شیوه‌های امر به معروف و نهی از منکر
به گزارش خبرگزاری بسیج؛ مسأله امر به معروف و نهی از منکر، از وظایف مهم دینی هر مسلمان است. حضرت علی(ع) می‌فرماید: همه کارهای نیک و حتی جهاد در راه خدا، در مقایسه با امر به معروف و نهی از منکر، مانند قطره در برابر دریایی پهناور و عمیق است.
خداوند سبحان اقوام پیش از شما را عذاب نکرد، مگر به دلیل اینکه امر به معروف و نهی از منکر را ترک کردند. پس بی‌خردان آنها را به دلیل انجام معصیت‌ها عذاب کرد و خردمندان را به دلیل نهی کردن از زشتی‌ها. مراتب امر به معروف و نهی از منکر در یک تقسیم بندی، به سه مرحله تقسیم می شود:
- مرحله قلبی (رفتاری)
- مرحله زبانی
- مرحله عملی
امر به معروف
شرایط امر به معروف و نهی از منکر
گفتن گناه، به گناهکار با زبان خوش و با لحن مناسب و در جایی هم با زبان تند؛ (در مواردی که مفسده ای به وجود نیاید) گناه را در جامعه کم خواهد کرد.
علم به معروف و منکر: یعنی کارها یا رفتارهای معروف و منکر را بشناسیم.
احتمال تأثیر: یعنی احتمال بدهیم که گفتار یا رفتار ما در شخص مورد نظر تاثیر دارد.
اصرار بر گناه: تشخیص بدهیم که شخص مورد نظر بر اعمال خود تکرار و اصرار دارد.
نداشتن مفسده: برای شخص امر به معروف و نهی از منکر کننده ضرر جانی یا مادی نداشته باشد.
در امر به معروف و نهی از منکر به چه نکاتی باید توجه داشت؟
علم به معروف و منکر: یعنی امر و نهی‌کننده باید معروف و منکر را بشناسد و در غیر این صورت موظف نیست امر به معروف و نهی از منکر کند، بلکه نباید چنین کاری بکند؛ زیرا ممکن است در اثر جهل و نادانی امر به منکر و نهی از معروف کند، بنابراین نهی از منکر کردن کسی که نمی‌دانیم کارش حرام است یا نه، واجب بلکه جایز نیست.
احتمال تأثیر: شرط دوم امر به معروف و نهی از منکر، احتمال تأثیر است یعنی امر و نهی‌کننده باید احتمال بدهد که امر و نهی او اثر و نتیجه‌یی ولو در آینده دارد.
اصرار بر گناه: یعنی باید شخص گناهکار بر استمرار گناه، اصرار و سماجت داشته باشد و چنانچه معلوم شود که وی بدون این که امر و نهی شود خود از خطا دست بر می‌دارد یعنی معروف را به‌جا می‌آورد و منکر را ترک می‌کند امر و نهی او واجب نیست.
نداشتن مفسده: یعنی باید امر و نهی مفسده نداشته باشد، بدین‌ترتیب اگر امر و نهی موجب شود به شخص امر و نهی‌کننده و یا به مسلمان دیگر مفسده‌ای از قبیل ضرر جانی و یا آبرویی و یا مالی برسد، در این‌جا امر و نهی واجب نیست.
