به گزارش خبرگزاری بسیج، در حال حاضر قیمت نفت در جهان به پایین‌ترین سطح در 12 سال اخیر رسیده به طوری که شاخص قیمت‌های نفت آمریکا و برنت انگلستان هر دو به زیر 30 دلار رسیده و سبد نفتی اوپک نیز 25 دلار قیمت‌گذاری می‌شود. به گفته کارشناسان دلیل اصلی کاهش قیمت نفت رکود حاکم بر بازارهای اصلی متقاضی نفت مانند اروپا و شرق آسیا و در کنار آن افزایش تولید بسیاری از کشورها چون آمریکا، روسیه، عربستان، عراق و لیبی است.
اما در کنار این موارد در هفته‌های اخیر مواضع مسئولان جمهوری اسلامی مبنی بر افزایش میزان صادرات بلافاصله پس از رفع تحریم‌ها، موجب تشدید شرایط وخیم بازار نفت و کاهش بیشتر قیمت آن در بازارهای جهانی شده است. در تازه‌ترین اقدام نیز وزارت نفت با دستور به شرکت‌های زیرمجموعه خود برای افزایش تولید و آماده‌باش پایانه‌های نفتی، طرح افزایش 500 هزار بشکه ای صادرات نفت خام را از اولین روز رفع ممنوعیت افزایش صادرات نفت کلید زده‌است، اقدامی که می‌تونست بدون تبلیغات رسانه‌ای انجام شود.
مسئولان جمهوری اسلامی در سال‌های پس از انقلاب همواره شعار کاهش وابستگی کشور به درآمد حاصل از صادرات نفت خام را داده‌اند ولی در محقق ساختن آن ناکام بوده‌اند. تحریم فروش نفت ایران موجب شد، این هدف بالاجبار تا حدودی محقق شود.
این درحالی است که در بند پانزدهم از سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی آمده است: «افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، توسعه تولید کالاهای دارای بازدهی بهینه (براساس شاخص شدت مصرف انرژی) و بالا بردن صادرات برق، محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی با تأکید بر برداشت صیانتی از منابع»
بنابراین سیاست جمهوری اسلامی کاهش صادرات نفت خام و حرکت به سمت فرآوری این محصول است تا به این ترتیب علاوه بر ایجاد اشتغال و ارزش افزوده بیشتر در داخل کشور، صادرات محصولات نهایی کشور افزایش یابد. در شرایط کنونی اصرار مسئولین بر افزایش میزان صادرات نفت خام با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نیز در تضاد است و ضروری است به جای این کار تدابیری جهت افزایش ظرفیت پالایش نفت خام و میعانات گازی همراه آن در داخل کشور اندیشیده شود. درحال حاضر تکمیل روند ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس مهمترین اقدام در بخش میعانات گازی است.
چنانچه قیمت نفت در بازارهای جهانی قیمتی منطقی و متناسب با ارزش واقعی آن باشد، صادرات نفت خام مازاد بر ظرفیت پالایشی کشور، اقدامی منطقی است، اما در شرایطی که قیمت نفت به قدری پایین است که یک لیتر آن از یک لیتر آب معدنی نیز ارزان تر به فروش می‌رود، تلاش برای افزایش صادرات آن برای جبران کسری بودجه ظلم به آیندگان کشور است.
علاوه بر این در شرایط فعلی و با توجه به پیش بینی قیمت نفت در سال‌های آینده افزایش صادرات نفت خام ایران منجر به تشدید مازاد عرضه‌ی نفت و کاهش قیمت آن می‌شود،بنابراین درآمد نفتی کشور نیز افزایش چندانی نخواهد داشت. بنابراین لازم است مسئولین جمهوری اسلامی تمامی تلاش خود را برای افزایش ظرفیت پالایش نفت خام و میعانات گازی و توسعه صنایع پتروشیمی پایین دستی به کار گیرند و به فکر افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی و محصولات با ارزش افزوده بالا در کنار ایجاد اشتغال در داخل کشور باشند.
سید علی موسوی