به گزارش خبرگزاری بسیج، صندوق بین المللی پول در گزارش اخیر خود که درباره منطقه خاورمیانه منتشر کرده هشدار داده است این منطقه نمی تواند تا ابد در برابر قیمت های پایین نفت دوام بیاورد.

بر اساس این گزارش، اگر قیمت نفت در حدود 50 دلار باقی بماند، ذخایر ارزی اکثر کشورهای منطقه در طی 5 سال یا کمتر تمام خواهد شد. این وضعیت به ویژه شامل کشورهای عربستان، عمان و بحرین می شود.

بر اساس برآورد صندوق بین المللی پول، کاهش قیمت نفت تنها در سال جاری میلادی 360 میلیارد دلار از ذخایر ارزی کشورهای منطقه را خواهد کاست.

در حالی که قیمت نفت از بالای 100 دلار در سال گذشته، اکنون به حدود 45 دلار رسیده است، مازاد بودجه های عظیم کشورهای منطقه به سرعت در حال تبدیل شدن به کسری بودجه های قابل توجه است. بسیاری از این کشورها ناگزیر شده اند برای تامین مخارج خود از ذخایر ارزی خود کمک بگیرند.

صندوق بین المللی پول می نویسد: «صادر کنندگان نفت باید سیاست های هزینه ای و درآمدی خود را با افت قیمت نفت تطبیق دهند تا از ثبات مالی خود اطمینان حاصل کنند.»

افت قیمت نفت در شرایطی اتفاق می افتد که بسیاری از این کشورها به دلیل درگیر شدن در جنگ های منطقه ای و آشفتگی در بازارهای مالی با هزینه های بالایی مواجه اند.

عربستان کشور شاخصی در این زمینه است. عربستان بزرکترین تولید کننده نفت جهان باید هر بشکه نفت را 106 دلار بفروشد تا بتواند در بودجه خود توازن برقرار کند و این به آن معناست که با نفت 50 دلاری باید به ذخایر ارزی خود دست بزند تا کسری بودجه را جبران کند.

صندوق بین المللی پول با توجه به چشم انداز ناامیدکننده بازار نفت و درگیر شدن سعودی ها در جنگ های یمن و سوریه، پیش بینی کرده است ذخایر ارزی این کشور حداکثر تا 5 سال آینده تمام شود.

به همین علت است که سعودی ها به سرعت به فکر منابع مالی جدید افتاده اند. عربستان اوایل امسال با فروش اوراق قرضه 4 میلیارد دلار جمع آوری کرده است. بانک مرکزی این کشور در طی شش ماه گذشته 70 میلیارد دلار از ذخایر ارزی خود را بیرون کشیده است.

پیش بینی شده است کسری بودجه عربستان پس از سال ها مازاد عظیم، امسال به 20 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور خواهد رسید. میزان ذخایر ارزی عربستان حدود 700 میلیارد دلار است، اما این رقم به سرعت در حال کاهش یافتن است.

بعید است عربستان در واکنش به افزایش کسری بودجه اقدام به افزایش مالیات ها کند، اما ناگزیر است حداقل بخشی از هزینه های خود را کاهش دهد.

رهبران عربستان که از تکرار خیزش های مردمی سال 2011 در کشورشان نگران هستند، احتمالا هزینه های مربوط به برنامه های اجتماعی و نظامی خود را کاهش نخواهند داد.

بر اساس برآورد صندوق بین المللی پول، ایران وضعیت بسیار بهتری نسبت به عربستان دارد. قیمت سر به سر هر بشکه نفت برای ایران 72 دلار است. این به آن معناست که دولت ایران با نفت کمتر از 72 دلار با کسری بودجه مواجه می شود. 

بر اساس محاسبات این نهاد بین المللی با وجود نفت 50 دلاری و ذخایر ارزی 129 میلیارد دلاری این کشور تا 10 سال می تواند در برابر نفت ارزان مقاومت کند. این علاوه بر افزایش درآمدی است که ایران از محل رفع تحریم ها و افزایش صادرات نفتی می تواند داشته باشد.

در میان کشورهای نفتی خلیج فارس، امارات وضعیت بهتری نسبت به دیگران دارد و با توجه به ذخایر ارزی گسترده و هزینه های پایین تا 30 سال می تواند در برابر نفت 50 دلاری دوام بیاورد. این رقم برای کویت و قطر 25 سال است.

در عین حال بحرین که درگیر ناآرامی داخلی است تنها تا 5 سال برای مقاومت در برابر نفت 50 دلاری ذخیره ارزی دارد. عراق نیز به دلیل هزینه های بالای جنگ با گروه تروریستی داعش ذخایر ارزی اش تقریبا تمام شده است. صندوق بین المللی پول در حال بررسی ارائه وام به این کشور است.