهن یا معتبری برای آن نیاورده اند. در میان اهل سنت نیز، محدثان مشهور به ساختگی بودن این خبر تصریح کرده اند. حدیث مشابه این خبر با متن (مَنْ بَشَّرَنِی بِخُروجِ آذارَ فَلَهُ الْجَنَّهُ) نیز نقل شده که اهل تسنن آن را هم ساختگی دانسته اند، اما محدثان شیعه هر چند آن را ساختگی نخوانده اند، ولی با توجه به فضا و سبب صدورش، با موضوع نحوست ایام و ماه صفر مرتبط ندانسته اند. گفتنی است در اشعار مولوی بدون اشاره به هیچ منبع و سندی به خبر نخست استناد شده، اما آن را دال بر نحوست ماه صفر ندانسته است. مولوی خوشحال شدن پیامبر را نه به دلیل تمام شدن ماه صفر که به معنای بشارت به ماه ربیع الاول به عنوان ظرف زمانی رحلت و عروج خویش دانسته است، زیرا پیامبر اکرم (ص) به لقای خدا می‌اندیشد و دوستدار وصال اوست.
او در این مقاله به حدیث «من بشرنی بخروج صفر بشّرته بالجنّه» که در کتاب المراقبات آمده اشاره کرده و عنوان می‌کند که این حدیث از صحت سندی برخوردار نیست و حتی حدیث شناسان مشهور اهل تسنن مانند فتنی و ابن جوزی و صغانی و ملا علی قاری این متن را خبری بی اصل و ریشه و برخی به صراحت ساختگی دانسته اند.
مسعودی همچنین حدیث «مَن بَشَّرنی بخروج آذَارَ فلَه الجنَّه» را مورد بررسی قرار داده و عنوان می‌کند: این روایت قادر به اثبات این ادعا نیست و در هر دو بخش سند و متن با مشکل جدی روبروست. این حدیث در منابع اصلی اهل سنت نیامده و بسیاری از محدثان اهل سنت آن را تضعیف کرده و یا بی اصل و ریشه و ساختگی دانسته اند.
استادیار دانشگاه قرآن و حدیث پیرامون نحس دانستن ماه صفر به دلیل واقع شدن رخداد‌های این ماه هم بیان می‌دارد: «این مبنا که نحوست ایام می‌تواند به دلیل وقایع اتفاق افتاده در آن روز باشد، شاید به صورت کلی درست باشد، اما سرایت دادن حکم دو روز شوم از یک ماه به همه روز‌های آن، نیازمند دلیل محکم تری است بنابراین، چون حدیث دیگری در دست نداریم و دلیل سوم هم ناتوان از اثبات نحوست خاص و ویژه برای ماه صفر است نمی‌توان میان ماه صفر و ماه‌های دیگر تفاوتی نهاد و آن را از میان همه ماه‌ها به نحوست ممتاز کرد.
ماه صفر هیچ امتیازی بر دیگر ماه‌ها از نظر نحوست ندارد
گفتنی است این همه به معنای نفی است حسن صدقه دادن و انکار پاداش داشتن احسان و انفاق در این ماه نیست، زیرا صدقه و احسان و نیکی کردن در همه ماه‌ها نیکوست و در پیشگیری از حوادث ناگوار و شوم تاثیری در خور دارد همچنین برخی ادعیه و اذکار کلی و یا خاص وجود دارد که در موقعیت‌های مشکل و بحرانی و هرگاه که انسان احساس خطر می‌کند به کمک او می‌آید و یاری‌گر او در رویارویی با دشواری‌ها و تنگنا‌های زندگی می‌شود و می‌تواند تکیه گاه روحی انسان در مقابل بانه اوست و شومی ایام باشد امید آنکه باور‌های خود را از پیرایه‌ها به دور داریم و در عمل به فرمان‌ها و خواسته‌های روشن قرآن و معصومان از یکدیگر سبقت بگیریم.»
منبع:شفقنا
اخبار مرتبط
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
پر بیننده ها
آخرین اخبار
