نفس‌های خاکستری کردستان
به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از کردستان،درست در زمانی که باید نسیم بهاری بر کوهستان‌های زاگرس بوزد و جوانه‌های بلوط در دل جنگل‌های کردستان جان بگیرند، گردوغبار و ذرات معلق، هوای استان را مسموم کرده‌اند آسمان دیگر آبی نیست، بلکه خاکستری تیره‌ای است که دیگر نمی‌شود در آن نفس کشید.
در هفته‌های اخیر، چندین شهر از جمله سنندج، قروه، مریوان، بانه و بیجار شاهد افزایش کم‌سابقهٔ آلودگی هوا بوده‌اند گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد شاخص کیفیت هوا در برخی مناطق از مرز «بسیار ناسالم» عبور کرده و در مواردی به وضعیت «خطرناک» رسیده است.
تعطیلی برای نفس‌کشیدن
ادارات کل آموزش‌وپرورش در این میان با صدور اطلاعیه، مدارس را در نوبت‌های صبح و عصر تعطیل اعلام کردند. تعطیلی‌هایی که گرچه برای حفظ سلامت کودکان ضروری است، اما خود نشانه‌ای از بحرانی شدن شرایط تنفسی در استان است.
دانش‌آموزان که باید این روز‌ها در کلاس درس و در شور یادگیری باشند، اکنون در خانه مانده‌اند و روی خوش آسمان را به نظاره نشسته‌اند.
مریم بورانی مادر یکی از دانش‌آموزان در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما اظهار داشت: صبح‌ها پنجره را باز می‌کنم و به آسمان نگاه می‌کنم؛ اما این روز‌ها نه برای دیدن آفتاب، بلکه می‌خواهم که ببینم آیا امروز هم بچه‌ها باید در خانه بمانند یا باز هم به‌خاطر آلودگی هوا باید در خانه بمانند.
منشأ غبار از کجاست؟
کارشناسان محیط‌زیست، منابع متعددی را برای این آلودگی‌ها برمی‌شمارند: ریزگرد‌های ورودی از کشورهای همسایه، خشک‌سالی‌های پی‌درپی، ازبین‌رفتن پوشش گیاهی، و البته سهم صنایع و تردد خودروها.
مهسا پوراحمدی، استاد دانشگاه و فعال محیط‌زیست در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما در این باره افزود: وقتی جنگل‌ها و مراتع در حال نابودی‌اند، وقتی سد‌ها بدون پیوست زیست‌محیطی ساخته می‌شوند، وقتی منابع آبی روبه‌زوال می‌روند، این یعنی طبیعت دفاع خود را ازدست‌داده و هوای سالم به رؤیا بدل می‌شود.
وی عنوان داشت: آلودگی هوا دشمنی پنهان، اما بی‌رحم به‌ویژه برای کودکان، سالمندان و بیماران تنفسی است.
در ادامه زهرا شریفی، پزشک عمومی در یکی از درمانگاه‌های سنندج بیان داشت: در روز‌هایی که شاخص آلودگی بالاست، شمار بیماران تنفسی افزایش چشمگیری دارد.
وی گفت: سرفه‌های خشک، تنگی نفس، سرگیجه و بی‌حالی در میان کودکان و سالمندان در این روز‌ها شایع است.
قصه‌ای تکراری، اما با قربانیانی واقعی
این نخستین‌بار نیست که کردستان گرفتار چنین بحران محیط زیستی می‌شود سال‌های گذشته نیز بهار با هوای آلوده و گردوغبار همراه بوده‌اند؛ اما امسال، انگار نفس‌ها تنگ‌تر شده‌اند.
احمدی یکی از معلمان بازنشسته در شهر بانه می‌گوید: ما سال‌هاست با این گردوخاک زندگی می‌کنیم، اما هر سال وضعیت بدتر می‌شود. این بار دیگر فقط صرفه نیست، نگرانی آیندهٔ فرزندانمان است.
شهروندی در مریوان که نوزادش را در آغوش دارد، می‌گوید: کودکم از شب تا صبح سرفه می‌کند دکتر می‌گوید به‌خاطر آلودگی هواست، اما مگر می‌توانیم خانه را جابه‌جا کنیم؟ مگر می‌شود شهر را ترک کرد؟
در شبکه‌های اجتماعی نیز بسیاری از مردم کردستان خواستار اقدام فوری مسئولان شده‌اند هشتگ‌هایی مثل #نفس_کردستان یا #هوای_پاک_حق_ماست در روز‌های اخیر ترند شده‌اند و این یعنی صدای مطالبه‌گری، هرچند از پس ماسک و سرفه، خاموش نشده است.
چه باید کرد؟
سؤال تکراری این سال‌ها همین است چه باید کرد؟ آیا می‌توان با ساخت تصفیه‌خانه یا افزایش فضای سبز، با این بحران مقابله کرد؟ آیا هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف برای کنترل منابع آلودگی ممکن است؟
کارشناسان بر لزوم مدیریت منابع آب، مهار ریزگرد‌ها از طریق همکاری‌های منطقه‌ای، و احیای پوشش گیاهی تأکید دارند همچنین، نصب ایستگاه‌های سنجش دقیق آلودگی در شهر‌های کوچک‌تر می‌تواند به شناخت بهتر وضعیت کمک کند.
امید به نفس تازه
در میان این همه نگرانی، هنوز می‌توان به حرکت‌های مردمی دل بست گروه‌هایی از جوانان در سنندج و مریوان کمپین‌های درخت‌کاری راه انداخته‌اند، فعالان زیست‌محیطی برای آموزش شهروندان کارگاه برگزار می‌کنند و برخی پزشکان با هزینهٔ شخصی ماسک‌های استاندارد بین بیماران توزیع می‌کنند.
آلودگی هوا در کردستان فقط یک بحران زیست‌محیطی نیست؛ بلکه این بحران اجتماعی، آموزشی، بهداشتی و حتی روانی است.
اما اگر خواستن، اولین گام در تغییر باشد، کردستان می‌تواند دوباره آبی شود؛ اگر مردم و مسئولان کنار هم بایستند، اگر نفس‌های شهر را جدی بگیریم، شاید روزی دوباره صدای زنگ مدرسه با هوای پاک درآمیزد، و پنجره‌ها با دلگرمی باز شوند.
گزارش از گل آرا ظاهری
انتهای خبر/
