خاک خوردگی سیاست های کلی جمعیت، شش ساله شد

به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج،  "ایران" در کاهش فرزندآوری از ترکیه و آمریکا سبقت گرفته است این یعنی، روند حرکت جمعیت ایران به سمت سالمندی در این سال ها با وجود تمام تذکرات از سوی مقام معظم رهبری و سایر دلسوزان نظام، نه تنها کاهش نیافته بلکه هر روز بر سرعت آن افزوده می شود!
وضعیت بحران جمعیتی در ایران به حدی است که حتی سازمان های بین المللی و نهادهای نظارتی بر جمعیت جهان، نسبت به آن واکنش نشان داده و ابراز نگرانی می کنند! و جای تأسف اینکه مسئولان ذی ربط جمیعتی کشور و متولیان امور زنان و خانواده با سکوتی حیرت انگیز، گویی مشوقان یا خائنان یا نادانانی پشت پرده این قضیه هستند!
اینکه چه شد و چه اتفاقی افتاد که در برهه ای از زمان دولتمردان نصمیم به کاهش زاد و ولد گرفتند و تکرار اینکه چه کسانی مقصر این گناه بزرگ هستند در بهبود وضعیت کنونی هیچ فایده ای نخواهد داشت! آنچه امروز مهم است توجه به « سیاست های کلی جمعیتی» است که از سوی مقام معظم رهبری در سال ۹۳ به دولتمردان ابلاغ شد و تا کنون فقط اسمی از آن شنیده شده است! گویی کسی به فکر اجرای آن نیست.
رسول صادقی جمعیت شناس دانشگاه تهران دراین باره معقتد است، عدم برنامه راهبردی و اجرایی منسجمی در این زمینه، عدم تخصیص بودجه، آشفتگی نهادی یعنی نبود ساختار منسجم و یک نهاد متولی برای اجرا و حمایت این موضوع و عدم حمایت از اجرای پروژه‌های جمعیتی از مهم ترین دلایل بی توجهی به سیاست های کلی جمعیت است!
از طرف دیگر در کف جامعه شاهد بی توجهی به تسهیل ازدواج جوانان و افراد مجرد، نادیده گرفتن ناباوری و افزایش هزینه های درمان ناباروری، نگاه اقتصادی به افزایش جمعیت و جریان نفوذ در ادامه کاهش آن و همچنین سنجیده شدن سیاست های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری با شاخص های غربی، را نیز می توان میزد بر علت هایی دانست که در سطرهای بالا گفته شد.
تنها راه کار مؤثر در زمینه تشویق زوج ها به فرزندآوری این است که ما همانطور که برای کاهش جمعیت «فرهنگ فرزندآوری» را تبدیل به «ضدفرهنگ» کردیم به طوری که خانواده های دارای بیش از دو فرزند از گفتن تعداد فرزندان شان خجالت می کشیدند و آن را نوعی بی کلاسی و عقب افتادگی تلقی می کردند ، کاری کنیم که بی فرزندی، تک فرزندی حتی کمتر از سه فرزند داشتند، جلوه خوبی در جامعه نداشته باشد.
همانطور که مسئولان وقت در دوره سازندگی با ایجاد توهم زایی که زایمان و بارداری می تواند سلامت زن را به خطر بیندازد ! مانع از فرزندآوری زنان شدند « سیاست‌ها، مراکز بهداشتِ سراسر کشور دائماً از مضرات بارداری برای خانواده‌های ایرانی می‌گفتند تا آنها را از فرزندآوری منصرف کنند(!) در حالی که این ادعا، هیچ پایه پزشکی نداشته و ندارد! به‌خلاف چنین ادعایی، بر اساس تحقیقات مختلف علمی و پزشکی، بارداری در سنین پایین، بارداری‌های متعدد و بارداری‌های متعدد در پیشگیری از سرطان پستان، تخمدان و ابتلا به فیبروم و سلامت مادر بسیار مؤثر است.» حال باید به همان اندازه مصر و با اراده ایی ملی نسبت به ضررها و آسیب ها و بیماری های احتمالی عدم زایمان زنان تبلیغ و رورشنگری کرد تا بانوان زایمان را نه آغازی بیماری بلکه پیشگری از بیماری ها بدانند.
