خبرگزاری بسیج قزوین: پاییز دامن کشان می رود و ته مانده زیبایی های خود را با زمستان٬ عروس سفید پوش فصل ها تقسیم می کند. آخر٬ پاییز با مهربانی شروع می شود. مهربان است عاشق است و آتشین...
یلدای چله نشین در راه است و با خود خاطره می آورد. جمع گرم خانواده زیر کرسی محبت با گرمای دلنشین فال حافظ و قصه های شیرین شاهنامه. یلدا عمرش به بلندای تولد ایران است و نامش یادآور اساطیر فراموش شده در زندگی زنگار گرفته ی ایرانی...
واژهٔ یلدا ریشهٔ سریانی دارد و به معنای ولادت و تولد است. منظور از تولد، ولادت خورشید٬ مهر٬ میترا است. آنچه که در فرهنگ رومیان٬ ناتالیس آنایکتوس یعنی روز تولد مهر شکست ناپذیر خوانده می شود. ابوریحان بیرونی از این جشن با نام میلاد اکبر نام برده و منظور از آن را میلاد خورشید دانسته است.
در بین مردمان روزگاران کهن پس از دریافت تاثیر تابش خورشید بر طول شب و روز٬ این اعتقاد پدید آمد که نور و روشنایی و تابش خورشید نماد نیکی بوده و با تاریکی و ظلمت شب در نبرد و کشمکش است. مردم دوران باستان و از جمله اقوام آریایی دریافتند که کوتاه ترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شب ها کوتاه تر می شوند.
از همین رو آن را شب زایش خورشید نامیده و آغاز سال قرار دادند. بر همین اساس در دوران کهن فرهنگ اوستایی، سال با فصل سرد شروع می شد و در اوستا، واژه Sareda, Saredha «سَرِدَ» یا «سَرِذَ» که مفهوم «سال» را افاده می کند، خود به معنای «سرد» است و این به معنی بشارت پیروزی اورمزد بر اهریمن و روشنی بر تاریکی است.
کتاب های زیادی بر علت پیدایش این شب نوشته شده از جمله در کتاب آثار الباقیه نوشته ابوریحان بیرونی که از روز تولد خورشید با عنوان خور یاد می کند.
ایرانیان باستان خورشید را منبع نور و روشنی و غلبه بر تاریکی و اهریمن می دانستند از همین رو معتقد بودند که اهریمن در شب یلدا کمی بیشتر حاکم است و از همین رو با آغاز این شب آتش ها می افروختند و معتقد بودند که اهریمنان به واسطه این آتش٬ از نور می گریزند.
مردمان اساطیر بر همین اعتقاد٬ سفره های رنگین می گستراندند و آنچه در طول فصل تابستان و پاییز برداشت کرده بودند٬ با دیگران به اشتراک می گذاشتند و آن شب را با خوردن و آشامیدن و شادی و صحبت با یکدیگر به صبح می رساندند.
این سفره رنگین و پرمهر که «میَزد» نام داشت به افتخار مهر یا خورشید برپا می گشت و آیین هایی را اجرا می کردند که بی گمان بسیاری از آنها به دست فراموشی سپرده شده است. تمام اعمال و رفتاری که در این شب وجود داشت و اجرا می شد همگی نشان از اهمیت و تقدس این شب اساطیری در میان مردم یکرنگ دوران کهن دارد.
این شب همراه با دعا و نیایش در پرستش گاه های آیین مهر تا سپیده دمان و ظهور و تشعشع انوار رنگین خورشید بوده و با خواندن دعای شکرانه نعمت٬ پیروزی مهر بر اهریمن را از خداوند می طلبیدند.
طلوع و زایش خورشید در اولین روز زمستان یعنی یکم دی ماه٬ خور روز نام داشت که این روز٬ روزِ برابری همه مردمان از فقیر و دارا بوده و همگان از جمله پادشاه٬ لباسی ساده به تن کرده تا با سایرین یکسان شوند.
در این روز قوانین زیبایی جاری بوده از جمله این که جنگ و خونریزی در این روز ممنوع بوده حتی کشتن گوسفند و مرغ. تمام امور به دلخواه و داوطلبانه انجام می گرفته و هیچ شخصی حق دستور دادن نداشته٬ کاشتن درخت سرو به دلیل مظهر قدرت در برابر تاریکی و بسیاری امور دیگر که این امر به این خاطر بوده که کسی در این روز مرتکب کار بد نشود.
ادامه دارد...
1010/ت30/ب