درباره آثاری که توسط نشر ساقی از شما در نمایشگاه کتاب وجود دارد، صحبت کنید.
رشته تحصیلی ام مدیریت می باشد و بیشتر فعالیت هایم در حوزه فرهنگی و تحقیق و نگارش آثاری در این زمینه است، لذا برای نشر ساقی 2 کتاب تقدیم کردم تا به انتشار درآید و در نمایشگاه کتاب موجود است. یکی کتاب «سازمان پویا و تحول آفرین» است و کتاب دیگر «مهندسی فرهنگی؛ تحول در ساختارها و ساز و کارها» نام دارد.
سازمان پویا از دیدگاه محققانه شما چه نشانه هایی دارد؟
در این کتاب ها تجربه انقلاب اسلامی ایران در حوزه های مختلف را مورد توجه قرار دادم، چرا که انقلاب ما توانست اثرات مطلوبی به جا گذارد اما جایی که به جد مورد بررسی و نگاه مسئولان و محققان قرار نگرفته است، حوزه سازمانی است. شما می دانید که نقش سازمان ها در تحولات فراتر از تعریفی سطحی است و انقلاب اسلامی به طور حتم توانسته تاثیرات مثبت خود را به جا بگذارد. در واقع هنگامی که انقلاب اسلامی ما پیروز شد، توانست نهادهایی را ایجاد کند تا بار هویت انقلاب را دنبال کنند. سازمان های بوروکراتیک که در کشورهای غربی وجود دارند، نمی توانند ماموریت و رسالت جمهوری اسلامی را به دوش بکشند، بنابراین یکی از تجربیات ارزشمند انقلاب ایجاد سازمان هایی نو با ماهیتی متفاوت از غرب بود. نهادهایی مانند کمیته امداد امام(ره)، سازمان تبلیغات اسلامی از جمله نهادهای جدید پس از انقلاب بوده که موجب ایجاد تحول شدند در عین این که تحول را پذیرا شدند.
سازمان های قابل تعریف در چارچوب ساختاری اسلامی حائز چه شرایط ها و پتانسیل های بالقوه ای هستند؟
در کتاب «سازمان پویا و تحول آفرین» از تجربه انقلاب اسلامی بهره گرفتم و معرفی کردم که سازمان پویا و تحول آفرین چه نوع سازمانی است و الگوها و مدل ها در آن توصیف شده است. مثلا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از وقوع انقلاب، سازمانی جدید با ماهیت اسلامی در روند ایجاد سازمان ها بوده است. در واقع سازمان هایی که به فرمان ولی فقیه ایجاد شد دارای قابلیت ها و ظرفیت هایی مختص به انقلاب اسلامی بودند که من در کتاب خود آن ها را به شکل تئوریزه ای درآوردم تا بتواند در قالب الگویی قابل استفاده تحت عنوان «الگوی توسعه نهادهای انقلاب اسلامی» مورد نظر قرار گیرد. خوشبختانه این کتاب پس از انتشار در دسترس اساتید و دانشجویان و مدیران قرار گرفته است.
چگونه می توان از طریق مبانی سازمانی و الگوهای بومی به سازمانی با حداکثر بهره وری رسید؟
سازمان هایی که پس از انقلاب اسلامی ایجاد شدند به لحاظ نو بودن و کارایی بسیار قابل ارزش هستند حالا چگونه از همه ظرفیت های آن استفاده شود، مطلب دیگری است. ما اگر بخواهیم از آرمان های انقلاب اسلامی حمایت کنیم و همراه دغدغه های رهبری باشیم، باید سازمان های انقلابی داشته باشیم لذا هنگامی که می گویم سازمان های تحول آفرین منظورمان سازمانی با پایه و اجرایی متناسب با اهداف انقلاب ما است. ما سازمان هایی هم داشته و داریم که با سازو کار غربی ایجاد شده و نگاهی اسلامی بر ساختار آن ها وجود ندارد، در واقع نه خودشان اهل انقلاب اسلامی هستند و نه نیروهای انقلابی می توانند در آن حضور داشته باشند!
شما دارای پژوهش های بسیاری در زمینه نگره های سازمان هستید. به صراحت سازمان هایی را که از تئوریزه های مبتنی بر نهاد تفکری اسلامی غافل هستند را می توانید عنوان کنید؟
ببینید، می توان گفت بخش زیادی از سازمان های دولتی همچنان وضعیت و نگاهی بوروکراتیک دارند! و حتی نیروهای انقلابی نمی توانند در آن ورود پیدا کنند و اصلا تحول، نوآوری و خلاقیت را نمی پذیرند. لذا باید در این سازمان ها تحولاتی اساسی رخ دهد تا زمینه استمرار انقلاب اسلامی فراهم شود. ما وقتی می گوییم نظام سازمانی آموزش و پرورش انقلابی نیست، نه این که نیروهای استخدام شده در آن جا انقلابی نیستند بلکه نظام ساختاری آن جا تقلیدی و غربی است و نتوانسته تحول خواه و انقلابی باشد. از این گونه نهادها نیروهای انقلابی بیرون نمی آید. ساختار دانشگاه های ما هم همین است و انسان های نظریه پرداز را نمی تواند در خود تربیت کند.
با توجه به صحبت های آقا درباره مهندسی فرهنگی کشور چگونه می توان چنین رویکردی را در نهاد سازمان ها ایجاد کرد؟
باید با توجه به صحبت های مقام معظم رهبری به ساختاری مبتنی بر مهندسی فرهنگی رسید و باید نگاه بوروکراتیک برخی سازمان ها متحول شود. حضرت آقا فرمودند که نظامات موجود را متناسب با فرهنگ شیعی، اسلامی و انقلابی نوسازی و بازسازی کنید و بنده در این زمینه کتاب دیگری توسط نشر ساقی با رویکرد مهندسی فرهنگی و با عنوان «مهندسی فرهنگی؛ تحول در ساختارها و ساز و کارها» منتشر کرده ام.
از چه دریچه ای به موضوع مهم و گسترده مهندسی فرهنگی در کتاب خود پرداخته اید؟
من با نگاهی مهندسی و سیستمی به این موضوع نگاه کردم. مهندسی فرهنگی یعنی مهندسی یک سیستم با رویکرد خاص و معین. منتهی فرهنگی که مدنظر ما است، فرهنگی اسلامی و ایرانی می باشد و براساس نگاه انقلاب اسلامی است. بنابراین وقتی که می خواهیم مهندسی فرهنگی در کشور صورت دهیم باید با رویکردی اسلامی انجام شود و من در کتاب «مهندسی فرهنگی؛ تحول در ساختارها و ساز و کارها»، فرآیند تحول در سازمان ها را در فصول مختلف بررسی کردم.