سید چمران موسوی*تداوم روند فرسایش و آلودگی بنیادهای زیستی زیستکره آینده تمدن بشری را با چالشهای اساسی روبه رو کرده است. حساسیت این موضوع نیز سبب شده است رویکردهای مختلف اجتماعی، سیاسی و امنیتی در فضای زیست شکل بگیرد که تاثیر بسیاری در تدوین ادبیات امنیت و سیاست گذاشته است. مخاطرات ناشی از ناامنی زیستگاه زمین واز طرفی رویکرهای بهره کشانه از محیط زیست در مقیاسهای مختلف و متعدد به جایگاه امنیت در همه ابعاد منجر شده است. از این رو پیش بینی می‌شود رابطه همزیستی و احترام در مناسبات فیمابین انسان و طبیعت محقق نشده و همگرایی حداقلی آن رو به افول هست. مهم‌ترین پیامد این گسست تهدید سلامت انسان‌ها می‌باشد. چون در فضای بشدت جهانی شده و نزدیکی انسان‌ها به هم، تغییرات در یک مکان منجر به تغییر در مکان دیگر می‌گردد. امروزه صلح و امنیت پیوندهای ناگسستنی دارند و بازاندیشی در تفکرات حاکم بر مباحث زیست محیط از منظری نو در تدوین و تحکیم کارکردهای آن موثر‌تر خواهد شد و این چیزی نیست مگر آگاهی اکولوژیک که زایش آن توسعه پایدار برای دستیابی به آرمان امنیت انسانی خواهد بود و این پایداری و ثبات در همه حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی نمود مثبت و موثری را در پی خواهد داشت. طی دو دهه اخیر تخریب زیستگاههای طبیعی و انسانی پیامدهای ناگواری را بر پیکره فضای زیست بوم جامعه وارد نموده است و ناکارآمدی حکومت در تبیین، تدوین و اجرای قوانین مرتبط با آن به واسطه نادیده انگاشتن و کم توجهی به نقش شهروندان به عقب داشت بسیاری از رویکردهای توسعه‌ای منجر شده است، حال سوال اینجاست که از رهگذر این رهیافت محیط سالم و امن از زاویه عدالت محیطی چگونه عینیت می‌یابد بنیادی‌ترین ساختار ارتباطی مابین جامعه و محیط می‌باشد که برآیند آن زایش یک اندیشه زیست محیطی و درک مناسبات مشترک می‌باشد قلمرو، زمان و مکان کالبد تولید این تعامل و پویش بشمار می‌روند که از درهم تنیدگی محیط پدیداری و محیط رفتاری بوجود آمده‌اند لذا وضعیت امروز محیط زیست بازتاب فضایی رویکردی است که با الهام از سیاستهای حاکم بر جامعه و آگاه سازیهای حکومت با زیر سیستم نشات گرفته است. بی‌شک بنیادی‌ترین ماحصل این رفتار افزایش ثبات اجتماعی خواهد بود که برگرفته از جستارهای زیست محیطی است و وجود این چرخه به رضایتمندی شهروندان منجر می‌شود. هم اکنون رهبران دولت‌ها و سازمانهای مردم نهاد (ngo) برای ایجاد یک چشم انداز تازه در سطح زمین جهت ایجاد لایه جدیدی از زندگی در تلاشند و اغلب به مسایل فرامرزی و مشترک المنافع می‌اندیشند تا بدنبال آن به یک توسعه پایدار زیست محیطی راهبردی که به پنج نیاز بنیادی پاسخ بدهد دست یابند: نیازهای اساسی انسان‌ها، حفاظت و توسعه، عدالت اجتماعی، تنوع فرهنگی و یگانگی اکولوژیک که به پیدایش دولتهای محیط زیست محور در سطح جهان منجر شده است. خاطر نشان می‌شود محیط زیست به صورتی بی‌سابقه در معرض خطر قرار گرفته و بی‌توجهی به عمق بحران و سکوت، اغماض و تساهل در برابر این جریان ویرانگر، بدون تردید اضمحلال کل فضای زیستی کشور را به دنبال خواهد داشت.