مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا؛ دیپلماسی هوشمندانه یا خوش‌بینی خطرناک؟

به گزارش خبرگزاری بسیج خراسان رضوی، درحالی‌که تحولات منطقه‌ای همچنان در حال شدت‌گرفتن است، مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در عمان بار دیگر نگاه‌ها را به سمت دیپلماسی میان دو کشور جلب کرده است. هرچند این گفت‌وگوها پشت درهای بسته در جریان است، اما اهمیت و پیامدهای احتمالی آن را نمی‌توان نادیده گرفت.

تجربه مذاکره با آمریکا، به‌ویژه در سال‌های پس از خروج این کشور از برجام، نشان داده که نمی‌توان به وعده‌های واشنگتن دل بست. بی‌اعتمادی در روابط ایران و آمریکا ریشه‌دار است و این بار نیز اگر قرار است گفت‌وگویی انجام شود، باید کاملاً حساب‌شده، منطقی و بر پایه هوشیاری صورت گیرد. تجربه‌های قبلی ثابت کرده‌اند که هرگونه خوش‌بینی بیش از حد، می‌تواند هزینه‌ساز باشد.

در همین چارچوب، مذاکرات غیرمستقیم می‌تواند ابزاری برای سنجش طرف مقابل باشد. این شیوه که در دوران جنگ سرد هم رایج بود، به طرفین امکان می‌دهد بدون درگیرشدن مستقیم، پیام‌های مورد نظر خود را منتقل کنند. در این فضا، گاهی «ابهام سازنده» به کار می‌رود؛ یعنی طرفین وارد گفت‌وگو می‌شوند، اما بدون تعهد صریح، شفاف و برآورد امکان یا عدم  امکان ادامه مذاکرات.

از سوی دیگر، دولت نیز باید با درس‌گرفتن از تجربیات دولت‌های یازدهم و دوازدهم، نباید توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور را به نتایج این‌گونه مذاکرات گره بزند. اتکای بیش از حد به توافق‌های خارجی، درگذشته به‌وضوح آسیب‌پذیری اقتصاد ایران را افزایش داده است. مسیر درست، تمرکز بر ظرفیت‌های داخلی، فعال‌سازی اقتصاد ملی و عزم جدی برای تقویت زیرساخت‌های تولید و معیشت مردم است.

مذاکره، اگر با منطق و محاسبه همراه نباشد، بیش از آنکه فرصت باشد، می‌تواند تهدیدی پنهان باشد. اما در کنار آن، در بی‌توجهی به توان داخلی و امیدبستن به توافق‌های نامطمئن نیز خطایی تکراری است که دیگر نباید تکرار شود.