"مادری" بارزترین و والاترین نقشی که در کلام قرآن و اهلبیت( ع) برای زنان ترسیم شده است

- سیستان و بلوچستان، شهناز پودینه روان شناس بالینی و مدرس دانشگاه در گفتگو با خبرنگار زنان ایران ،در رابطه نقش مادران در تربیت فرزندان بر اساس سیره اهلبیت علیهم السلام گفت : یکی از مهم ترین مسائلی که در دین مبین اسلام مطرح است و اساس شکل گیری هویت خانواده را تشکیل می دهد، جایگاه و نقش زن در خانواده است؛ زیرا رابطۀ تنگاتنگی با سعادت و شقاوت خانواده دارد و شخصیت فرزندان متاثر از فاعلیت اوست. زنان مسلمان از یک سو وظیفۀ مادری و از سوی دیگر وظیفۀ همسری را بر عهده دارند؛ بنابراین ضروری است که به جایگاه و نقش هایی که در خانواده ایفا می کنند، آگاهی داشته باشند تا بتوانند روابط خانوادگی را سامان داده و تاثیر گذار و سازنده باشند. 

وی در ادامه افزود : نقش تربیتی مادر می تواند در دوران قبل از بارداری، دوران بارداری، شیردهی و بعد از آن مورد بررسی قرار گیرد. از جمله موارد مهم تربیتی در دوران قبل از بارداری، خودسازی و معرفت های معنوی مادر و در دوران بارداری، اعتقادات و ایمان مادر در دوران شیردهی تربیت دینی کودک و بعد از آن پرورش صفات اخلاقی و... می باشد

پودینه با اشاره به نقش تاثیرگذار مادران در خانواده گفت : در میان اعضای خانواده بیشترین سهم تاثیر گذاری برای مادران است؛ به ویژه در خانواده هایی که شیوۀ زیستی طبیعی و مطابق با الگو ها و سنت اسلامی دارند که بر اساس آن، شیر مادر بهترین غذای کودک و آغوش او، بهترین جایگاه برای تربیت و پرورش کودکان شناخته می شود. بر پایۀ همین نگرش، بارزترین و والاترین نقشی که در کلام قرآن و اهلبیت علیه السلام برای زنان ترسیم شده و مورد ستایش قرار گرفته، نقش مادری و عهده داری تربیت فرزندان از سوی آنان است.

روانشناس بالینی اظهار داشت : خداوند در قبال صبر و بردباری مادر، اجر و پاداش بی پایان به او عنایت می کند. قرآن کریم به رنج و مشقت مادر اشاره کرده می فرماید: (مادرش او را با تحمل رنج و زحمت باردار شد و با رنج و زحمت اورا زایید و دوران بارداری و بازگرفتنش از شیر سی ماه است) (سورۀ احقاف، آیۀ 15). پس بی شک باید گفت نقش مادری و همسری بانوان، به عنوان نقش بی بدیل زنان در جهان آفرینش است که امنیت و سلامت روانی بشر را در درون خانواده تضمین می کند و کسی جز بانوان نمی تواند این رسالت را بر عهده گیرد. در بیانات مکرر ائمۀ معصومین - علیهم السلام - این رسالت به عنوان جهاد زن معرفی شده که به تنهایی با تمام فعالیت های اجتماعی و سیاسی و جهاد مردان در راه خدا برابری می کند در حالی که این رسالت بخشی از فعالیت زنان را تشکیل می دهد که در خانواده صورت می گیرد.

وی در ادامه با توجه به اهمیت بررسی نقش تربیتی زن در خانواده گفت: یکی از دلایل اهمیت بررسی نقش تربیتی بانوان در خانواده در این است که چون، جایگاه مادری در خانواده به عنوان مهمترین عنصر در تربیت نسل، همواره از جانب فرصت طلبان مورد هجمه قرار گرفته به گونه ای که مسئولیت های تربیتی زنان نظیر مادری را خیانت در حق زنان و تحقیر منزلت او می دانند و خواسته اند با طرح مباحثی مانند تساوی حقوق زن و مرد، آنها را از فطرت خود دور کنند و بزرگترین ضربه ها را به نقش تربیتی آنان وارد آورند.