برای اینکه کار هم باید تبلیغات درست و مناسبی انجام شود و هم باید بسته های تشویقی یا سیاست های تشویقی نظیر کشورهای دیگر به کار ببریم تا خانواده ها بصورت خودخواسته به فرزندآوری تمایل پیدا کنند. سیاست های تشویقی نظیر کمک هزینه مسکن به والدینی صاحب سه فرزند، هدایای نقدی برای فرزند سوم ، کمک هزنیه برای کودک متولد شده، مرخصی با حقوق برای مادران کارمند ..
نروژ را بهشت مادران و کودکان می نامند از این رو باید به سیاست های جمعیتی موفق سایر کشورها هم چشم داشت و از آن یاد گرفت مثلا در نروژ : « نروژ؛ سیاست‌های این کشور نه فقط در خصوص افزایش جمعیت بلکه در زمینه حمایت از کودکان تازه متولد شده هم، فوق العاده است. تخفیف ساعات کاری به همراه دریافت مزایای شغلی برای والدین و تصویب قوانینی در زمینه ایجاد مراکز رفاهی و حمایتی برای مراقبت روزانه از کودکان، بخشی از این حمایت‌هاست. در این کشور پس از تولد هر کودک، پدر و مادر دو هفته مرخصی با حقوق دارند. پس از این مدت، آن‌ها می‌توانند بین۴۶ هفته مرخصی با حقوق کامل یا ۵۶ هفته مرخصی با ۸۰ درصد پرداختی، که باید میان والدین تقسیم ‌شود، یکی را انتخاب کنند. به منظور اطمینان از این که پدران حتماً در امر نگهداری و بزرگ کردن کودکانشان مشارکت خواهند داشت، پدران موظف هستند دست کم ۱۰ هفته از این دوران را از محل کار مرخصی بگیرند. جالب این جاست که استفاده از این مرخصی برای وزیران دولت نیز امری غیرعادی تلقی نمی‌شود و بسیار معمول است که وزیران دولتی در سال نخست تولد فرزندشان، چند ماهی در مرخصی باشند. در ضمن دولت به یکی از والدینی که تصمیم دارند تا دوسالگی کودکشان در خانه بمانند، کمک هزینه ویژه‌ای پرداخت می‌کند. به همه این ها مراقبت‌های رایگان از کودک، دارو و درمان رایگان و حق اولاد در فیش حقوقی نیز اضافه می‌شود.»
به هر حال از آنجا که اقتصاد و معیشت تأثیر بسزایی در تمایل خانواده ها به زاد و ولد در کشورها دارد بیشترین طرح های تشویقی فرزند آوری چنین رویکردهایی دارند و از آن تحت عنوان «پاداش نوزاد» یاد می شود که شامل دستمزد و حقوق بیشتر، معافیت مالیاتی و یا سایر امتیازات مالی برای خانواده های تازه بچه دار شده است و در بیشتر کشورهایی که با مشکل پیری جمعیت مواجه اند از چنین طرح هایی استفاده می شود مثل استرالیا که والدین ۴۰۰۰ دلار بابت فرزندآوری از دولت هدیه می گیرند! .
توجه کشورها به میزان موالد و رشد جمعیت شان نشان از آن دارد که این مسئله در اقصی نقاط جهان از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا یکی از مؤلفه های قدرت میزان « جمعیت » کشورهاست از این رو راهبرد فرزند آوری و توجه به سیاست های جمعیتی یک راهبرد استراتزیک است و جا دارد که دولت و برنامه ریزان اقتصادی ، اجتماعی روی آن کار کنند.

طنین یاس - منیره غلامی توکلی