پودینه افزود : ایمان و اعتقاد مادر بر تربیت دینی فرزند کارساز است. اما ایمانی که زیر بنا و متکی به آگاهی هایی اصولی باشد مادر که به توحید و نبوت و عدل و امامت و معاد ایمان دارد با مادری که به هیچ کدام از این اصول ایمان و اعتقاد ندارد یکسان نیست.
کودک بیش از هرکس با مادر تماس دارد و مفاهیم دینی و اعتقادی را از او می گیرد؛ در رفتار، او را نمونه و شاهد خود قرار می دهد؛ بر این اساس پرورش دینی و اعتقادی فرزند از وظایف اولیه مادر است. این باید قبل از تولد یعنی در دوران بارداری شروع شود و مادر گوش جنین خود را با کلمات مذهبی آشنا سازد در چنین صورتی است که این خاطره ها فراموش نمی شود و برای همیشه جاویدان می ماند. مادر باید مفاهیم اعتقادی را در دل فرزندش قرار داده و رفتارهای او را بر اساس سنت الهی جهت دهد.

وی افزود : مهم ترین نقش مادر پس از تولد نوزاد، فراهم ساختن فضای معنوی برای تربیت دینی است. مادر به عنوان کسی که بیش از دیگران در محیط خانه با نوزاد به سر می برد باید محیط خانه را به فضای معنوی نبدیل کند. اگر محیط خانه محیطی مذهبی و معنوی باشد و اعضای آن خانه با دعا، نماز، تلاوت قرآن و مناجات مانوس باشد فرزندان پرورش یافته در آن محیط با معنویات و دعا آشنا می شوند.


پس چنانچه فرزند، خلاف آموزه های دینی رفتار می کند باید علّت را در خودمان جستجو کنیم و ببینیم کجا اشتباه کرده ایم. اگر مادر معتقد نباشد که نماز، کلید رستگاری و خوشبختی آدمی است، در نتیجه برای آموزش نماز وقت نمیگذارد. کودک باید دین را که در روانشناسی یک اصل مهم تربیتی به شمار می آید، در عمل ببیند.

روانشناس بالینی گفت : سیستم فکری و حالت روانی مادر بر روحیات فرزند موثر است. به همین دلیل به مادران سفارش شده است که در حین نزدیکی با وضو بوده و به یاد خدا باشند زیرا یاد خدا باعث آرامش قلب می شود و اثر نیکویی دارد.از آنجایی که تربیت فرزند سالها قبل از تولد طفل آغاز می شود پس والدین به خصوص مادر باید پیش از فرزند دار شدن در خود روحیۀ تعبد و بندگی خدا را شروع نماید و افرادی که به امور تعبدی و دینی پایبندند غالبا فرزندان متعبد خواهند داشت.

وی در ادامه افزود: تربیت فرزند به گفتن و موعظه نیست، بلکه به عمل و رفتار می باشد. پس بسیاری از ناهنجاریهایی که در فرزندان مشاهده می شود از رفتار پدر و مادر نشات می گیرد. اگر مادر می خواهد فرزندش نماز اول وقت بخواند بدون آنکه چیزی بگوید، باید خود با اعتقاد به این کار، عبادت کند تا ثمره اش را در وجود فرزندش ببیند.

کارشناس بالینی در پایان گفت : زن می تواند به عنوان مادر نقش تعیین کننده ای در زندگی خانواده داشته باشد. مادر عنصر مهم و اساسی فراهم آوردن بستر تربیت فرزند در دوران بارداری و شیردهی و فرایند رشد در دامان پاک و پرمهر و محبت خویش است. حالات و صفات مادر در دوران قبل از بارداری در تربیت و اثر پذیری کودک از آموزه های دینی می تواند بسیار موثر باشد. اصالت خانوادگی، ایمان قلبی، اخلاق و تغذیه مادر از جمله مواردی است که در دوران بارداری بر رشد معنوی کودک تاثیر بسزایی دارد.
شیر مادر نیز از جمله مواردی است که در تربیت دینی کودک، رشد فضیلت انسانی، پرورش اعتقادات و اخلاقی کودک و پرورش اعمال صالح کودک بسیار اثر گذار است. در آموزه های دینی بر تمرین عبادی فرزندان تاکید بسیاری شده است که این مهم بر عهدۀ پدر و مادر است.